Nguyễn Thị Quỳnh Anh

Những người ủng hộ cứng rắn của Trump muốn thay đổi quyền lực ở Liên Âu với sự giúp đỡ của các đồng minh châu Âu.

Từ trái sang phải: Lãnh đạo đảng chính trị cực hữu Chega của Bồ Đào Nha Andre Ventura; lãnh đạo cực hữu Hà Lan Geert Wilders;
lãnh đạo cực hữu Pháp kiêm nghị sĩ quốc hội Marine Le Pen, Chủ tịch nhóm nghị sĩ đảng cực hữu Tập hợp Quốc gia (Rassemblement National - RN) của Pháp;
lãnh đạo đảng Vox cực hữu Tây Ban Nha Santiago Abascal; Thủ tướng Hungary Viktor Orbán và Phó Thủ tướng Ý Matteo Salvini
đứng trên sân khấu tại cuộc biểu tình của đảng cực hữu VOX của Tây Ban Nha cùng với các nhà lãnh đạo cực hữu châu Âu khác,
tại Madrid, Tây Ban Nha, ngày 8 tháng 2 năm 2025. Foto: Eropa Press/ABACA               

Ngày càng có nhiều dấu hiệu cho thấy chính phủ Trump đang tích cực can thiệp vào tương lai chính trị của Liên Âu. Vào tháng 3 (2025) tổ chức nghiên cứu và giáo dục bảo thủ có ảnh hưởng nhất tại Washington, The Heritage Foundation, đã mời các nhà tư tưởng bảo thủ từ Vienna và Budapest. Những người này đã trình bày kế hoạch của mình cho Liên Âu tại một cuộc hội thảo.

"Việc Hoa Kỳ can thiệp vào tương lai của Châu Âu là điều đúng đắn", Nile Gardiner của The Heritage Foundation sản nói với Nieuwsuur. Theo nhà tư tưởng bảo thủ nổi tiếng này, Donald Trump là vị tổng thống Mỹ đầu tiên theo chủ nghĩa hoài nghi về châu Âu. "Hoa Kỳ đã bảo vệ Châu Âu quá lâu nên các chính phủ Châu Âu phải tôn trọng lập trường của Hoa Kỳ."

Vào tháng 3, các viện nghiên cứu Ba Lan và Hungary đã công bố một kế hoạch lớn lao nhằm cải cách tận nền tảng của Liên Âu và tháo gỡ nó từ bên trong. Điều này được phát hiện bởi một nhà báo điều tra người Hungary, người đã có được kế hoạch, với tên "Cuộc Tái Lập Vĩ Đại” (The Great Reset) trong tay. Đề xuất này ngay lập tức được The Heritage Foundation, bộ não hỗ trợ Dự án 2025 (bản thiết kế tư tưởng nằm sau các chính sách của Trump), chộp lấy.

Quyền lực quay trở lại các quốc gia dân tộc

Lộ trình từng bước hiện đã được công khai này quy định, cùng với những điều khoản khác, rằng quyền lực phải được tước bỏ khỏi Ủy ban Châu Âu và Tòa án Công lý Châu Âu. Các tác giả cũng ủng hộ một tên gọi mới cho Liên minh Châu Âu: Cộng đồng các Quốc gia Châu Âu. Tài liệu này nêu rõ rằng quyền lực nên được trả lại cho các quốc gia dân tộc Châu Âu.

"Các đề xuất này xem như đồng nghĩa với việc giải thể hoàn toàn, thí dụ như Ủy ban Châu Âu. Ủy ban này sẽ chỉ được giao cho xử lý những vấn đề không quan trọng", ông Szabolcs Panyi, nhà báo có được tài liệu này, giải thích.

Nieuwsuur cũng đã tiếp xúc với một trong những nhân sự người Ba Lan đã lập nên kế hoạch, ông Zbigniew Przybyłowski thuộc Viện Ordo Iuris bảo thủ: "Chúng tôi đòi hỏi sự khôi phục nền dân chủ, tự do và chủ quyền của các quốc gia. Thực chất, có thể gọi đó là một sự thay đổi quyền lực."

Vào tháng 5 năm nay, một tài liệu về chính sách cũng đã được đăng trên trang web của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ. Trong đó, chính phủ Hoa Kỳ đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về tình hình ở Châu Âu. Theo tài liệu về chính sách này, Châu Âu đã "trở thành một ổ kiểm duyệt kỹ thuật số, di dân hàng loạt và hạn chế tự do tôn giáo". Tài liệu mô tả những nỗ lực hạn chế sự tham gia vào các cuộc bầu cử, ví dụ như bằng cách dán nhãn hiệu đảng Alternative für Deutschland (AfD) của Đức là "cực đoan".

Bài báo có tựa đề "Nhu cầu cần có những đồng minh văn minh ở châu Âu" kêu gọi tăng cường quan hệ với các đồng minh cực hữu và bảo thủ cực đoan ở châu Âu, chẳng hạn như chính trị gia Pháp Marine Le Pen, lãnh đạo AfD người Đức Alice Weidel, Thủ tướng Hungary Viktor Orbán, và thủ lãnh đảng PVV Geert Wilders ở Hòa Lan. Chưa rõ bài báo của Mỹ có chịu ảnh hưởng từ dự án "Cuộc Tái Lập Vĩ Đại " (The Great Reset) của Ba Lan-Hungary hay không.

"Đã có sẵn sự hợp tác giữa gia đình MAGA (phong trào Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại của Trump) và phe cực hữu ở châu Âu", nhà nghiên cứu vận động hành lang người Đan Mạch Kenneth Haar nhận xét. "Nhưng sự xuất hiện của một bài báo như vậy trên trang web của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ là khá đặc thù."

Tài liệu về chính sách của chính phủ Hoa Kỳ (Nieuwsuur)

"Ứng cử viên ủng hộ châu Âu là một người gây thảm họa."

Ông Kenneth Haar chỉ ra cho mọi người thấy là các Hội nghị Hành động Chính trị Bảo thủ (CPAC) tại Hoa Kỳ cũng đã được tổ chức tại châu Âu từ ba năm qua. "Những hội nghị rất lớn, với hàng trăm người tham gia và những diễn giả rất nổi tiếng. Với sự tham gia của tất cả các đảng cực hữu lớn ở châu Âu."

Điều này gần đây đã xảy ra trong cuộc đua sát nút giữa hai ứng cử viên tổng thống Ba Lan. Tại một hội nghị CPAC được tổ chức đặc biệt ở Ba Lan, Bộ trưởng Nội An của Trump đã kêu gọi cử tri bỏ phiếu cho ông Karol Nawrocki, người có tư tưởng hoài nghi châu Âu. Bà gọi đối thủ của ông này, một người thân châu Âu, là "người gây thảm họa". Các thành viên trong phe Trump cũng đã công khai ủng hộ đảng cực hữu AfD của Đức trong năm nay.

“The Heritage Foundation và toàn bộ liên minh MAGA dường như đang thành công trong việc đoàn kết các đảng cực hữu châu Âu theo cách mà chính các đảng đó không thể làm được", ông Haar nói tiếp.

Nile Gardiner, giám đốc khu vực châu Âu của The Heritage Foundation, đã nhận thấy một sự chuyển dịch: "Một làn gió đổi thay đang thổi qua châu Âu, bao gồm cả Hà Lan. Sự ngờ vực về sự tập trung quyền lực của các quan chức không được bầu ở Bruxelles đang gia tăng."

Bruxelles vẫn chưa phản ứng

Ủy ban Châu Âu vẫn chưa phản hồi trước các tham vọng của Washington. Tuy nhiên, theo nhà báo điều tra Panyi người Hungary, Brussels nên xem xét sự can thiệp sâu rộng của Mỹ vào chính trường châu Âu.

"Chúng ta thấy hai thành viên của Liên minh Châu Âu, Hungary và Ba Lan, đang cố gắng quyết định tương lai của EU mà không có các thủ tục ra quyết định chính thức. Họ đang tranh thủ sự giúp đỡ của Hoa Kỳ, hy vọng rằng Trump sẽ gây áp lực lên Ủy ban. Đó là một mối đe dọa."

Mặt khác, Gardiner lại xem đó là một cơ hội. "Châu Âu hoạt động tốt nhất khi nó là một quan hệ đối tác của các quốc gia dân tộc. Mặt khác, Liên Âu xoay quanh sự tập trung quyền lực chính trị tại Brussels. Liên Âu sẽ khác đi trong hai mươi đến ba mươi năm tới so với hiện tại."

________

Lời giải trình về công tác soạn thảo bài viết

Cho bài viết này, Nieuwsuur đã điều tra các kế hoạch của các viện nghiên cứu Âu và Mỹ châu về tương lai của nền chính trị châu Âu. Nieuwsuur đã trao đổi với nhiều chuyên gia, thành viên Nghị viện châu Âu khác nhau và các nhà báo tại Pháp, Hà Lan, Cộng hòa Séc, Hungary, Vương quốc Anh, Đức và Ba Lan. Cuối cùng, chúng tôi đã phỏng vấn các nhóm sau:

• Nhà báo điều tra người Hungary Szabolcs Panyi đã tiết lộ kế hoạch cho "Cuộc Tái Lập Vĩ Đại". Bạn có thể đọc nghiên cứu của ông tại đây.

• Nhà nghiên cứu người Đan Mạch Kenneth Haar điều tra hoạt động vận động hành lang của Mỹ tại EU cho Đài quan sát Doanh nghiệp Châu Âu, một tổ chức độc lập không được EU hay bất kỳ chính phủ nào tài trợ.

• Viện Ordo Iuris ở Ba Lan, cùng với Viện Mathias Corvinus Collegium của Hungary, đã công bố dự án "Cuộc Tái Lập Vĩ Đại". Chúng tôi đã trao đổi với một trong những tác giả, ông Zbigniew Przybyowsk. Ordo Iuris được tài trợ bởi các khoản đóng góp tư nhân. MCC phần lớn được tài trợ bởi ngân sách nhà nước từ chính phủ Hungary. Đọc báo cáo tại đây.

• The Heritage Foundation là một tổ chức ủng hộ chính quyền Trump, nhưng độc lập về tài chính. Phóng viên của chúng tôi đã trao đổi với ông Nile Gardiner, giám đốc Trung tâm Tự do Margaret Thatcher, chi nhánh châu Âu của The Heritage Foundation. Ông Gardiner gần đây đã viết về chủ nghĩa hoài nghi châu Âu của Tổng thống Trump.

Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ từ chối trả lời các câu hỏi của Nieuwsuur.

Ủy ban Châu Âu vẫn chưa trả lời các câu hỏi của Nieuwsuur.

Nguyên tác: Trump-hardliners willen machtswissel EU met hulp van Europese bondgenoten | Nieuwsuur - Roos Verbrugh (Biên tập viên Nieuwsuur) & Saskia Dekkers (Phóng viên châu Âu)
Người dịch: Nguyễn Thị Quỳnh Anh
Nguồn: https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2576394

________

Bổ túc của BBT:
Dự án 2025 (Project 2025), được dẫn đầu bởi Quỹ Di sản (The Heritage Foundation) và được tài trợ với 22 triệu đô la, có hơn 100 đối tác cánh hữu và có mối quan hệ chặt chẽ với các thành viên trong chính quyền đầu tiên của tổng thống Trump. Ít nhất hai phần ba các tổ chức đối tác nhận được tài trợ từ mạng lưới Koch hoặc nhà hoạt động bảo thủ Leonard Leo. Dự án 2025 là một chính sách được những người cực đoan bảo thủ thúc đẩy. Dự án này bao gồm một danh sách dài các chính sách, bao gồm hạn chế phá thai một cách tích cực trên toàn quốc, tăng thuế cho các gia đình trung lưu và tước quyền bầu cử của cử tri bằng cách bãi bỏ các điều khoản của Đạo luật về quyền bỏ phiếu. Đó là một chương trình nghị sự toàn diện sẽ tác động đến mọi khía cạnh trong cuộc sống của người dân Hoa Kỳ, nhất là thành phần có lợi tức thấp, dân nhập cư và những người có tư tưởng xã hội.

Direct link: https://caidinh.com/trangluu1/thoisu/nhungnguoiunghocungran.html