Nguyễn Hiền
Nhà văn Hòa Lan Cees Nooteboom nhận giải Văn chương Hòa ngữ
Tại hoàng cung vương quốc Bỉ (Bruxelles) vào ngày 18/11/2009, Quốc vương Albert II đã trao giải Văn chương Hòa ngữ lần thứ 19 cho nhà văn Hòa Lan Cees Nooteboom. Hiện diện trong buổi trao giải còn có Thủ tướng Bỉ Herman van Rompuy và Bộ Trưởng Giáo Dục – Văn Hóa – Khoa Học của Hòa Lan, Ronald Plasterk.
Nooteboom (sinh năm 1933) là một người luôn bận rộn với những chuyến lữ hành. Theo nhận xét của hội đồng xét duyệt, ông – qua những du ký – đã tạo nên một thể loại riêng trong mảng văn chương này: những ký sự của ông không những xoay quanh chuyện đi đây đi đó, mà còn chuyên chở suy tư về những điểm tương đồng cũng như dị biệt giữa các nền văn hóa. Cees Nooteboom đã được trao tặng nhiều giải văn chương cao quý, trong đó có giải Văn chương Âu châu năm 1993 (bấm vào đây để xem thêm về tiểu sử Nooteboom). Trong buổi trao giải Văn chương Hòa ngữ, bà chủ tịch hội đồng xét duyệt Anne Marie Musschoot đã đưa ra nhận xét là: “nét bút nhẹ nhàng, tinh tế và trăn trở, đầy thi vị của Nooteboom bộc lộ nhiều thông tuệ, man mác u sầu.”
Tuy là nhà văn Hòa Lan, nhưng tác phẩm của ông lại có nhiều độc giả nước ngoài. Có lẽ do cấu trúc không theo mạch văn cổ điển, thiên về triết lý, đây đó đượm chút siêu thực, nên truyện của ông không hấp dẫn mấy đối với những độc giả mong chờ điều gì khác hơn khi đọc những truyện về du lịch. Tuy tác phẩm được dịch ra nhiều ngoại ngữ (ông có rất nhiều độc giả ờ Ðức và Pháp), nhưng ông vẫn trung thành với tiếng Hòa Lan. “Nếu tôi viết bằng ngoại ngữ, thì như là tôi chơi đàn ghi-ta, nhưng qua tiếng mẹ đẻ – nếu đạt – thì có thể nói là tôi chơi cây đàn đại phong cầm với những cung bực và biến tấu bất tận,” ông nói trong phần đáp từ trong buổi trao giải.
Chính vì sự phong phú và đa dạng của những bản dịch, những dịch giả của ông cũng có mặt tại Hoàng Cung Bỉ và được hội đồng vinh danh trong buổi trao giải. Trong số những dịch giả này có nhà văn/thơ Cao Xuân Tứ (hiện sống ở Amsterdam), với dịch phẩm ‘Câu Chuyện Tiếp Theo’, từ nguyên tác ‘Het Volgende Verhaal’ (bấm vào đây để xem thêm chi tiết).
Giải Văn chương Hòa ngữ được Liên hiệp Hòa Lan ngữ (Nederlandse Taalunie) thành lập năm 1956. Giải được trao mỗi ba năm với số hiện kim (hiện nay) là € 40000. Ngoài ra, trong lần này một ngân khoản € 20000 đã được dành ra để thực hiện một cuốn phim tài liệu về ông và những tác phẩm của ông. Xin bấm vào đây để xem một đoạn phim tài liệu này, trong đó nhà văn Cao Xuân Tứ đọc một trích đoạn (05:54 tới 07:04 phút) từ dịch phẩm 'Câu Chuyện Tiếp Theo'.
Hội đồng xét duyệt gồm một số văn nghệ sĩ và học giả văn chương của Hòa Lan, Bỉ và Suriname.
Nguyễn Hiền