Nguyễn Hiền

Buổi chiếu phim “Boat People – A 50 Year Journey” tại Almere

Từ trái: MC Trần Khánh Ly, đạo diễn Thanh Tâm và MC Hồng Hạnh

Trong chuyến lưu diễn sau ngày ra mắt cuốn phim tài liệu “Thuyền Nhân – Hành Trình 50 Năm” (Boat People – A 50 Year Journey), đạo diễn Thanh Tâm đã phối hợp với nhóm tình nguyện ở Hòa Lan tổ chức hai buổi chiếu phim vào ngày 13/07/2024 tại Trung tâm Sinh hoạt Mục vụ Goede Rede của giáo xứ Thánh Bonifatius ở thành phố Almere.

Để tạo cơ hội cho tất cả mọi người, có hai suất chiếu: buổi chiều và buổi tối. Suất tối có phần thánh lễ mở đầu, và phần nhạc giúp vui sau buổi chiếu phim, do ban Mây Hồng và một số thân hữu đảm trách.

Người dẫn chương trình là Khánh Ly và Hồng Hạnh

Đạo diễn (Trần Hoàng) Thanh Tâm được nhiều người ở Canada và Hoa Kỳ biết đến trong chức vụ Giám đốc Đài SBTN tại Canada từ 2014 đến 2019. Bà là người sáng lập Vomedia, đồng sáng lập và là giám đốc điều hành Vietlive TV. Năm 2021 bà đã thực hiện cuốn phim Bóng Quá Khứ (A Realm of Return), nói về nỗi đau thương, mất mát và số phận nghiệt ngã của những người phụ nữ Việt Nam sau 1975.

Cuốn phim “Thuyền Nhân – Hành Trình 50 Năm” nhắm vào những nguy hiểm, rủi ro và đau khổ mà những thuyền nhân Việt Nam phải hứng chịu chỉ vì muốn chạy trốn cộng sản bằng mọi giá, kể cả giá của sinh mạng. Phần lớn cuốn phim là những đoạn phỏng vấn các nạn nhân gặp nạn hải tặc cướp bóc, hãm hiếp và giết một cách dã man. Những cuộc phỏng vấn khác lột tả cảnh sống trong các trại tị nạn vùng Đông Nam Á và trại cấm Hongkong.

Một trong những chi tiết ‘mới’ trong phim là lời kể của một nạn nhân hải tặc trong vịnh Thái Lan cho biết bọn cướp biển nói chuyện với nhau bằng tiếng Việt, chứng tỏ sự tàn nhẫn, vô cảm của một số người đồng chủng. Trong những câu chuyện về phản ứng của người Việt trong trại tị nạn về quyết định trục xuất họ về Việt Nam, phim có nêu một trường hợp một em nhỏ đã tự thiêu để phản đối. Không biết có ai đặt câu hỏi em đã nghĩ gì, đã cân nhắc ra sao, với số tuổi 16, để đi tới quyết định đau lòng này?

15 phút cuối của cuốn phim, là phần trình bày về những thành quả độc đáo của người Việt tị nạn ở Canada, và sự giúp đỡ của chính phủ Canada. Một trường hợp hi hữu là lời kể của một phụ nữ, được Canada chấp thuận cho nhập cư, khi vừa tới Canada, được hỏi về ý nguyện, bà nói muốn đi làm, thế là bà được đưa ngay đến một công ty để xin việc. Và mặc dù không biết ngoại ngữ, nhưng bà đã được nhận, và làm cho đến ngày về hưu. Cuốn phim cũng nhắc đến Thượng Nghị Sĩ Ngô Thanh Hải với cuộc vận động chính phủ Canada thông qua Đạo luật S-219 vào ngày 22/04/2015, công nhận ngày 30/04 hàng năm là “Ngày Hành Trình Đến Tự Do” (Journey To Freedom Day) để tưởng nhớ đến những thuyền nhân Việt Nam đã phải liều chết bỏ nước ra đi sau ngày 30/04/1975. Một người nữa được cuốn phim nhắc đến là Tiến sĩ Trương Công Hiếu, từng là Giám Đốc Kỹ thuật của Công ty Đúc Tiền Hoàng Gia Canada, là người đã phát minh ra nhiều phương pháp kỹ thuật trong công nghệ đúc tiền kim loại, trong đó có phương pháp dùng tia laser tạo màu trên tiền kim loại và sử dụng các hợp kim nhẹ hơn để đúc tiền.

Nhìn chung, cuốn phim “Thuyền Nhân – Hành Trình 50 Năm” là một cuốn phim tài liệu quý giá, với những chứng liệu thực tế, về thảm kịch thuyền nhân trong 15 năm sau chiến tranh Việt Nam. Tìm được những nhân chứng, nhất là nữ giới, dám kể về những gì mình đã trải qua, là một chuyện không dễ dàng. Đạo diễn Thanh Tâm cho biết trong nhiều cảnh quay, bà đã phải bỏ ra ngoài vì không thể chịu nổi cơn sốc khi nghe lời kể rõ ràng từng chi tiết của nạn nhân.

Là phim tài liệu, cuốn phim 90 phút này không có một sự dàn dựng thành một câu chuyện, mà chỉ là tập hợp những đoạn phỏng vấn của một số nhân vật ở Hoa Kỳ, Canada, Pháp… Vài đoạn phim ngắn diễn tả lại cảnh Việt Nam thời cộng sản như trong văn phòng công an, bố ráp chợ trời v.v.., với cách diễn xuất khá gượng ép. Trong tiếp xúc riêng, đạo diễn cho biết tìm được một diễn viên nhập những vai trong vở diễn rất là khó!

Trong phần trao đổi giữa khán giả với đạo diễn, đạo diễn Thanh Tâm cho biết bà đã để hai năm để thực hiện cuốn phim này. Cuốn phim được Ethnic Channels Group và Lunar Village Production sản xuất. Phần lớn chi phí do bà tự bỏ tiền ra, chính phủ Canada (qua Canada Media Fund) trợ cấp 100.000 đô la. Bà nói may mắn được sự ủng hộ hết mình của chồng, vì để làm phim, vợ chồng bà đã có lúc phải bán nhà. Tất cả chỉ vì sự đam mê nghệ thuật thứ bảy của bà.

Chuyến lưu diễn trình chiếu cuốn phim “Thuyền Nhân – Hành Trình 50 năm” bắt đầu vào cuối tháng 3/2024 và sẽ kết thúc vào cuối tháng 7, với 40 ngày trình chiếu tại các quốc gia Hoa Kỳ, Úc, Tân Tây Lan, Na Uy, Hòa Lan, Pháp, Đan Mạch, Đức… Riêng ở Hòa Lan, rất tiếc suất chiếu buổi chiều không quy tụ được số người hâm mộ theo ý muốn của ban tổ chức, có lẽ vì thiếu phương tiện quảng bá thông tin. Suất tối được coi là chật phòng chiếu có sức chứa hơn 300 người.

Nguyễn Hiền

______

Ghi chú: Trong phần giới thiệu phim, đoàn cho biết sau chuyến lưu diễn, phim sẽ được bán qua mạng. Tuy nhiên, cho tới giờ (1 tháng sau chuyến lưu diễn) trên website của phim (https://www.hanhtrinh50nam.com/) cũng chưa thấy có đăng thông báo.

Direct link: https://caidinh.com/trangluu1/sinhhoat/sinhhoathoalan/buoichieuphimboatpeople.html