Lam Ngo

Was de koloniale oorlog in Nederlands-Indië een Nederlands Vietnam?

.

Toen ik 40 jaar geleden in Hoorn kwam wonen was onze vluchtelingengroep behoorlijk fel gekant tegen het communisme. Logisch ook, aangezien wij waren gevlucht uit het communistische Vietnam. In Nederland heerste echter in die tijd, naar mijn beleving, een sfeer van antiamerikanisme. Wij als Vietnamese vluchtelingen konden moeilijk begrijpen dat er een land in het vrije Westen was dat zo anti-Amerikaans kon zijn. In sommige kringen waren mensen zelfs procommunistisch. Veel Nederlanders beschouwden zich als de good guys tegenover de Amerikanen die bad guys waren. Dit ging destijds niet alleen over de Vietnamoorlog, maar alles wat naar Amerika zweemde, was per definitie slecht. Het bloedbad van My Lai was een oorlogsmisdaad en het gebruik van zowel Napalm als Agent Orange wekte afschuw. Ook Amerikaanse consumptiegoederen moesten het ontgelden. Een auto met airco, waaraan Amerikanen toen al gewend waren, vond menig Nederlander onnodig. “Je wordt er verkouden van”, zeiden ze. De meeste Amerikanen waren ook zó dik door het eten van fast food. En als ze op reis waren, gingen ze met een groep waarbij elke stop heel kort was. Slechts na een paar foto’s trokken ze  alweer weg. Wat vreselijk waren die Amerikanen toch!

Vietnamese vluchtelingen vertrokken vanuit Quang Tri naar het veilige gebied
gecontroleerd door Zuid-Vietnamese regering na het offensief van Noord-Vietnam in 1972.

Vreemd genoeg verdedigden we in die anti-Amerikaanse stemming de “Amerikaanse” oorlog tegen communisten in Vietnam. Sommige mensen in de kerngroep van vrijwilligers die ons met de integratie in de Hoornse samenleving hielpen waren bang dat wij harde acties zouden gaan voeren, zoals de Molukkers dat een decennium eerder in Nederland hadden gedaan. Er bestonden dan ook enkele overeenkomsten tussen beide groepen. Onder Molukkers waren veel ex-KNIL militairen, terwijl de Vietnamese bootvluchtelingen talrijke veteranen van het Zuid-Vietnamese leger telde. Molukkers voelden zich verraden door de Nederlandse regering. Zuid-Vietnamezen leefden in de overtuiging in de steek te zijn gelaten door de Westerse bondgenoten in de strijd tegen het communisme, waar zij zelf aan de frontlinie stonden.  Molukkers hadden hun RMS-ideaal. Vietnamese bootvluchtelingen identificeerden zich met de Republiek Vietnam gesymboliseerd door de gele vlag met drie rode strepen, die het Noorden, het Midden en het Zuiden van Vietnam vertegenwoordigden.

De vrees dat wij harde acties zouden kunnen voeren bleek echter ongegrond. De Vietnamese bootvluchtelingen bleken later modelvluchtelingen te zijn. Nederland was tegen die tijd ook minder anti-Amerikaans geworden. Nederlanders waren ook geen good guys in de Indië-oorlog, zo blijkt uit het recente historisch Indië-onderzoek, uitgevoerd door het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde, het Nederlands Instituut voor Militaire Historie en het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies. Onderzoekers verbonden aan die instituten zijn tot de conclusie gekomen dat Nederlandse soldaten in Indië structureel te buiten waren gegaan aan extreem geweld en dat Den Haag het geweld systematisch had genegeerd.  De oorlog in Nederlands-Indië kende net als elke oorlog dan ook alleen maar verliezers.      

Het Nederlands-Indische leger verwoest marine-installaties te Soerabaja (1940-1945)

De geschiedenis kan vanuit verschillende oogpunten heel anders zijn. Elke interpretatie kan  achteraf onjuist blijken te zijn. Om die reden wil het initiatief Onvertelde Verhalen de Vietnamese bootvluchtelingen een stem vanuit hun perspectief bieden.

Dit initiatief beoogt tevens kennis over de Vietnamoorlog te vergroten, en wellicht dat het erdoor een bijdrage zou kunnen leveren aan zowel een vreedzame samenleving als een beter begrip voor de plaats van Vietnamese veteranen en vluchtelingen daarin.

.

Lam Ngo
Bron: Onvertelde verhalen, 23.08.2022

Direct link: https://caidinh.com/Archiefpagina/Forum/wasdekolonialeoorlog.html