Tom Tacken
Hoe de loempia via een gammel bootje naar Tilburg kwam: het vlucht- en succesverhaal van de familie Trinh
Thien Trinh vluchtte 45 jaar geleden als bootvluchteling uit Vietnam en brengt nu
de schoonheidsproducten van zijn zussen aan de man. © Joris Buijs/Pix4Profs
TILBURG - De familie Trinh bracht de Vietnamese loempia naar Tilburg, maar bij Thien en zijn zussen in Amerika draait het inmiddels om nagellak. Een constante in al die jaren is voetbal. Ter ere van de oudste broer maakt Tilburg nu kennis met Johnny Trong’s Tribute Tournament.
In zijn woonkamer heeft Thien Trinh een altaartje ingericht. Naast een Boeddhabeeld heeft de Tilburger ook een bokaal neergezet die hij heeft gewonnen bij het voetballen. Een rood-wit-blauw lint slingert om de oren van de beker.
In het midden staan twee foto's, een van zijn vader en een van zijn oudste broer. Vader Am was 88 toen hij twee jaar geleden aan kanker overleed. Broer Trong, die zich Johnny was gaan noemen omdat zijn Vietnamese naam voor Nederlanders lastig was, overleed vorig jaar aan de gevolgen van een hersenbloeding.
Regelmatig zet Thien wat lekkers neer bij het altaartje. “Een croissantje of een stukje watermeloen bijvoorbeeld. Op deze manier zorgen Vietnamezen voor hun overledenen en houden ze ook contact met hen.” Vader en broer krijgen eerst de tijd. Als zij ‘klaar’ zijn met eten, verorbert Thien al het lekkers.
Hij glimlacht, hoe serieus de voorouderverering ook is.
Feestje bij Gudok
Thien is samen met zijn vier broers en twee zussen druk met de organisatie van het Johnny Trong’s Tribute Tournament op 23 juni.
Op de velden van TSV Gudok zullen 24 voetbalteams met Vietnamezen uit Nederland, België, Duitsland en Amerika samen met hun westerse vrienden een feestje bouwen. Live muziek van twee bandjes en authentieke, Vietnamese gerechten horen daar ook bij.
Het altaar van Thien Trinh, met de foto's van zijn overleden vader Am
en broer Trong. © Videostill 'Tilburg Wereldstad'
Voor het festijn, dat misschien niet eenmalig zal blijken, is de stichting Viêt Hòa opgericht. Viêt Hòa betekent ‘Vietnamezen in vrede’. In de jaren tachtig gaf Trong Binh Trinh dezelfde naam aan het voetbalteam dat hij in Tilburg oprichtte. Zijn poging om jaren later ook met een nieuwe generatie dergelijke sportieve verbindingen te leggen, smoorde in een hersenbloeding. “Dus zetten wij zijn plan nu voort,” zegt Thien.
Zorgen in Tuy Hoa
Het is 1975 als Am Khoa Trinh en zijn vrouw Nuong zich zorgen maken. In hun stad Tuy Hoa schalt communistische propaganda vanuit luidsprekers door de straten. Na het vertrek van de Amerikanen hebben de troepen van Ho Chi Minh het hele land veroverd.
Am, die actief is geweest in de gemeentepolitiek van Tuy Hoa, maakt zich zorgen. Hij vreest voor zijn schoenen- en textielzaak, maar nog meer voor de toekomst van zijn kinderen. Het gezin is perfect symmetrisch samengesteld: drie oudere broers, gevolgd door twee zussen en tot slot drie jongere broers. Thien is de oudste van de jongsten. Alle acht voornamen beginnen met de letter T.
‘We gaan weg’, besluiten vader en moeder. Twee pogingen om te ontkomen zijn al mislukt, als het in december 1979 driemaal scheepsrecht moet worden. Eén broer blijft achter, zo wordt besloten. “De favoriet van mijn opa” zegt Thien. “Die zei: als jullie allemaal op zee omkomen, heb ik tenminste nog iemand.”
In het grootste geheim heeft vader Trinh samen met vier andere families en een groep alleenstaande mannen een vissersboot geregeld. “Ongeveer tien meter lang en vier meter breed,” herinnert Thien zich. “We zaten hutjemutje.”
Ze hebben dikke wollen truien aangetrokken tegen de kou, terwijl golven tegen het bootje beuken. In het pikkedonker van de volle zee duurt het niet lang of ook de 8-jarige Thien ligt zeeziek te kotsen naast een walmend dieselvat.
“De derde avond zagen we in de verte tergend langzaam een boot dichterbij komen. De mannen zwaaiden met hun kleren en riepen ‘SOS! SOS!’”
Het hadden piraten kunnen zijn. Veel Vietnamese bootvluchtelingen zijn op zee beroofd en vermoord. Maar op de boeg van het schip doemen deze letters op: Nedlloyd.
Zes kinderen Trinh, van wie Thien op dat moment de jongste is,
en hun moeder. © Archief familie Trinh
De kapitein van het Nederlandse schip neemt zijn tijd om alle 42 opvarenden aan boord te halen. “Hij had toestemming van de Nederlandse overheid nodig. Vanaf de Nedlloyd keken we toe hoe ons bootje naar de bodem van de zee werd gezonken. Dat was een emotioneel moment. We waren nu echt weg uit Vietnam.”
Land van Cruijff
Het land van Cruijff, de enige Nederlander die ze kenden, was wat ze ervoor terugkregen. Thien’s eerste indruk van Nederland was: “Het gras was er erg groen en de mensen waren erg groot.”
In Bergen op Zoom kwamen ze in een opvangcentrum terecht. “Ik kan me nog herinneren dat een auto stopte bij mijn moeder met twee volle boodschappentassen aan beide handen. Of we misschien in wilden stappen. We voelden ons welkom. Geen spoortje van racisme. Dat kwam later wel. Maar ja, waar in de wereld komt dat niet voor?”
Vietnamese kinderen, onder wie die van de familie Trinh, poseren op een schip
van rederij Nedlloyd, dat hen vanuit een vissersboot aan boord heeft gehaald. © Archief familie Trinh
Ze konden een woonplaats kiezen en het werd Tilburg. “Daar had je een hogeschool en een universiteit. Dat vonden onze ouders belangrijk.” Ondertussen moest vader wel sappelen. Hij nam elk baantje aan om zijn gezin te onderhouden. Liever aardbeien plukken op het land dan de hand ophouden voor een uitkering.
En toen kwam de loempia. “Mijn moeder had die thuis wel eens voor Nederlanders gebakken. Ze vonden het zó lekker. Daar moesten we wat mee gaan doen, zeiden ze. Op een dag heeft mijn moeder toen een pannetje op het fornuis gezet, waarna mijn vader haar gebakken loempia's met een bakfiets naar het Wagnerplein in Tilburg-Noord bracht. Uitdelen om te kijken of de Nederlanders ze echt zo lekker vonden.”
Ja dus. Op weekmarkten in Tilburg en omgeving vlogen de loempia’s van de familie Trinh als warme broodjes over de toonbank. Tijdens de Tilburgse kermis en Festival Mundial piekte de verkoop, en de hele familie werkte mee. Thien durft er geen schatting van te maken hoeveel loempia’s hij heeft gevuld, gerold en dichtgevouwen, terwijl ze werden aangeprezen als ‘lekker krokant’.
De familie Trinh introduceerde de Vietnamese loempia ('lekker krokant')
in Tilburg. © Archief familie Trinh
De zaken gingen goed. Vader kon met zijn verdiensten de Vietnamese boeddhistische samenleving ondersteunen. Voor hem ging sparen ook vooraf aan genieten. Het zou dus lang duren voordat hij een BMW zou aanschaffen om naar de boeddhistische tempel in Almere te rijden. Daar stond hij als diepgelovige de meester-monnik terzijde.
Thien praktiseert zijn geloof niet zo intensief, maar hij heeft de levensfilosofie wel eigen gemaakt. Hij zegt: “Altijd de rust bewaren. Het harmoniemodel boven het conflictmodel.” Deze instelling leverde hem in 2016 een ‘groene kaart’ van de gemeente Tilburg op, vanwege zijn opvallende, respectvolle, sportieve en positieve gedrag op de voetbalvelden bij SC ‘t Zand.
Agent voor The One Beauty
In het kantoor van The One Beauty Products aan de Kraaivenstraat doet hij zijn verhaal, met potjes nagellak als decor. Na het atheneum maakte Thien carrière in het bankwezen door duurzaamheidsprojecten te financieren, tot hij al dat vergaderen beu was. Zijn zussen boden uitkomst.
Beiden waren geëmigreerd naar de Verenigde Staten. Vóór hun vlucht uit Vietnam had een oom daar al onderdak gevonden. De zussen wisten een succesvol bedrijf in schoonheidsproducten op te bouwen en konden een betrouwbare partner in Europa goed gebruiken.
Dat sprak Thien wel aan. Hij bedient inmiddels zo’n 450 schoonheidssalons in binnen- en buitenland, bijna allemaal in Vietnamese handen. “Ondernemen zit in ons bloed. Dat heeft denk ik te maken met het koloniale verleden. Vietnamezen moesten voor zichzelf opkomen. Ze durven daarom risico’s te nemen en zijn niet bang om met hun poten in de modder te staan.”
Thien Trinh samen met zijn oudste broer Trong, die vorig jaar overleed, en hun twee zusjes. © Archief familie Trinh
Hij heeft drie kinderen uit twee relaties: “Allebei Nederlandse dames. Mijn oudste dochter is nu voor het eerst in Vietnam, samen met haar Vietnamese vriend. Ze hebben het huis ook bezocht dat wij moesten verlaten. Er zit nu een restaurant in. Ik merk dat de kinderen steeds nieuwsgieriger worden naar mijn verleden, dat ook het hunne is.”
De eerste keer dat hij op vakantie terugging naar Vietnam, heeft hij heel even gedacht: hier wil ik blijven, hier ben ik thuis. Maar al snel nam het besef dat hij te veel vernederlandst was de overhand. “Mensen leven daar nog altijd in een keurslijf. Het ruimdenkende van Nederland kan ik niet missen.”
En verder hoopt hij dat het EK Voetbal voor Oranje net zo goed uitpakt als dat van 1988: “We kwamen aan in het land van Cruijff. Maar Van Basten werd mijn idool.”
Tilburg Wereldstad
Thien Trinh is een van de tien Tilburgers met buitenlandse wortels die worden geportretteerd in de documentaire Tilburg Wereldstad. De docu maakt deel uit van de gelijknamige tentoonstelling in het Peerke Donders Paviljoen en is daar ook te zien. Het paviljoen is elke woensdag en zondag van 13 uur tot 17 uur open.
De familie Trinh in een vluchtelingenkamp nadat ze uit Vietnam zijn weggekomen. © Archief familie Trinh
Thien Trinh met zijn ouders, vrouw en kinderen. © Archief familie Trinh
Thien Trinh en zijn vader. © Archief familie Trinh
Thien Trinh bezocht samen met zijn ouders op vakantie het huis in Vietnam
dat zij achterlieten voor een betere toekomst in het westen. © Archief familie Trinh
Tom Tacken
Bron: https://www.ad.nl/tilburg, 17.06.24
Direct link: https://caidinh.com/Archiefpagina/Cultuurmaatschappij/hoedeloempiaviaeengammel.html