vị nước
tặng cá chết ở mọi nơi
nước sông này lẫn với nguồn nước biển, mặn, như em, ngọt ngào mặn chát, giọng chàng không giấu nỗi tiếc nuối trìu mến, tôi đã đang đầm mặt mình xuống một thế giới mặn mòi mênh mông thấm ngập lưỡi, chờ chuyến phà đưa chúng tôi cùng sang bờ bên kia, trả lại phố một cặp người lạc tạm thời, mặt em mở ra một cái âm hộ, tiếng nói dịu dàng đổ xuống từ một cơn ngủ mớ bên nhau lúc nào đó, mình cần một số tính từ để giữ lại vị nước nơi này, kẻo rồi ta sẽ quên, như thế nào, người muốn gần biển hơn, hay gần sông hơn, cha tôi nói, hãy bắt đầu từ những con sông, chúng thuần, thân thuộc, an toàn, những con sóng nước ngọt hiền lành, buồn tẻ, vắng lặng, nhưng khi ta nói về một vùng nước ngọt, nó sẽ ngọt cỡ nào, tôi cắt lời, nhưng biển mới đủ cho cuộc sống của những giấc mơ, những con sóng nước mặn tha thiết, hoang dã, phấn khích, ồn ào, cha tiếp, sống nước mình, không có cách gì khác hơn là bềnh bồng, mấy ngàn kilomet bờ biển, còn biết làm gì khác, tôi nói với chàng, tôi chưa từng biết thế nào là thực sự bềnh bồng, tôi không thể bơi, hãy nếm thật lâu vị nước, làm hoà với nước, đừng chống lại, thả trôi mình thế thôi, chàng nói, em sẽ thấy vị của nước không đọng nơi đầu lưỡi mà chảy dạt và ướp mặn và theo tháng năm sẽ ăn ruỗng một góc tim ta, tôi cự nự, bật cười, tôi đã chán ốm những ẩn dụ, cái gì đọng lại, cái gì chảy tuôn, cái gì ướp mặn, cái gì ăn ruỗng, cái gì là tim, những ẩn dụ quen miệng phi khoa học, tôi đang quan tâm hơn tới những tính từ, ừ, trong tiếng việt, tôi có thể nói những tính từ, số nhiều, không ai bắt bẻ tôi về sự nghiêm ngặt của ngữ pháp, tuy vậy tôi không dám chắc những tính từ là một cụm danh từ hoàn toàn đầy đủ về mặt ngữ pháp, cụm từ này hẳn đòi hỏi một tính từ kèm theo, những tính từ thế nào cơ, tôi tự phàn nàn những mắc mớ lộn xộn của ngôn ngữ, tôi không thích dùng tính từ để gọi tên sông hay biển, nhưng bản thân tính từ là một danh từ rồi, tình trạng của việc là tính từ làm tôi ưu tư hơn, nghe có vẻ tội nghiệp, tình trạng, thân phận, điều kiện, tiếng cười từ cuống họng đâu đó nhảy ra, tôi thấy mặt chàng đẫm nước, sẽ kì diệu hơn nếu mặt người mở ra một cái âm hộ, phải không, nhưng tôi tuyệt vọng trong việc học bơi, tôi nói, là nước, thì có nhất định phải mặn hay ngọt, những tính từ trở thành thân phận của nước, hay ngược lại, nước là thân phận của những tính từ đó, cái gì là tình trạng, thân phận, điều kiện, cái gì chỉ là nước nằm ngoài những gì phải gắn với nước, cái gì đau cái gì vui, điều gì cơ, tôi hỏi, cơ thể của nước, đau hay vui, những tính từ, tình trạng của việc là tính từ, khi nào thì tôi thôi mặn mòi trong lưỡi người, tôi hỏi trong một giấc mơ, chàng thôi lướt trên mặt tôi ướt đẫm, lưỡi anh đau rát, chỉ là lúc anh cần sông khi anh cần biển, tại sao cứ nhất định phải gọi tên sông hay biển, tôi ngơ ngác trong ngôn ngữ chàng, tôi đang nỗ lực nhận dạng tình trạng của ngơ ngác, tôi gần biển hơn hay sông hơn, tôi đã ở đâu trong những con sóng đó, và vị của tôi, trong lưỡi chàng, sông hay biển, khi nào là sông, khi nào là biển, khi nào thì sông chỉ là sông và biển chỉ là biển mà thôi, khi nào, thì tôi, hay sông, hay biển, những cơ thể nước này, thôi mang thân phận, tình trạng, điều kiện của tính từ, ngọt, mặn, bồng bềnh, tràn lan, đẫm ướt, mênh mông, thuần lành, buồn tẻ, phấn khích, tha thiết, dữ dội, bồng dềnh dữ dội, khi nào chỉ đau và vui, có thật thế, sống nước mình, nước tôi, không có cách gì khác hơn là bềnh bồng, mấy ngàn kilomet bờ biển, còn biết làm gì khác, tôi nói với chàng, tôi chưa từng biết thế nào là thực sự bềnh bồng, tôi và chàng, đã bao giờ thực sự bềnh bồng, một chuyến phà ngắn choằn nối phố xá và một hòn đảo nhỏ không đủ để mình lạc lối vào vô tận, lại phố xá nhanh thôi, lại lo âu rồi sẽ quên, quên thế nào cho nổi, nhưng bềnh bồng vô tận làm gì, tiếng cười đâu đó trong cuống họng nhảy ra, để bềnh bồng thôi, để mặn mòi vị nước ở đây và ở những nơi kia, để làm hoà, để thôi kháng cự, để không có kết thúc nào xảy ra, để tôi biết nước mặn hay ngọt, hay ngọt ngào mặn chát, cơ thể mình mặn hay ngọt, hay rút cuộc là vô vị, tôi buột miệng, vô vị, và đột ngột bàng hoàng đau khổ, vô vị, là tình trạng, điều kiện, thân phận tuyệt vọng nhất của nước, là kết thúc, là một tính từ không tính từ, một tính từ con rơi, một tính từ mồ côi, một tính từ tự trầm mình, một tính từ chết nổi trong quên lãng, tôi không ngớt bàng hoàng, tôi ngơ ngác như một tính từ không thân phận, rồi, chàng có nhất định phải chọn một tính từ gần biển hơn hay gần sông, vị ngọt ngào mặn chát đó là thân phận của sông hay biển?
.
5/5/2016
Nhã ThuyênNguồn: junglepoetry.wordpress.com, 05/07/2016
_______________
Chú thích: Đây là bài thơ Nhã Thuyên đã đọc trong Poetry International Festival lần thứ 52, 10-12/06/2022 tại Rotterdam
