Thanh Tâm

Ra mắt sách ảnh nghệ thuật “De Eempolder door de ogen van Hung Hoang”

.

Tôi nhập vào dòng người rồng rắn hơn chục thước đang đứng chờ tới phiên giơ cái mã QR cho người đứng gác cửa kiểm soát mà tự hỏi: phải chăng mình tới đúng địa điểm. Chẳng lẽ buổi ra mắt một cuốn sách mang vẻ địa phương trong một thành phố nhỏ chỉ với hơn 9000 dân mà thu hút được nhiều người như vậy. Nhưng bà đứng trước tôi đã làm tôi yên tâm với câu trả lời. Vậy là chịu khó chờ nữa trong sự nôn nóng. Dù sao người ta cũng phải chờ mọi người vào hết để khai mạc, cho dù giờ khai mạc chính thức đã qua mười lăm phút.

Quả thực số người tham dự đông hơn tôi tưởng nhiều. Nhắm chừng có tới bảy tám chục người. Dịch Covid-19 đang bùng phát trở lại làm mọi người đâm e dè, tự động ngồi cách xa, Hội trường Nhà hát (Theaterzaal, het Huis van Eemnes) tuy lớn mà giờ cũng thấy nghẹt người.

Thế nhưng phần ra mắt chính thức cuốn sách ảnh nghệ thuật “De Eempolder door de ogen van Hung Hoang” (Vùng Đất Bồi Sông Eem Qua Con Mắt Của Hung Hoang) lại diễn ra quá nhanh, nhanh hơn tôi tưởng tượng trong đầu rất nhiều. Sau lời giới thiệu của nhà thơ Gerard Beentjes về tác giả – nhà nhiếp ảnh nghệ thuật Hung Hoang, sự hình thành bộ ảnh, vài nét đặc biệt trong các tấm ảnh đã được chọn để lên thành sách, là ít phút phát biểu của chính nhà nhiếp ảnh được nhiều người trong tỉnh biết. Cuốn sách đầu tiên được trao cho phóng viên Menno Bentveld, người dẫn chương trình “Những Con Chim Thức Sớm” của BNNVARA. Ông này sẽ có một chương trình trên radio đặc biệt nói thêm về tác phẩm (1). Và cuốn sách thứ hai đã được trao cho bà Wilma de Boer-Leijsma, Nghị viên Hội đồng Thị xã Eemnes.

Vậy là chấm dứt phần chương trình chính thức, trong vòng chưa tới nửa giờ. Khi trao đổi riêng với ông nhà thơ Gerard – người đã bỏ nhiều công lo lắng cho cuốn sách được thành hình và cũng là người lo tổ chức buổi ra mắt, tôi ngỏ ý tiếc là tác giả không có được khoảng thời gian dài hơn để nói thêm về những bức ảnh trong sách, ông cười bảo tôi là tác phẩm nhiếp ảnh và hội họa chờ khám phá của người thưởng lãm, không cần giải thích. Vả lại, ông biết những người đến tham dự chỉ muốn nhìn những góc thân quen trong làng, lên hình ra sao. Và thực ra, ông nói, cũng vì tác giả là người không thích nói về mình trước công chúng, và những người tham dự hôm nay, dân trong vùng, chỉ muốn tìm thấy những hình ảnh thân quen trong cuộc sống của họ. Muốn biết thêm, xin tâm tình riêng với tác giả, vì ông còn ở đây 3 tiếng nữa để ký tên vào sách cho những người muốn có chút gì lưu niệm cho riêng mình.

Vậy là khi hàng người đứng chờ được tác giả ký tên đã ra về hết, tôi may mắn có dịp được nghe Hung Hoang nói thêm về ông và những gì nằm sau các tấm ảnh.

Ông Hoàng Thế Hùng (tên Việt Nam của Hung Hoang) vượt biên năm 1979, được tàu Hòa Lan vớt. Sau thời gian ở trại tiếp cư, ông đã đến Eemnes sống cho tới nay. Trước đây ông chưa từng có ý tưởng ghi lại cảnh thiên nhiên nơi gia đình ông đã chọn làm quê hương thứ hai, nhưng hơn 10 năm trước, trong thời gian dưỡng sức vì bịnh, ông đã khám phá ra vẻ đẹp của thiên nhiên khi ông đạp xe qua những cánh đồng rộng và sông rạch trong vùng vào buổi sáng sớm. Ông tự nhủ: tại sao mình không thử chụp để lưu lại những hình ảnh tuyệt vời ấy? Vậy là ông bắt đầu đi vào con đường nhiếp ảnh, mày mò tự học và – như lời ông nói, tìm ra được hướng đi riêng cho mình trong nhiếp ảnh nghệ thuật. Đó là từ những cảnh thiên nhiên, ông cố gắng mang vào trong đó một câu chuyện, một tư tưởng v.v. Nhiều tấm ảnh của ông chuyên chở cả một thông điệp về triết lý sống, về nhân sinh quan. Ông có chỉ cho tôi xem vài tấm đắc ý của ông, và nếu không được ông giải thích, tôi không thể mường tượng ra trong một bức ảnh có đủ Âm-Dương, cái chết và sự sống, và sự hồi sinh do vầng dương mang tới. “Hy vọng là những người xem hiểu được một phần là đủ,” ông nói.

Về kỹ thuật và bố cục các tấm ảnh, sở thích và cũng là sở trường của ông là sử dụng ánh sáng, nhất là chụp ngược sáng. Theo ông, khi chụp ngược sáng, ta sẽ phát hiện ra những góc cạnh khác của thiên nhiên, tạo được những phản chiếu độc đáo và nhất là nắm bắt được những màu huyền ảo. Ông chỉ cho tôi xem bức ảnh chụp cánh đồng rau chua (zuring) đang nở hoa và phải nói tôi không ngờ khi lên ảnh nó đẹp như vậy. Đó là lý do vì sao ông thường thức dậy rất sớm trước khi mặt trời mọc, vì đó là thời gian lý tưởng cho các ý sáng tạo với ánh mặt trời.

Một khám phá khác của ông là “màu vàng Van Gogh” của đồng quê Hòa Lan. Ông Hùng cho biết là khi xem tranh Van Gogh, ông tưởng màu vàng đặc trưng đó là do họa sĩ nghĩ ra, cho đến khi thấy màu vàng của cánh đồng Hòa Lan, ông mới biết đó là thực, một màu đã cho ông cảm hứng thực hiện những tấm ảnh lung linh sắc vàng trông tựa một bức vẽ sơn dầu. Trong 126 bức ảnh được chọn để cho vào cuốn sách, có cả chục bức lấy nền là “màu vàng Van Gogh”. Tôi có cảm tưởng chúng giống tranh vẽ hơn, mặc dù ông nói là không hề dùng Photoshop chỉnh sửa. Chỉ là do kỹ thuật chỉnh máy mà thôi.

Tôi cũng thích vài bức ảnh trong đó ông dùng kỹ thuật “thừa sáng” (overexposure) trong những bức có nền là tuyết mênh mông, nổi lên vài mái nhà xa xa hoặc chiếc đầu của con ngỗng trắng.

Những tấm ảnh trong sách đều có chú thích nơi chụp và thời khắc chụp, điều này giúp cho những người thích chụp ảnh có thể nghiên cứu học hỏi thêm. Nhưng nhìn chung, qua những bức ảnh trong cuốn sách ảnh nghệ thuật này, với người dân ở Eemnes nói riêng và người Hòa Lan nói chung, họ có thể tìm thấy trong đó cái tình gắn bó với đất nước Hòa Lan. Nghĩ xa hơn, nếu những tấm ảnh này được phổ biến rộng rãi hơn, đến được với người Việt trong nước, biết đâu nó sẽ đánh động những ưu tư về thiên nhiên, về tình trạng môi trường hiện nay ở Việt Nam và sẽ làm cho người dân trong nước suy nghĩ thêm về những thảm họa mà nếu không có ai lên tiếng, sẽ phá hủy thiên nhiên tươi đẹp của họ.

Cuốn ảnh nghệ thuật “De Eempolder door de ogen van Hung Hoang” được nồng nhiệt đón nhận. Trong ngày ra mắt 20/11/2021, hơn 200 ấn bản đã được đặt mua hoặc mua tại chỗ, và theo thông tin trên Facebook của tác giả vào cuối tháng 11, tất cả sách trong đợt in đầu đã bán hết, ấn bản mới sẽ được phát hành vào ngày 09/12/2021.

,

Thanh Tâm

***

De Eempolder door de ogen van Hung Hoang

Với lời giới thiệu của Roland van Benthem, thị trưởng Eemnes và Gerard Beentjes, thi sĩ.
Nhà xuất bản: Van Wijland (2021)
ISBN: 978-90-77285-59-6

Giá: 27,50 €

Đặt mua sách: fotohunghoang@gmail.com
Đặt mua ảnh khổ lớn: hoang.the.h@gmail.com

_____________

(1) Nghe 9 phút phỏng vấn Hung Hoang trong chương trình radio Vroege Vogels phát thanh ngày 21/11/2021:

(phỏng vấn Hung Hoang: từ 48:10 tới 57:20)

Direct link: https://caidinh.com/trangluu1/sinhhoat/sinhhoathoalan/ramatsachdeeempolder.htm