Phạm Ɖình Lân

Nguồn gốc sự hưng thịnh của Hoa Kỳ

.

Liên Bang Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ hình thành do một nhóm người từ Âu Châu đến, nhất là từ Anh Quốc. Vào đầu thế kỷ XVII một số người nô lệ Da Ɖen từ Phi Châu đến vùng Bắc Mỹ thuộc Anh (1607 - 1776), nay là một phần lãnh thổ của Hoa Kỳ.

Vào đầu thập niên 1770 những người di dân Âu Châu vùng lên chống lại sự cai trị của vương quốc Anh và tiến đến việc thành lập một quốc gia độc lập với Anh ở Bắc Mỹ. Liên Bang Hoa Kỳ ra đời năm 1776, năm bảng Tuyên Ngôn Ɖộc Lập chào đời. Lúc bấy giờ chỉ có 13 tiểu bang nguyên thủy với lối 2,5 triêu dân. Mười ba tiểu bang nguyên thủy đó là: New Hampshire, Massachusetts, Connecticut, Rhode Islands, New York, New Jersey, Pennsylvania, Delaware, Maryland, Virginia, North Carolina, South Carolina, Georgia, tức các tiểu bang nằm trên bờ Ɖại Tây Dương, nơi người di dân Âu Châu đặt chân trên Bắc Mỹ đầu tiên. Tổng diện tích của 13 tiểu bang nguyên thủy là 876.505 km2, bằng 8,91% tổng diện tích của Hoa Kỳ hiện nay.

Liên Bang Hoa Kỳ sớm trở thành cường quốc kinh tế và quân sự trên thế giới với những sắc thái đặc biệt như sau:

• Hoa Kỳ là một quốc gia tân lập nhưng là quốc gia Cộng Hòa đầu tiên trên thế giới đánh bại đế quốc Anh để dành độc lập.
• Hoa Kỳ là một quốc gia hợp chủng ngay từ những năm 70 của thế kỷ XVIII. Lúc ấy người Hoa Kỳ gồm những người Âu Châu từ Anh, Tây Ban Nha, Hòa Lan, Pháp đến sống chung với những người nô lệ Da Ɖen từ Phi Châu đến. Những biến động kinh tế, chánh trị, tôn giáo và xã hội ở Âu Châu làm cho nhiều dân tộc khác nhau trên lục địa nầy lũ lượt vượt Ɖại Tây Dương đến tân lục địa để tìm tự do và sự sống ấm no. Một quốc gia tân lập với 2,5 triệu dân cần phải có nhiều dân cư trú trên một diện tích 876.505 km2, tức bằng 2,65 lần lớn hơn nước Việt Nam. Năm 1860 diện tích Hoa Kỳ trên 8 triệu km2 nhưng chỉ có 31 triệu dân. Hoa Kỳ hoan hỉ đón nhận nhiều dân tộc từ Âu Châu đến (Trung Âu, Ɖông Âu, Nam Âu và Bắc Âu). Trong thời kỳ xây dựng đường hỏa xa nối liềnThái Bình Dương và Ɖại Tây Dương, nhiều người Trung Hoa được mộ đến Hoa Kỳ làm công nhân xây dựng đường sắt xuyên lục địa nầy. Ɖó là lý do tại sao các tiểu bang Washington State, Oregon và California có nhiều người Mỹ gốc Hoa. Người Việt Nam đến sống ở Hoa Kỳ sau năm 1975, sau các dân tộc khác ở châu Á như Trung Hoa, Nhật Bản, Phi Luật Tân, Triều Tiên, Tây Tạng, Mông Cổ v.v.
• Tất cả các dân tộc đến Hoa Kỳ vì bất cứ lý do gì phải thống nhất với nhau qua ngôn ngữ (Anh ngữ), qua sự tôn trọng hiến pháp và luật pháp của  quốc gia nầy. Họ phải vất bỏ quá khứ hận thù, nghèo đói, bị áp bức để cùng sống chung và hội nhập vào văn hóa của quốc gia tân lập. Nói một cách siêu hình thì Hoa Kỳ là nơi tập họp mọi sắc dân trên hoàn vũ thực tập cuộc sống chung hòa bình, cùng hợp sức nhau xây dựng một quốc gia phồn vinh để mọi người trong cộng đồng đa sắc tộc cùng chia sẻ tự do, ấm no và hạnh phúc. Hoa Kỳ là quốc gia đa chủng, nơi tập họp tất cả các nền văn hóa lớn, nhỏ trên thế giới với sự hiện diện của tất cả các tôn giáo  trên thế giới như Thiên Chúa Giáo, Tin Lành Giáo, Hồi Giáo, Ấn Giáo, Phật Giáo, Khổng Giáo, Thần Giáo (Shintoism của Nhật). Tất cả các bộ não trên thế giới đều tập trung ở đây. Người tỵ nạn và di dân là những người phiêu lưu, mạo hiểm, yêu tự do và có nhiều sáng kiến. Họ mạnh dạn thực thi sáng kiến của mình. Ɖó là những người năng nổ hoạt động cho tương lai của họ, con cháu họ và cho đất nước dung chứa họ lúc họ lâm nguy.
• Hoa Kỳ là quốc gia có Hiến Pháp thành văn lâu dài nhất thề giới (1787 - ). Từ năm 1792 đến 1958, Pháp thay đổi Hiến Pháp năm lần. Hiến Pháp Hoa Kỳ có tu chính nhưng không có sự thay đổi bằng một Hiến Pháp khác với Hiến Pháp đã có từ năm 1787. Hiến Pháp là nền tảng luật pháp của Liên Bang. Các tiểu bang có quyền có luật riêng phù hợp với hoàn cảnh địa phương nhưng luật pháp tiểu bang không thể trái ngược với tinh thần Hiến Pháp. Ở Hoa Kỳ vi phạm Hiến Pháp là một trọng tội. Sự thực thi Hiến Pháp và luật pháp nghiêm chỉnh mang lại sự ổn định chánh trị và trật tự quốc gia trong một quốc gia đa chủng và đa văn hóa như Hoa Kỳ.

(Từ trái sang phải) Tượng điêu khắc của các tổng thống
George Washington, Thomas Jefferson, Theodore Roosevelt và Abraham Lincoln
trên núi Rushmore, biểu trưng cho lịch sử 130 năm đầu tiên của Hoa Kỳ (Wikipedia)

• Anh là một quốc gia quân chủ dân chủ lâu đời nhất trên thế giới. Ɖiều đáng chú ý là nền dân chủ Anh không cần được hiến pháp thành văn bảo đảm. Hoa Kỳ là một xứ Cộng Hòa Dân Chủ đầu tiên trên thế giới, nơi mọi người sinh ra đều bình đẳng và được hưởng các quyền tự do căn bản như quyền sống, quyền học hành, quyền được luật pháp bảo vệ, quyền tự do ngôn luận, tự do lập hội v.v.. Người lãnh đạo quốc gia là tổng thống do dân bầu lên. Tự do và dân chủ làm cho toàn dân phấn khởi, hăng say đóng góp công sức, trí tuệ của mình vào việc xây dựng và phát triển quốc gia. Quốc gia hưng thịnh thì nhân dân đươc no ấm và hạnh phúc. Người người đều có cơ hội cải thiện đời mình từ nghèo đói, dốt nát sang ấm no phú túc và tự do học hành, lựa chọn ngành nghề mà mình ưa thích. Dân chủ là nguồn gốc thực của sự phát triển và hưng thịnh quốc gia. Các nước Tây Phương đều là những nước dân chủ nên có nền kinh tế phồn thịnh, tỷ lệ người nghèo nhỏ, tỷ lệ người học thức cao, bất công xã hội giảm thiểu tối đa so với các quốc gia độc tài hay dân chủ hình thức hoặc dân chủ mị dân. Dân chủ hình thức hay dân chủ mị dân tai hại không thua gì chế độ độc tài. Cả hai chế độ dạng nầy đều có mẫu số chánh trị chung: dối gạt và bóp nghẹt tự do của quần chúng nhân dân. Chúng có lợi cho người cầm quyền chớ không có lợi cho hạnh phúc của nhân dân và sự phồn vinh cùng thái bình cho đất nước.
• Liên Bang Hoa Kỳ có một thể chế chánh trị ổn cố. Quốc gia nầy được hưởng một nền hòa bình lâu dài và được bảo vệ về phương diện địa lý chiến lược bởi hai đại dương: Thái Bình Dương phía tây và Ɖại Tây Dương phía đông. Như đã thấy suốt trên hai thế kỷ, Hoa Kỳ vẫn duy trì Hiến Pháp ban hành năm 1787. Cho đến ngày bài viết nầy ra đời, chưa hề có một cuộc đảo chánh nào diễn ra ở Hoa Kỳ. Hoa Kỳ là một đại cường quốc quân sự nhưng Hoa Kỳ rất dị ứng với chế độ độc tài quân phiệt. Các tướng lãnh hữu công đều có triển vọng được dân bầu lên làm tổng thống không quá hai nhiệm kỳ.Tổng thống phải tuyên thệ bảo vệ Hiến Pháp và hành sử theo những điều khoản qui định trong Hiến Pháp. Một tướng lãnh đắc cử tổng thống không còn là một quân nhân mà là một nhà lãnh đạo dân sự. Ở Hoa Kỳ bộ trưởng Quốc Phòng thường là những người dân sự hơn là tướng lãnh. Bộ trưởng bộ Ngoại Giao không bắt buộc phải là người dân sự (trường hợp tướng Marshall và tướng Powell).
• Hoa Kỳ là một quốc gia rộng gần 10 triệu km2 với nhiều vùng khí hậu khác nhau: khí hậu lục địa, khí hậu ôn đới, khí hậu Ɖịa Trung Hải (Florida, California, Hawaii), khí hậu bán nhiệt đới, khí hậu sa mạc (California, Nevada, Arizona) nên có đủ các loại cây lương thực (lúa mì, lúa mạch, lúa gạo, bắp, cao lương, v.v.), cây ăn trái miền ôn đới, nhiệt đới và bán nhiệt đới. Hoa Kỳ có nhiều quặng mỏ rải rác khắp 50 tiểu bang. Ɖó là một quốc gia được thiên nhiên ưu đãi. Vào hậu bán thế kỷ XIX chủ nghĩa Marx được công nhân các nước kỹ nghệ Âu Châu nhiệt liệt hưởng ứng. Nhưng Anh và Hoa Kỳ làm cho Karl Marx thất vọng. Trong cuộc đời tỵ nạn, Karl Marx được nước Anh dung chứa và cho hưởng mọi quyền tự do hiện hữu trên vương quốc nầy. Nhưng ông không sao thuyết phục nổi công nhân của Anh Quốc, quốc gia kỹ nghệ hàng đầu ở Tây Âu. Các đại đồng bằng miền Trung Tây, Viễn Tây, miền Nam và sự phong phú tài nguyên thiên nhiên của Hoa Kỳ đảm bảo sự ấm no của dân chúng nên họ bỏ ngoài tai mọi chủ nghĩa xã hội đường mật từ Âu Châu đến.
• Hoa Kỳ là một nước tân lập sớm kỹ nghệ hóa nhờ có truyền thống kỹ nghệ từ Anh Quốc và các nước Tây Âu. Âu châu là nơi xuất phát của những người di dân đến Hoa Kỳ vào thế kỷ XVIII và XIX vì lý do chánh trị, kinh tế hay tôn giáo. Nhưng người Hoa Kỳ sớm tìm cho họ phương thức sản xuất và đào tạo riêng biệt khác với các nước Âu Châu. Nền dân chủ Hoa Kỳ đào tạo và thu hút những nhà khoa học và phát minh từ các nước khác vào Hoa Kỳ. Người Pháp tặng cho Hoa Kỳ tượng đồng Nữ Thần Tự Do năm 1876 như công nhận Hoa Kỳ là đất TỰ DO trên hoàn vũ. Thomas Edison là người Hoa Kỳ có nhiều bằng phát minh nhất thế giới. Samuel Morse sáng chế ra điện tín, máy đánh Morse. Cyrus Mc Cormick sáng chế ra máy gặt và tách hột lúa. George Eastman sáng chế ra máy chụp hình. Eli Whitney sáng chế máy tách hột bông vải (cotton gin). Nicholas Tesla sáng chế radio. Robert Fulton sáng chế tàu chiến chạy bằng hơi nước, v.v.. Cách mạng 1789 của Pháp, cách mạng vô sản Nga 1917, những biến động trên thế giới trong hai thế chiến, sự sụp đổ của Liên Sô năm 1991 biến Hoa Kỳ thành nơi tiếp đón nhân tài trên thế giới. Nhà bác học Albert Einstein, Von Braun, nhà ngoại giao Henry Kissinger,… là những nhân vật điển hình của sự vun trồng nhân tài của Hoa Kỳ, nơi tiếp thu và đào tạo nhân tài trên thế giới. Từ đó người ta có cảm tưởng rằng nhân tài trên thế giới sớm muộn gì cũng có Mỹ tịch!!

Tượng Nữ Thần Tự Do ở  New York (Ảnh: Pixabay)

• Người Hoa Kỳ ưa chuộng thể thao để có thể lực tốt. Một dân tộc có thể lực mạnh thì sự sản xuất trong nước càng cao. Có lẽ không nơi nào trên thế giới làm việc 24 tiếng đồng hồ trong ngày như Hoa Kỳ (làm việc ba “ca” trong 24 giờ trong ngày). Những người bán hàng ở Hoa Kỳ phải có sức khỏe tốt vì phải đứng suốt 8 tiếng đồng hồ trong ngày làm việc. Những võ sĩ Mỹ gốc Phi Châu hay Á Châu như Bruce Lee (Lý Tiểu Long gốc Trung Hoa), Lê Cung (gốc Việt Nam),… đều được dinh dưỡng, chăm sóc sức khỏe, huấn luyện và luyện tập đầy đủ ở Hoa Kỳ nên mới đạt được những thành tích thể thao và võ thuật vẻ vang như đã thấy. Những võ sĩ đồng hương của họ ở quê hương gốc khó đạt được những thành quả mà họ đã đạt được.
• Người Hoa Kỳ ưa thích âm nhạc, nhân tố nuôi dưỡng óc trẻ trung và tinh thần lạc quan. Năng xuất làm việc của một người lạc quan tràn đầy nhựa sống, yêu công việc làm của mình chắc chắn cao hơn năng suất của người làm việc trong tình trạng uể oải, buồn chán công việc. Nói đến đây, tôi bỗng nhớ đến cách bằm thịt heo bằng hai dao nhịp nhàng như đánh trống của người Hoa ở Việt Nam. Âm điệu nhịp nhàng của tiếng dao bằm thịt làm cho tinh thần người lao động phấn chấn, vui nhộn, do vậy anh không thấy mệt và không thấy công việc anh đang làm là đáng chán! Ɖó là ảnh hưởng của nhạc trong lao động sản xuất.
• Hoa Kỳ là quốc gia nổi tiếng về tổ chức và đào tạo nhân tài. Linh hồn của cách mạng vô sản Nga, Vladimir I. Lenin, rất thán phục tổ chức của Hoa Kỳ trong mọi ngành hoạt động. Ông ước ao có được tổ chức như Hoa Kỳ để gồm thâu thiên hạ. Chế độ Cộng Sản do ông thành lập ở Nga thực sự là một bản sao khác màu của chế độ tư bản Hoa Kỳ. Cùng một đối tượng khi chụp ảnh, ta có ảnh trong phim và ảnh rửa từ phim. Ảnh trong phim màu đen khi rửa ra thành màu trắng. Sự khác biệt giữa màu sắc của ảnh trong phim và ảnh rửa nổi lên sự khác biệt giữa hai chế độ Tư Bản và Cộng Sản: cùng đối tượng nhưng có hai màu tương phản nhau. Hoa Kỳ là một Cộng Hòa Liên Bang. Nga thành lập Liên Bang Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Sô Viết (USSR: Union of Soviet Socialist Republics). Hoa Kỳ đề cao tư sản và quyền tư hữu. Cộng Sản đề cao vô sản. Hoa Kỳ có Food Stamps dành cho người nghèo. Cộng Sản Nga có Tem Phiếu Lương Thực  dành cho đảng viên cán bộ Cộng Sản. Các quốc gia Cộng Sản lấy ngày 01-05 làm ngày Quốc Tế Lao Ɖộng. Ɖó là ngày công nhân Hoa Kỳ đấu tranh thành công trong việc ấn định số giờ làm việc trong ngày là 8 giờ (1886). Ɖệ Nhị Quốc Tế Cộng Sản chọn ngày nầy làm ngày Quốc Tế Lao Ɖộng năm 1889. Ɖệ Tam Cộng Sản Quốc Tế cũng xem ngày 01-05 là ngày Quốc Tế Lao Ɖộng. Ngày Quốc Tế Phụ Nữ trong khối Cộng Sản phỏng theo sáng kiến của Hoa Kỳ về sự chào đời của ngày Quốc Gia Phụ Nữ Hoa Kỳ (28-02-1909). Ngày 23-02-1917 (lịch Julian) phụ nữ Nga biểu tình tranh đấu nữ quyền. Ɖó là ngày Quốc Gia Phụ Nữ Nga xảy ra 8 tháng trước khi Lenin thành công trong cuộc cách mạng vô sản tháng 10 (theo lịch Julian,  tức ngày 07-11-1917 theo lịch Gregorian). Lenin chọn ngày 23-02 (theo lịch Julian), tức ngày 08-03 (theo lịch Gregorian) làm ngày Quốc Tế Phụ Nữ.

Từ ngày có giải thưởng Nobel đến nay, Hoa Kỳ là nước dẫn đầu chiếm giải thưởng Nobel trên thế giới trên các lãnh vực Vật Lý, Hóa Học, Y Dược, Văn Chương, Hòa Bình.

Vài nhà khoa học Trung Hoa được giải thưởng Nobel về Khoa Học. Ɖó là những người học ở Hoa Kỳ và có quốc tịch Hoa Kỳ như Yang Chen Ning và Tsung-Dao Lee lảnh giải Nobel về Vật Lý năm 1957.

• Hoa Kỳ chuộng tự do, dân chủ. Họ theo chủ nghĩa thực dụng và gần như không quan tâm đến các triết lý cao xa hay phức tạp. Họ có tinh thần kỷ luật tự giác và trọng pháp cao nhưng họ không thích thần thánh hóa người lãnh đạo như thường thấy ở các quốc gia độc tài. Họ ưa chuộng tinh thần sòng phẳng. Người đáng tin cậy, một người tốt đối với họ không cần thiết phải là người gan dạ, anh hùng xông pha trước mũi đạn làn tên (rất ít người làm được) mà là người mượn tiền và trả nợ một cách sòng phẳng, là đủ tiêu chuẩn của người tốt. Ho muốn tạo dựng một thiên đàng địa giới bằng những con người bình thường với những ước vọng và nhu cầu bình thường của con người. Cái thiên đường địa giới đó giảm thiểu tối đa số người nghèo đói, bịnh tật và dốt nát. Khi đói thì có ăn. Khi khát thì có uống. Khi lạnh thì có đủ quần áo ấm. Khi dốt nát thì có học đường. Khi khá giả thì có ước vọng và có phương tiện hoàn thành ước vọng v.v.. Hoa Kỳ, Úc Ɖại Lợi, Tân Tây Lan đều chịu ảnh hưởng của văn hóa Anh nên cũng có những lộ trình phát triển tựa như nhau, chỉ khác là Hoa Kỳ đã tách rời khỏi ảnh hưởng chánh trị của Anh ngay từ hậu bán thế kỷ XVIII.

****

Trên hành tinh nầy không có gì bất biến cả.

Thời gian biến người trẻ hóa già.

Người già sinh bịnh và chết.

Thời gian có thể làm cho sông cạn, núi mòn.

Ɖịnh mệnh của một quốc gia giống như định mệnh của con người. Ɖịnh mệnh ấy không thoát khỏi sự chi phối của định luật tự nhiên về phát sinh, phát triển và suy tàn.

Con người muốn bảo tồn sức khỏe và tuổi thọ thì phải năng hoạt động và ăn uống điều độ.

Người khiêm tốn, tánh tình ôn hòa thì sáng suốt và trường thọ hơn người bạo tợn, tánh khí hung hăng, ngạo nghễ.

Con người có đạo đức.

Quốc gia cũng có đạo đức.

Người có đạo đức vĩnh cửu sự nghiệp, hay nói rõ hơn, kéo dài sự nghiệp lâu bền.

Quốc gia có đạo đức làm cho sự cường thịnh được lâu dài.

Con người mất đạo đức thì con cháu phá tan sự nghiệp do mình gây dựng lên.

Quốc gia mất đạo đức thì rút ngắn sự phồn vinh của quốc gia. Hậu bối giựt sập sự nghiệp do các bậc tiền bối lưu lại.

Theo định luật về cơ thể thì cơ thể thiếu chất gì thì thèm chất đó. Thiếu chất ngọt thì thèm ngọt. Thiếu chất chua thì thèm chua. Thiếu chất béo thì thèm béo, thèm bơ, thèm mỡ, v.v.. Ɖó là luật THIẾU THỪA và THỪA TRỪ để tạo THĂNG BẰNG trong vũ trụ vì cơ thể của con người là một tiểu vũ trụ.

Công chúa Tiên Dung há không thích sống bụi đời với Chữ Ɖồng Tử, con một ngư phủ nghèo đến nỗi cha con chỉ có một cái khố sao?

Biết bao nhiêu công tử trên Ɖịa Cầu nầy tỏ ra mình là người phong sương, lịch duyệt, bụi đời. Ɖó là cách bổ túc cái THIẾU và loại bỏ bớt cái THỪA.

Cho đến đầu thế kỷ XXI Hoa Kỳ vẫn là một đại cường kinh tế và quân sự trên thế giới. Nền dân chủ Hoa Kỳ đóng góp tích cực trong sự phát triển và phồn vinh của quốc gia tân lập nầy. Nói một cách siêu hình, đạo đức quốc gia của Hoa Kỳ khá cao so với các quốc gia giàu mạnh trên thế giới: thấy người hoạn nạn thì giúp, không cần biết đó là bạn, thù, cùng sắc tộc, cùng tôn giáo hay không; thấy bất công thì lên tiếng can thiệp; dùng thành quả khoa học kỹ thuật để giúp nhân loại vượt qua cảnh nghèo đói, bịnh tật, dốt nát và lạc hậu. Trong đệ nhị thế chiến, Ɖức, Ý và Nhật là ba quốc gia thù nghịch với các nước dân chủ Tây Phương do Hoa Kỳ đứng đầu. Nhật từng gây thiệt hại nặng nề cho Hoa Kỳ khi bất ngờ tấn công Pearl-Harbor (Trân Châu Cảng) (07-12-1941). Sau khi thắng phe Trục Ɖức, Ý, Nhật, Hoa Kỳ ra sức giúp đỡ cho ba quốc gia cựu thù nầy chấn hưng kinh tế. Một việc làm to lớn như vậy mà chỉ tóm lược vài câu nên khó thấy được lòng vị tha và hỷ xả của một quốc gia tân lập vươn lên từ một nhóm người bị trị. Nhưng việc làm trên nói lên cái ƉỨC của quốc gia Hoa Kỳ. Vô tình Hoa Kỳ thực thi câu CÓ ƉỨC MẶC SỨC MÀ ĂN của tổ tiên người Việt Nam.

Hoa Kỳ là quốc gia giàu tiền bạc và trữ kim. Trong chừng mực nào đó tiền được ví như nước dưới giếng. Nhiều người lấy nước từ giếng nhưng giếng không bao giờ cạn nước, trái lại nước càng trong hơn.

DÂN CHỦ và TINH THẦN TRỌNG PHÁP là giềng mối của sự ổn định xã hội, ổn định chánh trị và phồn vinh kinh tế của Hoa Kỳ. Mất DÂN CHỦ và TINH THẦN TRỌNG PHÁP đồng nghĩa với sự hỗn loạn chánh trị, hỗn loạn xã hội, rạn nứt đoàn kết quốc gia và dẫn đến sự sụp đổ của nên kinh tế phồn thịnh.

.

Phạm Ɖình Lân, F.A.B.I.

Direct link: http://www.caidinh.com/trangluu1/vanhoaxahoi/vanhoa/nguongocsuhungthinh.htm