Lê Ngọc Vân

Nước nhỏ, dân to: Vì sao người Hà Lan lại cao hơn hẳn tất cả chúng ta.

(Jan de Groen/Hollandse Hoogte/Redux)

Làm cách nào mà một quốc gia nhỏ bé lại trở thành nước có dân cao nhtrong thời gian ngắn?

Nếu chiều cao là thước đo sức khỏe và hạnh phúc, thì người Hà Lan phải làm thế giới ghen tị. Một người đàn ông Hà Lan trung bình cao hơn 6 feet (1,83m) và phụ nữ trung bình khoảng 5,7 feet (1,74m), khiến họ trở thành những người cao nhất hành tinh. Điều này đã xảy ra gần như không báo trước. Gần đây nhất là vào những năm 1970, nhà châm biếm người Anh Alan Coren vẫn nói đùa rằng tất cả người Hà Lan đều có hai dạng cơ thể riêng biệt: “những chú Edam nhỏ, mập mạp, mặt đỏ và những chàng Gouda gầy hơn, nhạt màu hơn, to hơn” (Edam và Gouda là hai loại phó mát nổi tiếng của Hà Lan. Edam được đóng thành bánh nhỏ, mập tròn, màu đỏ; Gouda là những bánh to, dẹp và có màu vàng – chú thích của người dịch). Nhưng sau đó – như ông Coren đầu sói, má hồng chắc chắn đã nhận ra – rõ ràng là đám Gouda đã thắng thế.

Rõ ràng là tầm vóc của Hà Lan đã trở thành một lĩnh vực nghiên cứu khoa học. Gert Stulp – một chuyên gia về Sức khỏe Dân chúng tại Đại học Công lập về Vệ sinh và Y học Nhiệt đới ở London, cho biết là chỉ vài thế kỷ trước, người Hà Lan là một trong những dân lùn nhất châu Âu. Sau đó, dường như không biết từ đâu, mà họ đã lớn lên gần 8 inch (20cm) để đạt tới mức trung bình ngày nay, vượt xa các nước láng giềng của họ ở Scandinavia, Đức và nhiều vùng đất như Canada và Hoa Kỳ.

Làm thế nào một đất nước nhỏ bé trở thành vùng đất của những người to lớn trong một thời gian ngắn đáng kinh ngạc, là một bí ẩn đã được giải đáp một phần. Stulp, một người Hà Lan cao 6,7 feet (2,04m), đành phải gật đầu chấp nhận quan điểm cho rằng chế độ ăn nhiều sữa của Hà Lan đóng vai trò quan trọng, cùng với việc chăm sóc sức khỏe toàn dân và mức độ bất bình đẳng trong xã hội Hà Lan thấp hơn các quốc gia khác. Nhưng chỉ những yếu tố này không thể giải thích tốc độ tương đối mà người Hà Lan đã phát triển, ông nói, vì những người châu Âu khác cũng được hưởng nhiều mặt trong chăm sóc xã hội, và chế độ ăn uống cũng tương tự nhau.

Hội Người Cao

Vì vậy, ông và ba đồng nghiệp đã nghiên cứu sâu rộng hơn và họ nghĩ rằng họ đã tìm thấy một phần của giải thích cho bài toán đố. Trong một nghiên cứu được đăng tải gần đây trên tờ Proceedings B, tạp chí nghiên cứu sinh học của hội Royal Society, họ tiết lộ rằng những người đàn ông Hà Lan cao (cao hơn 2,76 inch so với chiều cao trung bình) có nhiều khả năng đạt được “thành công trong truyền giống” – có nghĩa là những người này có nhiều khả năng sinh con đẻ cái trong quan hệ nam nữ hơn những người nam có chiều cao trung bình; và tính trung bình, họ có khả năng sinh nhiều hơn 0,24 đứa con trong các mối quan hệ. Điều tương tự cũng thấy được nơi phụ nữ Hà Lan, nhưng ở một mức độ thấp hơn. Phụ nữ có chiều cao trung bình có nhiều khả năng truyền giống trong quan hệ tình dục hơn phụ nữ lùn hơn, trong khi phụ nữ cao, trong một mối quan hệ nam nữ, sinh ra nhiều con hơn phụ nữ có chiều cao trung bình hoặc lùn hơn.

Kết quả, được rút ra từ cơ sở dữ liệu của 94.500 cư dân miền bắc Hà Lan từ năm 1935 đến năm 1967, gợi ra một lời giải thích ngắn gọn: Những chàng hoặc nàng Gouda bị thu hút bởi những Gouda khác giới và có nhiều con hơn khi họ tìm được bạn đời. Stulp có đưa thêm lời cảnh báo chống lại sự đơn giản hóa như vậy, nhưng tin rằng nghiên cứu của ông cho thấy có mối liên hệ giữa chọn lọc tự nhiên với hiện tượng chiều cao của người Hà Lan. “Có vẻ như có một số bằng chứng về sự lựa chọn bạn đời trong việc này,” ông nói. “Có những lời bàn ra tán vào khi người ta nói về điều này ở Hà Lan, nó khá phù hợp với người phương Tây – là, nếu bạn hỏi phụ nữ, thì sẽ thấy là những người đàn ông cao lớn hơn dường như được ưa chuộng hơn.”

Liệu sở thích của người Hà Lan có mạnh hơn các quốc gia khác hay không là một chủ đề cần nghiên cứu thêm. Bà Margaret Van Westen, đồng sáng lập viên của Sea 2 Sky Peaks, chi nhánh Vancouver của Tall Clubs International (TCI), cho biết có bằng chứng tình cờ về mối quan hệ lẫn nhau giữa những người cao. Nhóm của bà tổ chức các hội hè địa phương cho các thành viên nữ cao từ 5,10 feet (1,55m) trở lên và nam cao từ 6,2 feet (1,9m) trở lên – nhiều người trong số họ tham dự hội nghị hàng năm của TCI ở những nơi như Las Vegas và Washington DC. Tổ chức được thành lập năm 1938 tự hào trên trang web của mình là nhiều thành viên đã tìm được người phối ngẫu của họ tại các cuộc họp mặt của tổ chức.

Bà Van Westen, một người con trong gia đình nông dân trồng hoa quả Hà Lan định cư ở Thung lũng Okanagan của B.C. từ những năm 1950, nói rằng chiều cao của những người dân có gốc từ Hà Lan là một trò đùa trong gia đình từ lâu đời. “Chúng tôi từng nói rằng chúng tôi có thể hái trái cây mà không cần thang,” bà Van Westen, với chiều cao 6,1 feet (1,86m) và có một người anh trai cao 6,7 feet (2,04m) cho biết. Những chuyến viếng thăm của bà ở Hà Lan, nơi mà tất cả những người anh họ và em trai họ của bà đều cao trong khoảng từ 6,4 feet (1,95m) đến 6,8 feet (2,07m), đã trở thành một khuôn mẫu riêng. “Nó giống như đi dự một hội nghị của Câu lạc bộ Người Cao Lớn. Bạn có thể nhìn thẳng vào mắt mọi người. Bạn không cần phải cúi xuống để lắng nghe ”.

Việc những người cao sẽ làm sự ưa thích nhau được phát triển có thể mang ý nghĩa nào đó trong một xã hội như Hà Lan, nơi chiều cao đã trở thành một đặc điểm quốc gia được tôn vinh một cách thầm lặng. Nhưng bà Van Westen tự hỏi liệu nó có kéo dài không khi việc nhập cư biến Hà Lan thành một thứ gì đó gần giống với “món rau trộn của các quốc tịch” đã được thấy ở Canada. “Ở bên đó có vẻ tự nhiên hơn,” bà nói, “nhưng lựa chọn của họ đang thay đổi”. Đối với một quốc gia tận dụng từng phân vuông trên lãnh thổ giới hạn của mình, đó có thể không phải là một điều tồi tệ. Không giống như người dân của xứ Hà Lan, đất đai của họ không nở thêm ra chút nào, mà người ta thì cần không gian để duỗi chân tay.

Cao như các chàng và nàng Gouda có thể tốt đấy, nhưng có thêm một chút Edam nữa thì có thể cũng chẳng hại gì đâu.

.

Nguyên tác: Tiny country, big people: Why the Dutch tower over us all. Trích từ www.macleans.ca
Tác giả: Charles Gillis.
Người dịch: Lê Ngọc Vân

_____

Chú thích thêm của BBT: Theo một thống kê được Văn phòng Thống kê Trung ương (CBS) của Hòa Lan công bố: vào năm 2000, người Hòa Lan đã chậm cao thêm, nếu không muốn nói là không những họ đã ngừng tăng trưởng chiều cao trung bình mà còn giảm sút chút đỉnh trong 20 năm qua. Người đàn ông Hòa Lan sinh năm 2001, khi được 19 tuổi, có chiều cao trung bình là 182,9cm, nơi người nữ là 169,3cm, có nghĩa là nếu so với những người sinh năm 1980, chiều cao trung bình của nam giới đã giảm 1cm và chiều cao trung bình của nữ giới đã giảm 1,4cm trong vòng 20 năm. Một trong những nguyên do chính là số lượng người nhập cư đã gia tăng, mà một khi những người này nhập quốc tịch Hòa Lan, họ được kể như người Hòa Lan trong các thống kê. Ngoài ra cũng có thể có một giới hạn sinh học hoặc vật lý nào đó trong tiến trình tăng trưởng, hoặc do tiêu thụ những thực phẩm ‘không lành mạnh’ đã làm giảm chiều cao.

Direct link: http://caidinh.com/trangluu1/khoahockythuat/nuocnhodanto.htm