Lê Ngọc Vân

Ðồ ăn uống có tốt đúng mức chưa?

Trên trái đất này, nơi đâu việc cung cấp đồ ăn và chất lượng tốt nhất?
Tổ chức Oxfam lần đầu tiên làm cuộc nghiên cứu trên 125 nước để tìm ra nước nào tốt nhất và tệ nhất trong việc ăn uống.
Nơi tốt nhất là Hà Lan.

Dựa trên bốn câu hỏi (1), Oxfam đã đúc kết nên danh sách. Dân trong nước có đủ vật thực để ăn hay không? Dân có thể trả tiền cho thực phẩm của họ hay không? Thực phẩm có chất lượng tốt không? Và sau cùng: có bao nhiêu người có vấn đề về sức khoẻ có liên quan đến thực phẩm, thí dụ như bệnh béo phì hay tiểu đường? Ðiểm đánh giá tối đa 100 cho biết là có vấn đề, và điểm 0 cho tình trạng lý tưởng.

Quốc gia tốt và xấu nhất

Ðứng hạng nhất là Hà Lan (6 điểm), theo sau là Pháp và Thụy Sĩ (8 điểm) và những quốc gia Âu châu khác cùng với Úc Ðại Lợi. Phía dưới cùng bảng là Angola, Ethiopie (cả hai cùng được 49 điểm) và khóa sổ là Cộng hòa Tchad (50 điểm).
Tchad phải đương đầu không những với thực phẩm tồi tệ, mà thực phẩm ở đó còn đắt đỏ và khó tìm. Cứ ba em thì có một em bị suy dinh dưỡng.

Tiểu đường và thừa cân

Ðáng chú ý là sự vắng mặt của Hoa Kỳ và Anh Quốc trong số 10 quốc gia tốt nhất. Trong những quốc gia đó, thực phẩm tốt thì đắt và chế độ ăn của những người nghèo thì lại xấu, với hậu quả là tiểu đường và quá cân. Tiểu đường gặp thường nhất ở Ả Rập Saudi và thừa cân thường gặp nhất ở những quốc gia thuộc nhóm Anglo-Saxon (Anh Quốc, Scotland…).

Thừa cân cũng là điểm kém duy nhất mà Hà Lan phải nhận: 1 trong 5 người ở Hà Lan có Chỉ Số Khối Lượng cơ thể (BMI = Body Mass Index) trên 30.

Những con số gây sốc

Những con số gây sốc khác là những người nghèo đôi khi phải tiêu tốn đến 75 phần trăm lợi tức của họ cho thực phẩm. Và trên toàn thế giới có hơn 840 triệu người đi ngủ với cái bụng rỗng, trong khi đó thế giới có đủ thực phẩm. Trong những quốc gia đang phát triển người ta đầu tư quá ít vào tiểu nông. Cạnh đó, thay đổi về thời tiết cũng giữ một vai trò. Và rau trái lại được dùng cho nhiên liệu bio, chạy vào bình xăng thay vì được dọn lên bàn.

Lê Ngọc Vân
(Trích dịch từ “Good enough to eat” và “Voedsel nergens beter dan in Nederland” trong www.oxfamnovib.nl)
__________

Chú thích:

(1) Bảng sắp hạng xét trên bốn vấn đề mà người tiêu thụ khắp nơi trên thế giới đang lo ngại, trong mỗi vấn đề lần lượt có hai tiêu chuẩn được xem xét đến:
1. Dân có đủ ăn không? Ðánh giá dựa trên mức thiếu dinh dưỡng và trẻ em nhẹ cân.
2. Ðồ ăn có giá phải chăng không? Ðánh giá dựa trên giá cả thực phẩm khi so sánh với giá của những hàng hóa và dịch vụ khác, và dựa trên sự không bình ổn trong giá cả thực phẩm.
3. Chuyện ăn uống có chất lượng tốt không? Ðánh giá dựa trên mức đa dạng của chế độ ăn, và dựa trên việc tiếp cận được với nguồn nước sạch và an toàn.
4. Những ảnh hưởng của chế độ ăn uống trên sức khoẻ? Ðánh giá dựa trên bệnh tiểu đường và trên chứng béo phì.

Những số liệu được lấy từ Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hiệp Quốc, Tổ chức Y tế Thế giới và Tổ chức Lao động Quốc tế.