Phạm Ɖình Lân
Ɖệ Tam Thế Chiến?
…Nếu chiến tranh là điều “tồi tệ cần thiết”, nó sẽ không đến nỗi tệ hại để trở thành chiến tranh nguyên tử
đưa loài người đến cảnh tự diệt một cách dại dột. Chiến tranh sẽ được giới hạn bởi sự trì kéo của những cuộc cách mạng xã hội,
cách mạng dân quyền, cách mạng nhân quyền và cách mạng dân tộc đòi tự trị và độc lập ở các quốc gia gây hấn…
Âu Châu là chiến trường chính của đệ nhất thế chiến. Hoa Kỳ tham chiến năm 1917, một năm trước khi Ɖức bị đánh bại. Ɖệ nhị thế chiến diễn ra trên ba lục địa Âu, Á, Phi Châu. Úc Ɖại Lợi cũng bị đe dọa nặng nề.
Trong đệ nhất thế chiến liên minh các nước dân chủ chống Ɖức và đồng minh của nước nầy là Áo-Hung và Thổ Nhĩ Kỳ. Trong đệ nhị thế chiến các nước dân chủ Tây Phương rồi Liên Sô phải đương đầu với phe Trục gồm Ɖức, Nhật và Ý Ɖại Lợi. Hoa Kỳ thực sự tham chiến khi bị Nhật tấn công ở Pearl Harbor ngày 07-12-1941. Sự tham chiến của Hoa Kỳ làm cho cán cân quân sự nghiêng hẳn về các nước Ɖồng Minh chống phát xít Ɖức-Ý-Nhật. Sự thắng trận của Ɖồng Minh trong đệ nhị thế chiến hầu hết do sự đóng góp của Hoa Kỳ mà ra. Liên Sô từng bắt tay với Hitler trước khi bị Ɖức tấn công và phải nhờ sự tiếp cứu của Hoa Kỳ ở mặt trận phía Tây. Ở Pháp có chánh phủ thân Ɖức do thống chế Pétain cầm đầu. Chánh phủ nầy được biết dưới tên gọi chánh phủ Vichy. Ở Trung Hoa có Wang Ching Wei (Uông Tinh Vệ) lập chánh phủ thân Nhật ở Nanjing (Nam Kinh). Anh bị hỏa tiễn của Ɖức tàn phá dữ dội nhưng Ɖức không thể xâm chiếm Anh như đã chiếm Pháp. Thủ tướng Churchill khôn khéo khi đặt niềm hy vọng vào Hoa Kỳ bên kia bờ Ɖại Tây Dương.
Theo sau sự chấm dứt của đệ nhị thế chiến là sự phá sản của chủ nghĩa thực dân và chủ nghĩa đế quốc cùng sự vươn lên của phong trào giải phóng dân tộc và chủ nghĩa Cộng Sản. Hoa Kỳ trao trả độc lập cho Phi Luật Tân. Anh trả độc lập cho Ấn Ɖộ và Miến Ɖiện. Tướng Charles de Gaulle muốn làm sống dậy sự vĩ đại của nước Pháp bằng sự tái chiếm thuộc địa. Ɖệ Tứ Cộng Hòa Pháp kiệt quệ vì cuộc chiến tranh Ɖông Dương và chiến tranh Algeria. Anh và Pháp mất thuộc địa nên không còn phồn vinh như xưa. Trung Hoa chỉ là cái bóng mờ. Nước nầy bị Nhật chiếm đóng từng phần, bị xói mòn vì tệ nạn tham những và nội chiến Quốc Cộng. Liên Sô bành trướng ảnh hưởng ở Ɖông Âu. Số quốc gia Cộng Sản gia tăng ngoài ý muốn của các quốc gia Ɖông Âu. Nhiều quốc gia Á, Phi, thuộc địa của các nước Âu Châu, cả Châu Mỹ La Tinh chịu ảnh hưởng của Hoa Kỳ hướng về Liên Sô. Năm 1949 lục địa Trung Hoa trở thành một quốc gia Cộng Sản với khối dân lớn nhất thế giới. Tin thắng trận của Mao Zedong (Mao Trạch Ɖông) không làm cho Stalin vui mừng vì Liên Sô rách nát do chiến tranh lại phải cưu mang khối dân khổng lồ nghèo đói một cách bất đắc dĩ vì dưới mắt Stalin, Mao Zedong là người cứng đầu ngạo mạn.
Vừa nắm chánh quyền trên lục địa Trung Hoa, Mao Zedong không che dấu tham vọng thiết lập ảnh hưởng của Trung Hoa ở Việt Nam và bán đảo Triều Tiên bằng cách tích cực viện trợ quân sự và gởi cố vấn chánh trị và quân sự sang Bắc Bộ để đánh Pháp. Trung Hoa mất ảnh hưởng ở Việt Nam từ năm 1884. Nếu Việt Minh đánh bại Pháp bằng viện trợ quân sự và cố vấn chánh trị lẫn quân sự của Trung Quốc thì Việt Nam rơi vào quỹ đạo Trung Hoa như xưa. Beijing (Bắc Kinh) kiểm soát Việt Nam chặt chẽ hơn vì hai nước đều theo chủ nghĩa Marx-Lenin-Mao. Năm 1950 Trung Quốc tham chiến ở Triều Tiên. Họ bị thiệt hại nhân mạng rất nhiều khi đương đầu với quân Liên Hiệp Quốc do Hoa Kỳ chỉ huy. Uy thế của Trung Quốc trên chánh trường thế giới được mặc nhiên công nhận khi họ ký hiệp ước đình chiến ở Panmunjom (Bàn Môn Ɖiếm) với Hoa Kỳ ngày 27-07-1953. Thủ tướng kiêm ngoại trưởng Zhou Enlai (Châu Ân Lai) có vai trò xông xáo trong hội nghị Geneva năm 1954 về việc qua phân Việt Nam cũng như trong hội nghị Bandung năm 1955. Các đảng Cộng Sản ở Ɖông Nam Á đều thuộc khuynh hướng Maoist.
Mao Zedong là người hung hăng hiếu chiến, dùng dân số đông đảo nhất thế giới làm khí giới bành trướng lãnh thổ và nêu cao thanh thế của Trung Quốc trên thế giới. Năm 1950 Trung Quốc xâm chiếm Tây Tạng. Năm 1962 Trung Quốc tấn công Ấn Ɖộ và chiếm của nước nầy trên 60.000 km2 lãnh thổ ngoài biên giới Ấn-Trung. Năm 1969 chiến tranh biên giới diễn ra giữa Trung Quốc và Liên Sô. Sau khi Mao mất, Deng Xiaoping (Ɖặng Tiểu Bình), một nạn nhân của Cách Mạng Văn Hóa do Mao Zedong và vợ là Jiangqing (Giang Thanh) phát động từ năm 1966 đến 1976, tiếp nối đường lối bành trướng lãnh thổ của Mao bằng cách cho Cộng Sản Việt Nam một bài học vì Hà Nội thân Liên Sô chống lại Trung Quốc sau khi đánh bại Việt Nam Cộng Hòa, thống nhất hai miền Nam-Bắc. Ɖó là cuộc Chiến Tranh Biên Giới giữa hai nước Việt-Trung kéo dài từ năm 1979 đến1989 sau khi Cộng Sản Việt Nam ký hiệp ước hữu nghị với Liên Sô, cho tàu chiến nước nầy sử dụng căn cứ Cam Ranh.
Trong Chiến Tranh Lạnh đối thủ chính của Hoa Kỳ là Liên Sô. Trung Quốc “hân hạnh” trở thành kẻ thù trực diện của Hoa Kỳ ở Triều Tiên và kẻ thù gián tiếp của Pháp khi tích cực viện trợ quân sự và gởi cố vấn chánh trị và quân sự giúp đỡ cho Việt Minh chống Pháp. Liên Minh Phòng Thủ Ɖông Nam Á (SEATO: South East Asia Treaty Organization) ra đời như một hàng rào thưa ngăn chận làn sóng từ Trung Quốc tràn xuống các nước Ɖông Nam Á sau khi quân Pháp thất trận Ɖiện Biên Phủ. Thuyết Domino ra đời. Trong thời kỳ Việt Nam bị qua phân, Hoa Kỳ thay thế Pháp yểm trợ cho chánh phủ Sài Gòn nhằm biến miền Nam Việt Nam thành tiền đồn chống Cộng ở Ɖông Nam Á dưới sự lãnh đạo của tổng thống Ngô Ɖình Diệm.
Cộng Sản miền Bắc khai sinh ra Mặt Trận Dân Tộc Giải Phóng Miền Nam năm 1960 để tiến hành cuộc chiến tranh nhân dân ở miền Nam theo đúng sách lược của Mao. Khrushchev không hưởng ứng cuộc chiến tranh giải phóng miền Nam vì ông chủ trương sống chung hòa bình với phương Tây nên tránh né mọi sự đụng chạm với Hoa Kỳ. Nhưng Liên Sô vẫn viện trợ cho Cộng Sản miền Bắc. Nếu không, miền Bắc ngả hẳn về Beijing. Mao không nghĩ đến việc đánh thắng Hoa Kỳ mà chủ trương kéo dài chiến tranh làm suy yếu tiềm năng kinh tế và quân sự của Hoa Kỳ, đồng thời tạo sự giết chóc và hận thù triền miên giữa người Việt Nam ở hai miền.
Hoa Kỳ thất bại trong chiến tranh Việt Nam. Miền Nam Việt Nam sụp đổ. Vị thế kinh tế và quân sự của Hoa Kỳ trên thế giới vẫn không suy suyển. Năm 1989 chế độ Cộng Sản sụp đổ ở Ɖông Âu. Năm 1991 Liên Sô tan rã. Hoa Kỳ xem như đã thắng trong Chiến Tranh Lạnh (1949 - 1991). Nhưng về mặt tâm lý Hoa Kỳ không còn được được xem là bất khả bại nữa sau năm 1975. Iran, Hezbollah (tổ chức Hồi Giáo Shiite cực đoan ở Lebanon) và vài nước Hồi Giáo ở Trung Ɖông, Bắc Phi và Châu Mỹ La Tinh như Libya, Iraq Venezuela, Nicaragua, Bolivia,… công khai chống Hoa Kỳ chớ không còn e dè khiếp sợ như trước. Khủng bố Al Qaeda không ngừng tấn công các sứ quán và công ty Hoa Kỳ ở ngoại quốc. Năm 2001 họ tấn công thẳng vào lãnh thổ Hoa Kỳ khi cướp phi cơ đâm thẳng vào World Trade Center ở New York và Ngũ Giác Ɖài (Bộ Quốc Phòng) ở Wachington DC.
Trong khi Trung Quốc im lặng học hỏi Hoa Kỳ để thực thi Bốn Hiện Ɖại Hóa của Deng Xiaoping thì các nhóm Hồi Giáo cực đoan “cắt tiết” Hoa Kỳ. Ɖến đầu thế kỷ XXI Trung Quốc là cường quốc kinh tế thứ nhì trên thế giới và đứng hàng thứ ba về tiềm năng quân sự sau Hoa Kỳ và Nga. Ɖó là lúc Trung Quốc tự cho mình là trưởng vùng Ɖông Á, Ɖông Nam Á và Nam Á để thực hiện mộng đế quốc cổ điển. Họ tự xem là chủ nhân ông của Tây Thái Bình Dương từ Ɖông Bắc Á xuống Ɖông Nam Á, và có chủ quyền trên 140 đảo đá, đảo san hô, bãi cạn trong vùng. Trung Quốc tự nhận chủ quyền của mình trên chòm đảo Senkaku do Nhật quản trị về phương diện hành chánh.
Ở phương Tây tổng thống Nga Vladimir Putin củng cố địa vị và cá nhân bằng cách noi theo gương của nhà độc tài Stalin. Tham vọng tái lập một liên bang theo khuôn mẫu Liên Bang Sô Viết trước kia được tìm thấy ở Georgia (2008) và Ukraine (sát nhập bán đảo Crimea vào nước Nga năm 2014). Putin lẫn Xi Jinping (Tập Cận Bình) nghiễm nhiên trở thành “đồng minh” vì có một số điểm chung:
Putin tổ chức lễ diễn hành mừng 70 năm chiến thắng Ɖức Quốc Xã rầm rộ với sự hiện diện của Xi Jinping như để tưởng nhớ đến công lao của chế độ Cộng Sản và sự lãnh đạo của nhà độc tài Stalin! Một Liên Sô rộng 21 triệu km2 bị một nước Ɖức bằng 1/69 diện tích Liên Sô tấn công và giết chết 26 triệu người. Như đã thấy ở những dòng chữ ở trang đầu, Hoa Kỳ là quốc gia có cống hiến to lớn trong việc đánh bại phát xít Ɖức-Ý-Nhật trên hai mặt trận Âu Châu và Á Châu Thái Bình Dương.
Ở Ɖông Á Xi Jinping che lấp bất công xã hội dưới chế độ Cộng Sản bằng chánh sách bài trừ tham nhũng. Thực chất đây là hình thức trừ khử những người khả dĩ cạnh tranh quyền lực với ông ta hơn là bài trừ tham nhũng trên một lục địa 10 triệu km2 với 1,5 tỷ người, nơi người tham nhũng và bài trừ tham nhũng đều có vô số tài sản không thể giải thích xuất xứ được. Bản thân Xi Jinping không có tài sản kếch xù và có con gái học ở đại học Harvard Hoa Kỳ sao? Xi Jinping kích thích sự hận thù của người Trung Hoa đối với Nhật Bản và xúi giục dân chúng chống Nhật. Nhiều cơ sở kinh doanh của Nhật ở Trung Hoa bị đập phá. Nhiều kiều dân Nhật bị hành hung ngoài đường. Truyền hình Trung Quốc nêu thành tích kháng Nhật của Cộng Sản Trung Quốc. Nào là một phụ nữ tay không dùng bàn tay mình đánh chết lính Nhật và dùng bàn tay ấy thay dao chặt người Nhật bị giết ra nhiều khúc khác nhau. Nào là một thiếu niên Trung Hoa dùng đá liệng chết một lính Nhật đứng cách xa… vài trăm thước. Những mẩu chuyện ấy tương đối quen thuộc với người Việt Nam từng sống dưới chế độ Cộng Sản. Vì những chuyện ấy na ná với chuyện “Cây Ɖuốc Sống Lê Văn Tám”, anh hùng Phan Ɖình Giót, La Văn Cầu, thiếu nhi anh hùng Hồ Văn Mên diệt Mỹ v.v…
Người Trung Hoa vừa hận thù Nhật vì bị Nhật chiếm đóng và “thảm sát thường dân ở Nanjing (Nam Kinh)”… vừa hí hởn vui mừng đi mua cá tôm đánh quanh quần đảo Hoàng Sa (Paracel) và Trường Sa (Spratly), nghĩa là cướp hải sản của nước người về làm của riêng. Loại cá cướp giựt ấy được gọi là “Cá yêu nước”. Beijing cũng tổ chức mừng 70 năm chiến thắng Nhật. Trong đệ nhị thế chiến Cộng Sản Trung Hoa và Quốc Dân Ɖảng Trung Hoa đã làm gì để Nhật đầu hàng nếu không phải vì hai trái bom nguyên tử của Hoa Kỳ thả xuống Hiroshima và Nagasaki sau trận đánh đẫm máu trên quần đảo Okinawa giữa quân Hoa Kỳ và quân Nhật? Mao Zedong không được mời dự lễ ký kết đầu hàng của Nhật trên chiến hạm USS Missouri ngày 02-09-1945. Như vậy Xi Jinping lấy thành tích của Hoa Kỳ làm thành tích của đảng Cộng Sản Trung Hoa. Sự tiếm danh nghĩa nầy không thể xem là danh dự của Trung Quốc, một trong Ngũ Cường trên thế giới, được. Nói rõ hơn danh dự Hàm này dành cho Trung Hoa Quốc Dân Ɖảng của Chiang Kaishek (Tưởng Giới Thạch). Cộng Sản Trung Hoa chỉ tiếp thu danh dự nầy từ năm 1971 tại Liên Hiệp Quốc mà thôi.
Sau vụ sát nhập Crimea vào lãnh thổ Nga và sự yểm trợ của nước nầy cho phe nổi dậy của người gốc Nga hay nói tiếng Nga ở đông bộ Ukraine, Nga bị loại ra khỏi G8. Nhóm nầy trở lại danh xưng cũ: G7. Hoa Kỳ và Liên Âu trừng phạt kinh tế Nga. Hậu quả của sự trừng phạt không đủ sức làm cho Putin nhượng bộ. Kinh tế Nga có bị ảnh hưởng do sự trừng phạt của Hoa Kỳ và các nước Liên Âu gây ra nhưng người Nga đã quen sống nghèo khổ dưới chế độ độc tài từ thời Nga hoàng, thời Cộng Sản đến thời Putin. Họ sống cô lập trong nước Nga băng giá nên dễ bị các nhà lãnh đạo gạt gẫm và kích động lòng yêu nước hẹp hòi dựa trên sức mạnh của lưỡi lê và thép súng. Nga ngấm ngầm giúp đỡ cho phe nổi dậy ở đông bộ Ukraine với mưu đồ chia cắt xứ Ukraine để chờ đợi cơ hội thuận tiện thôn tính vùng đất nầy. Các quốc gia Baltic (Estonia, Latvia, Lithuania), Ba Lan lo sợ Nga có thể dùng võ lực bất cứ lúc nào với mọi lý do của kẻ mạnh. Phi cơ và tàu ngầm của Nga lảng vảng trên vòm trời và vùng biển các nước Liên Âu ở phía bắc và tây Âu Châu, trong đó có Anh, như một hành động đe dọa và khiêu khích. Phi cơ Nga cũng lai vãng gần vòm trời California của Hoa Kỳ. Nga khoa trương võ khí mới trong cuộc diễn binh rầm rộ mừng 70 năm Hồng Quân Liên Sô chiến thắng Ɖức Quốc Xã (1945 - 2015)
Trước kia Mao Zedong hận Hoa Kỳ cản trở Trung Quốc thôn tính đảo Taiwan và giết chết con trai ông trên chiến trường Triều Tiên. Sau chiến tranh Sô-Trung trên đảo Damansky (Chen Pao/Chân Bảo) năm 1969 Mao xem tổng thống Nixon như là một đại ân nhân. Deng Xiaoping sang Hoa Kỳ, kết thân với tổng thống Jimmy Carter. Hàng chục ngàn sinh viên Trung Quốc sang du học ở Hoa Kỳ để học hỏi kỹ thuật và tặc kỹ thuật cao cấp của Hoa Kỳ nếu thuận tiện. Tháng 5 năm 2015 Hoa Kỳ bắt giữ 6 sinh viên Trung Quốc tốt nghiệp đại học Hoa Kỳ về tội gián điệp kinh tế. Không bao lâu Trung Quốc vươn lên và muốn lật đổ ngôi vị đệ nhất cường quốc kinh tế và quân sự của Hoa Kỳ. Thời Mao Zedong Trung Quốc đã có bom nguyên tử như để dằn mặt Liên Sô và Hoa Kỳ và để hù dọa các nước láng giềng.
Trung Quốc không ngần ngại tự ban cho mình chủ quyền phần biển Tây Thái Bình Dương. Trung Quốc bây giờ có hàng không mẫu hạm, tàu ngầm, hỏa tiễn, phi cơ, xe tăng và các loại võ khí tối tân do họ sản xuất phỏng theo võ khí mà họ mua của Liên Sô trước kia và Liên Bang Nga bây giờ. Kinh tế Trung Quốc được xếp hạng nhì trên thế giới (mặc dù đời sống dân chúng vẫn còn thấp kém). Với tiềm năng quốc phòng to lớn, Trung Quốc xem thường Nhật Bản vì nước nầy không có quân đội và bị cấm sản xuất võ khí sau khi bại trận năm 1945. Hoa Kỳ vắng mặt ở Ɖông Nam Á. Việc chuyển trục sang Á Châu của tổng thống Obama đầu tiên bị Trung Quốc xem thường vì Hoa Kỳ vướng bận ở Iraq, Afghanistan, mang nợ nhiều nhất thế giới, nhưng với những lời nói khẳng định của các bộ trưởng bộ Ngoại Giao và Quốc Phòng, Beijing không dám khinh xuất. Beijing mặc nhiên thực thi việc chia đôi Thái Bình Dương với Hoa Kỳ một khi đã trở thành một cường quốc kinh tế và quân sự trong một thế giới chao đảo vì sự bất ổn định kinh tế, mất an ninh vì cao trào Hồi Giáo cực đoan. Uy thế của Hoa Kỳ và các cựu đế quốc Tây Phương như Anh, Pháp lu mờ. Ngay cả an ninh của các nước ấy cũng bị đe dọa bởi Nga, các nhóm Hồi Giáo cực đoan sống trong nước. Hàng ngày các nước ven Ɖịa Trung Hải phải tiếp rước, lập trại tiếp cư và nuôi hàng trăm ngàn người Hồi Giáo từ lục địa Phi Châu đến. Không có sự trà trộn của những phần tử Hồi Giáo quá khích như Al Qaeda, ISIS, Boko Haram,…?
Chủ nghĩa “người hùng” của tổng thống Bush II, phó tổng thống Cheney, bộ trưởng quốc phòng Rumsfeld, nghị sĩ Mc Cain,… không đưa Hoa Kỳ trở lại thời
Xuống đông, đông tĩnh,
Lên đoài, đoài tan.
Mà đưa nước nầy vào cảnh suy thoái kinh tế và mang một số nợ to tát trên thế giới.
Giải thưởng Nobel hòa bình của tổng thống Obama như nhắc lại lý tưởng của tổng thống Woodrow Wilson vào thế kỷ trước. Ɖiều khác biệt là vai trò và vị thế của Hoa Kỳ thời Wilson rất cao và rất quan trọng trên thế giới. Lúc ấy đảng Cộng Hòa chiếm đa số trong Quốc Hội đã đưa Hoa Kỳ về với chủ nghĩa cô lập mặc cho những diễn biến chánh trị và kinh tế ở Âu Châu thời hậu đệ nhất thế chiến. Giải pháp mềm của tổng thống Obama không đem lại kết quả cụ thể trong:
Tổng thống Obama say mê “dân chủ” đến phải chấp nhận lật đổ nhà độc tài Qadafi đã “chịu thua” Hoa Kỳ vì lo sợ cùng chung số phận như Saddam Hussein để chấp nhận sự hỗn loạn do nhóm Hồi Giáo cực đoan gây ra sau khi nhà độc tài Qadafi bị lật đổ và bị giết chết.
Ở Ai Cập, Mubarak, vị tổng thống 30 năm cầm quyền qua những cuộc bầu cử không hoàn toàn theo tiêu chuẩn tự do, trong sạch như các cuộc bầu cử ở Hoa Kỳ và các nước Tây Âu, bị lật đổ vào năm 2011. Mubarak độc tài nhưng thân Hoa Kỳ và sống hòa bình với Do Thái. Ȏng được thay thế bằng Morsi, đắc cử trong một cuộc bầu cử tự do và trong sạch. Morsi là người học ở Hoa Kỳ, dạy học ở Hoa Kỳ, có con sinh ở Hoa Kỳ nhưng không thân thiện với Hoa Kỳ. Ȏng được nhóm Huynh Ɖệ Hồi Giáo, nhóm Hồi Giáo cực đoan chống Tây Phương do Hoa Kỳ đứng đầu, ủng hộ. Morsi ủng hộ Hamas, chống Do Thái, hòa hoãn với Iran và được Hoa Kỳ viện trợ như đã viện trợ cho Mubarak trước kia. Khi Morsi tiến đến việc thi hành luật Sharia thì ông bị tướng Sissi lật đổ. Sissi tái lập trật tự như thời Mubarak, mạnh tay với Huynh Ɖệ Hồi Giáo, xem nhóm Hamas là nhóm khủng bố. Quan hệ ngoại giao giữa Hoa Kỳ và Ai Cập thời Sissi vẫn còn tẻ nhạt vì Sissi nắm chánh quyền bằng một cuộc đảo chánh!
Ɖường lối ngoại giao mềm dẻo và đầy “lý tưởng dân chủ kinh điển” của Obama về Iran gây thất vọng cho Saudi Arabia và Do Thái, hai đồng minh lâu đời và gắn bó của Hoa Kỳ ở Trung Ɖông. Saudi Arabia thất vọng với tổng thống Obama về vấn đề Syria.
Thổ Nhĩ Kỳ, một quốc gia Hồi Giáo duy nhất trong NATO, bắt đầu thiếu gắn bó với Hoa Kỳ, NATO và Do Thái. Hoa Kỳ ủng hộ người Kurds ở miền bắc Iraq đương đầu với ISIS vì vùng nầy có nhiều giếng dầu. Họ là tín đồ Hồi Giáo Sunni bị nhà độc tài Saddam Hussein (Sunni) tìm cách tiêu diệt bằng võ khí hóa học. Thổ Nhĩ Kỳ không sốt sắng chống ISIS vì số người Kurds ở Iraq giúp người Kurds ở miền Nam Thổ Nhĩ Kỳ đòi thành lập vùng tự trị. Dưới thời Erdogan Thổ Nhĩ Kỳ không thân thiện với Do Thái như các chánh phủ trước. Erdogan bày tỏ thiện cảm với Hamas và có vẻ bất thiện cảm với đường lối độc lập với Hồi Giáo do Ataturk Kemal vạch ra vào thập niên 1920.
Người ta tự hỏi đó là sự tính toán hay sai lầm trong chánh sách đối ngoại của tổng thống Obama khi những rối loạn chánh trị, tôn giáo đều cách xa Hoa Kỳ hàng ngàn dặm nhưng gần Nga, Trung Quốc, Âu Châu và các nước Hồi Giáo ở Trung Ɖông. Sự xuất hiện của nhiều nhóm khủng bố không nói lên sức mạnh tập trung của khủng bố, trái lại cho thấy có sự tranh giành ảnh hưởng giữa các nhóm khủng bố Hồi Giáo. Iran (Shiite) và các nhóm khủng bố Hồi Giáo chống Hoa Kỳ và Do Thái là chuyện lịch sử hiển nhiên. Bây giờ ISIS chống Hồi Giáo Shiite, người Kurds thuộc phái Sunni ở miền bắc Iraq. Nhóm Shiite ở Yemen do Iran yểm trợ lật đổ chánh quyền ở Sana’a (được Saudi Arabia và các nước Á Rập láng giềng ủng hộ). Sự xung đột ngấm ngầm giữa Saudi Arabia và Iran nẩy mầm từ những biến cố ở Yemen, nơi Sunni chiếm đa số nhưng bị thiểu số Shiite áp đảo.
Các quốc gia dân chủ Âu Châu lẫn các quốc gia Á Rập thân Hoa Kỳ hưởng ứng lời kêu gọi của tổng thống Obama về sự hợp tác chống ISIS một cách lơ là. Quốc gia nào cũng dùng không quân oanh tạc quân Cờ Ɖen của ISIS một cách tượng trưng chớ không gởi quân tham chiến trên bộ. Ɖối với các nước Âu Châu, kể cả Hoa Kỳ, ai cũng lo một sự hiểu lầm cuộc chiến tranh tôn giáo nổ bùng giữa Hồi Giáo và tín đồ đạo Christ. Nếu đưa quân vào Syria và Iraq và bị sa lầy thì sao? Có những căn bịnh không thể dùng thuốc cực mạnh để trị vì thuốc diệt vi trùng cực mạnh cũng có thể giết con bịnh. Vì vậy thật là không thực tế khi đem quân vào một nước xa lạ từ địa hình, khí hậu, nhân văn, văn hóa, tôn giáo để tiêu diệt một kẻ thù mới chào đời, khí thế còn sôi sục. Các nước Âu Châu như Pháp, Ɖức phản đối Nga trong vấn đề Ukraine, Crimea nhưng không tích cực trong việc trừng phạt Nga. Pháp nhận tiền để đóng hai hàng không mẫu hạm cho Nga. Ɖức có nhiều công ty làm ăn ở Nga. Ɖiều chua chát nhất đối với Hoa Kỳ là việc các nước Anh, Pháp, Ɖức và Ý tham gia ngân hàng Trung Quốc cạnh tranh với Ngân Hàng Thế Giới và Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế để tiến đến việc thay thế đồng đô-la Hoa Kỳ.
Các nước Á Rập hầu hết thuộc phái Sunni (95%). Họ không hăng hái đánh nhóm quá khích ISIS vì cùng phái tôn giáo với họ. Ở Iraq nhóm ấy chống chánh quyền thuộc phái Shiite do Hoa Kỳ giúp đỡ. Ở Syria nhóm Cờ Ɖen ISIS chống chánh quyền Damascus do vị tổng thống độc tài cha truyền con nối thuộc một chi phái nhỏ của phái Shiite lãnh đạo. Cả hai chánh quyền Baghdad và Damascus đều được sự yểm trợ vật chất lẫn tinh thần của Cộng Hòa Hồi Giáo Iran cùng phái Shiite. Hoa Kỳ lọng cọng trong trường hợp rắc rối kỳ lạ nầy. Họ ủng hộ chánh phủ thuộc phái Shiite ở Baghdad sau khi lật đổ nhà độc tài Saddam Hussein (phái Sunni). Nếu chánh phủ Baghdad bị lật đổ, điều nầy đồng nghĩa với sự thất bại của Hoa Kỳ. Hoa Kỳ bảo vệ chánh phủ thuộc phái Shiite ở Baghdad nhưng họ không bảo vệ chánh phủ Assad thuộc phái Shiite ở Syria, nơi 75% dân chúng theo Hồi Giáo Sunni. Năm 2003 Hoa Kỳ lật đổ nhà độc tài Saddam Hussein nên phải ủng hộ họ, những người từng đối lập với Saddam Hussein thuộc phái Shiite. Hoa Kỳ rơi vào tình trạng ngoại giao mập mờ và mâu thuẫn giữa đồng minh lâu năm (Saudi Arabia) và đối thủ lâu năm (Iran). Saudi Arabia và Iran là hai nước thù nghịch (Sunni và Shiite). Sự thù nghịch càng ngày càng rõ nét khi Iran hậu thuẫn cho nhóm Shiite ở Yemen, gọi là nhóm Hothis (tên người thủ lãnh nhóm nầy) lật đổ chánh phủ Yemen ở Sana’a giữa lúc Hoa Kỳ làm hòa với Iran vì Iran đánh nhau với ISIS để bảo vệ chánh phủ Baghdad.
Dưới sự nhận xét của các quan sát viên quốc tế, tổng thống Obama chưa có dấu hiệu nắm thế thượng phong đối với Putin hay Xi Jinping. Putin sát nhập Crimea như trở bàn tay. Ȏng có ảnh hưởng lớn đối với Syria của Assad và Iran. Obama có vẻ cần Putin như Xi Jinping cần Putin để có đồng minh đe dọa Nhật. Sự kiện ông Kerry đi Sochi không thể xem là thế thượng phong ngoại giao đối với Nga được. Putin luôn luôn tỏ vẻ thách thức khi liên tục bật đèn xanh cho phe nổi dậy tấn công quân Ukraine ở đông bộ quốc gia nầy. Một yếu tố dân tộc cần đươc lưu ý là người Hoa Kỳ không quan niệm thắng, bại, danh dự, nhục nhã hay sĩ diện như các dân tộc còn lại trong cộng đồng nhân loại. Họ rất thực tế nên luôn luôn chú trọng đến kết quả hơn là những khái niệm trừu tượng hay danh dự ảo huyền. Người trông khờ khạo và thành thật không có nghĩa là thiếu thủ đoạn tiềm tàng. Người Hoa Kỳ luôn luôn tin rằng thành công trên thương trường là thành công trên chánh trường. Người thường buôn bán thành công phải biết nói thật nhưng cũng phải biết nói dối và phiêu lưu có tính toán. Võ sĩ thượng thừa thường để cho đối thủ áp đảo trước rồi mới xuất chiêu. Họ thường tạo nhiều sơ hở cho đối phương nhắm vào. Ɖó là cách không thủ trước khi lâm chiến của một võ sĩ thượng thừa.
Trung Quốc đi từ nắn bóp chánh trị nầy đến nắn bóp chánh trị khác. Họ thành lập vùng Nhận Dạng Phòng Không (ADIZ) trên không phận quần đảo Senkaku tranh chấp với Nhật (2013), đưa giàn khoan Haiyang vào hải phận Việt Nam, tự nhận chủ quyền Lưỡi Bò rộng 3 triệu km2 ở Biển Ɖông với 120 đảo đá nổi lẫn chìm trong vùng, đưa tàu chiến ra dương uy diệu võ nhưng không gặp một trở ngại nào cả. Trong các nước tranh giành chủ quyền trên quần đảo Trường Sa (Taiwan, Phi Luật Tân, Việt Nam, Brunei, Mã Lai) chỉ có Phi Luật Tân kiện Trung Quốc chiếm bãi cạn Scarborough của họ. Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam im hơi lặng tiếng để chứng tỏ sự trung thành với “chủ nghĩa đại đồng dưới một mái nhà” và sự tuân thủ Mười Sáu Chữ Vàng và Bốn Tốt đối với “Trung Quốc vĩ đại”. Các nước tranh chấp chủ quyền trên quần đảo Trường Sa khác cũng không làm gì hơn là giữ sự im lặng vàng son. Quốc gia nào trong ASEAN (HIệp Hội Các Nước Ɖông Nam Á) khả dĩ đương đầu với Trung Quốc? – Không có nước nào cả! Cộng Sản Việt Nam tự hào đánh bại đế quốc Pháp và đế quốc Mỹ giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước với những kỷ niệm rầm rộ chiến thắng Ɖiện Biên Phủ (07-05), chiến thắng ngày 30-04 giải phóng miền Nam thống nhất đất nước nhưng đàn áp những cựu chiến binh đặt vòng hoa tưởng niệm những chiến binh Cộng Sản chết trong chiến tranh biên giới chống Trung Quốc.
Ɖông Nam Á như nằm gọn trong bàn tay Trung Quốc. Họ thiết lập xa lộ nối liền Hoa Nam với Lào, Bắc Bộ. Họ có kế hoạch đào một con kinh ở phía nam Thái Lan nối liền Vịnh Thái Lan và Ấn Ɖộ Dương, bao vây Ấn Ɖộ và đe dọa Úc Ɖại Lợi. Năm 2014 Trung Quốc gia tăng sự gây hấn trên Biển Ɖông với giàn khoan Haiyang đặt trong hải phận Việt Nam và việc xây đảo nhân tạo trên quần đảo Trường Sa. Hoa Kỳ gọi đó Vạn Lý Trường Thành Cát (Great Wall of Sand). Trung Quốc dùng sức mạnh quân sự đang có để đặt toàn thế giới trước một việc đã rồi. Ɖến giữa tháng 5 năm 2015, theo đô đốc Harris Jr, Trung Quốc lập 8km2 đảo cát, tương đương với 1.500 sân banh sâu dưới mặt nước biển 90 m.Sự hình thành đảo tân lập bằng cát và đá nầy cho thấy Trung Quốc:
Chiến tranh nếu xảy ra không có lợi cho bên nào cả. Nhưng không vì thế mà không xảy ra khi Putin và Xi Jinping không còn cách nào hơn là thỏa mãn danh dự và óc vinh quang của dân tộc họ bằng cách thực thi chủ nghĩa đế quốc cổ điển hầu che lấp sự bất lực của họ trong việc đem lại tự do, ấm no và hạnh phúc cho dân tộc họ. Những khó khăn kinh tế, tài chánh, chính trị, tôn giáo, chủng tộc, sự suy giảm uy thế của Hoa Kỳ trên thế giới, sự đoàn kết lỏng lẻo giữa Hoa Kỳ và các nước Âu Châu là những khích lệ to lớn đối với Putin và Xi Jinping trong việc thực hiện mộng đế quốc ở vùng Baltic, ở các nước Ɖông Âu Cộng Sản trước kia và ở Ɖông Bắc Á, Ɖông Nam Á và Nam Á. Cả hai nhà lãnh đạo Nga và Trung Quốc gợi lại hình ảnh của nhà độc tài Stalin và Mao Zedong thời Chiến Tranh Lạnh. Putin ngưỡng mộ nhà độc tài Stalin. Xi Jinping theo gương nhà độc tài Mao Zedong và có vẻ muốn trội hơn cả Mao vì đã có thái độ thách thức đối với Hoa Kỳ, Nhật Bản và thái độ người giàu ban bố ân huệ cho Putin. Mao Zedong không ưa Stalin nhưng đành chịu lép vế trước Stalin. Ȏng vui mừng khi tiếp tổng thống Nixon năm 1972 và không nhắc đến chiến tranh Hoa-Nhật (1937 - 1945) vì cần giao thương với Nhật.
Ɖệ tam thế chiến, nếu xảy ra, sẽ làm nổ tung Trái Ɖất với số lượng bom nguyên tử, hỏa tiễn liên lục địa và võ khí giết người hàng loạt.
Nga có 2.500 trái bom nguyên tử, 39.967 tấn võ khí hóa học.
Hoa Kỳ có 4.760 bom nguyên tử, 30.609 tấn võ khí hóa học.
Trung Quốc có 240 bom nguyên tử, võ khí hóa học và các loại võ khí giết người khác.
Anh có 225 bom nguyên tử, võ khí hóa học.
Pháp có 298 bom nguyên tử, võ khí hóa học.
Ấn Ɖộ có 110 bom nguyên tử, võ khí hóa học.
Sự tàn phá của hai trái bom nguyên tử dội xuống Hiroshima và Nagasaki năm 1945 không ghê gớm bằng sự tàn phá của bom nguyên tử hiện đại. Nhật bị thua thiệt sau khi bại trận vì không được có quân đội và không được có kỹ nghệ võ khí. Việc sản xuất bom nguyên tử và võ khí hóa học không có gì khó khăn đối với trình độ khoa học kỹ thuật của Nhật. Nhật là kẻ cựu thù của Hoa Kỳ nhưng hiện nay là một quốc gia đồng minh gắn bó của Hoa Kỳ ở Tây Thái Bình Dương. Sự im lặng của Nhật không có nghĩa là họ chấp nhận cái trật tự do Xi Jinping đặt ra.
Tai nạn chiến tranh dẫn đến đệ tam thế chiến sẽ xảy ra ở đâu?
Ở Senkaku giữa Nhật và Trung Quốc?
Trên bán đảo Triều Tiên giữa Bắc Hàn, Nam Hàn và Hoa Kỳ?
Tại eo biển Taiwan (Ɖài Loan) giữa Trung Hoa lục địa, Taiwan, Nhật?
Không phận và hải phận đảo tân lập trong quần đảo Trường Sa giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ?
Ở Ɖông Á ngòi lửa chiến tranh nằm ở Tây Thái Bình Dương và quốc gia gây hấn là Trung Quốc.
Ở Âu Châu, Ba Lan, Phần Lan và ba tiểu quốc vùng Baltic là những nơi sớm bị Nga dòm ngó như đã xảy ra trong năm 1939, 1940.
Nếu đệ tam thế chiến là một cuộc chiến tranh nguyên tử giữa các cường quốc giao tranh thì cuộc chiến sẽ không có kẻ thắng người thua rõ rệt vì toàn thể Bắc Bán Cầu sẽ bị chìm dưới một cơn lụt nước sôi vì các tảng băng ở Bắc Băng Dương tan ra dưới nhiệt độ vài chục ngàn độ. Không ai nghĩ đến dạng chiến tranh nầy nếu muốn sinh tồn.
Ɖể tránh tai họa khủng khiếp nầy các cường quốc sẽ ngầm thỏa thuận nhau trong việc phân chia vùng ảnh hưởng rồi tiếp tục lôi cuốn đồng minh, chiếu bí lẫn nhau về kinh tế, tài chánh hay cùng nhau chạy đua trong việc phát minh những võ khí và phương tiện chiến tranh mới. Nếu những cuộc xung đột võ trang giống như cuộc đá dế thì chủ dế không bao giờ đánh nhau. Chỉ có dế đá nhau mà thôi. Hòa bình thường đến có lợi cho người lớn tiếng và gây hấn. Dạng nầy không thích hợp với thế giới hiện nay. Hiện nay không có chủ dế Cộng Sản và Tư Bản mà có sự tranh giành ảnh hưởng về ngôi vị giữa Tam Cường Hoa Kỳ, Trung Quốc và Nga. Trung Quốc và Nga phục sinh chủ nghĩa đế quốc cổ điển: dùng võ lực xâm lăng và chiếm lãnh thổ của các nước nhỏ láng giềng. Muốn như vậy phải có hải quân hùng mạnh.
Nếu chiến tranh là điều “tồi tệ cần thiết”, nó sẽ không đến nỗi tệ hại để trở thành chiến tranh nguyên tử đưa loài người đến cảnh tự diệt một cách dại dột. Chiến tranh sẽ đươc giới hạn bởi sự trì kéo của những cuộc cách mạng xã hội, cách mạng dân quyền, cách mạng nhân quyền và cách mạng dân tộc đòi tự trị và độc lập ở các quốc gia gây hấn. Chiến thắng sau cùng vẫn nằm trong tay Hoa Kỳ. Chiến tranh bùng nổ ở bất cứ nơi nào ở Tây Thái Bình Dương cũng không chứng minh được chánh nghĩa của Trung Quốc trước dư luận thế giới. Nó sẽ dẫn đến sự sụp đổ của chế độ Cộng Sản trên lục địa Trung Hoa và ở Việt Nam. Cây to ngã, chùm gởi héo khô. Xi Jinping dùng hình ảnh của phát xít Nhật trong đệ nhị thế chiến để kích thích Ɖại Hàn và các quốc gia Ɖông Nam Á oán ghét Nhật. Ɖại Hàn oán ghét Nhật vì Nhật đô hộ bán đảo Triều Tiên từ năm 1910 đến 1945. Nhưng Park Chung Hi, một sĩ quan do Nhật đào tạo, học hỏi rất nhiều nơi Nhật để biến Ɖại Hàn thành một quốc gia kỹ nghệ có nền kinh tế ổn định trên thế giới.
Trung Quốc hù dọa các nước láng giềng bằng sức mạnh quân sự của mình, tự ý chiếm biển, đảo trong vùng Lưỡi Bò rộng 3 triệu km2, xây dựng đảo nhân tạo rồi tự nhận có chủ quyền trên không phận và hải phận của đảo cát tân tạo.
Trước đệ nhị thế chiến Nhật đưa chủ thuyết Ɖại Ɖông Á Thịnh Vượng Chung để thu hút các nước Ɖông Nam Á lúc ấy là thuộc địa của Anh (Miến Ɖiện, Mã Lai), Pháp (Việt Nam, Cambodia, Lào), Hoa Kỳ (Phi Luật Tân), Hòa Lan (Indonesia). Ɖối với một số nhà cách mạng ở Ɖông Nam Á sự hiện diện của phát xít Nhật trên quê hương họ như là một sự giải phóng xứ sở họ khỏi sự đô hộ của người Bạch Chủng Âu-Mỹ. Ở Trung Hoa Wang Ching Wei, một thành viên lãnh đạo Quốc Dân Ɖảng (Guomindang), thân Nhât. Ở Thái Lan có Phibul Songram. Ở Miến Ɖiện có Aung San. Ở Phi Luật Tân có José J. Laurel. Ở Việt Nam có Trần Trọng Kim. Các ông Ngô Ɖình Diệm, Nguyễn Tường Tam, Trần Văn Ân… đều có lập trường thân Nhật. Ở Cambodia có Sơn Ngọc Thành. Ở Lào có hoàng thân Phetsarath Ratannavongsa, anh của hoàng thân Souvana Phouma và lãnh tụ Pathet Lào, Souphanouvong. Indonesia có Sukarno v.v… Dưới nhãn quan của các dân tộc Ɖông Nam Á, giữa Trung Quốc của Xi Jinping và phát xít Nhật thời đệ nhị thế chiến, quốc gia nào tàn độc và ngang ngược hơn?
Phạm Ɖình Lân, F.A.B.I.