Mai Tuyết Ánh


COVID-19 và Sức Khoẻ Tâm Thần - Điều gì bạn có thể làm được?

Dẫn nhập

Sức khỏe tâm thần là những gì có liên quan đến tình trạng nhận thức, hành vi và cảm xúc. Đó là tất cả những gì con người suy nghĩ, cảm nhận và hành xử. Đôi khi người ta dùng nhóm chữ "sức khoẻ tâm thần" để chỉ sự không có những xáo trộn về tâm thần.
Một cuộc phỏng vấn chuyên khoa với Daniel Mansson - Bác sĩ chuyên khoa tâm thần lâm sàng, Đồng Sáng Lập Viên và là CEO của công ty Flow.

Mai Tuyết Ánh

***

Hỏi: COVID-19 có ảnh hưởng như thế nào trên sức khoẻ tâm thần?

Nói chung, tự cô lập là khó khăn đối với nhiều người, chính yếu bởi vì quý vị không thể gặp các đồng nghiệp, bạn hữu hay ngay cả người trong gia đình. Người mà quý vị quen biết thường cho quý vị cảm tưởng an tâm và yên ổn. Trong một cuộc khủng hoảng như đại dịch siêu vi khuẩn corona hiện nay thì không thể có được các mối liên lạc này theo cách nào khác ngoài cách qua đường điện thoại hay trực tuyến. Hậu quả là sự lo lắng và căng thẳng có thể gia tăng ở một số người.

.

Hỏi: Ai là người có nguy cơ cao nhất?

Thật là bi thảm, những người dễ bị tổn thương trước khi có sự khủng hoảng này lại là nhóm người có nguy cơ cao nhất sẽ bị bệnh nặng trong đại dịch. Những người đang bị lo âu và trầm cảm hành có nguy cơ bị bệnh, nhưng nó còn cao hơn nơi người mắc bệnh tâm thần rất nặng như bị chứng tâm thần phân liệt hay chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế ở mức độ nghiêm trọng.

.

Hỏi: Những gì các quốc gia và thế giớí cho tới nay đang làm để đối phó với vấn đề này trong phương diện sức khoẻ cộng đồng?

Điểm trọng tâm của cuộc khủng hoảng là cứu mạng người. Điều này có nghĩa là sức khoẻ tâm thần trong giai đoạn cấp kỳ của cuộc khủng hoảng này có thể không phải là vấn đề quan tâm hàng đầu nơi nhiều người khi họ ban hành những quyết định về các nguồn nhân lực và vật lực. Trong khoảng một thập niên qua, một vài dịch vụ điện toán đã ra đời để bảo đảm cho bệnh nhân có nơi liên lạc ngay cả khi họ cần phải ở trong nhà. Sự chăm sóc sức khỏe từ xa đang có trong nhiều nước tại Âu Châu, và người ta có thể đăng nhập vào Babylon hay liên lạc trực tuyến với dịch vụ tâm thần như MyOnlineTherapy ở Anh Quốc để gặp bác sĩ chuyên khoa tâm thần. Những dịch vụ này là sáng kiến của tư nhân nhưng được hoàn tiền lại bằng hệ thống bảo hiểm y tế của quốc gia.

.

Hỏi: Những hướng dẫn nào ông có thể đưa ra để chăm lo sức khỏe tâm thần của mình trong thời gian này?

Phương cách tuyệt hảo và hiệu quả để có thể chế ngự những lo lắng và căng thẳng này là (làm sao) cho bộ não có khả năng tốt nhất để đối phó với những phản ứng do căng thẳng. Qua một số nghiên cứu rộng lớn, chúng ta biết là ta có thể làm điều này được nhờ thói quen tập thể dục, ăn thức ăn bổ dưỡng và tạo được thói quen ngủ đúng giờ giấc. Thiền định cũng đã được chứng minh là rất hiệu quả qua thời gian.

Ăn thức ăn bổ dưỡng

Thức ăn truyền thống Địa Trung Hải, đôi khi được coi là chế độ ăn "chống trầm cảm", bởi vì chúng có chứa chất chống oxy-hóa và có tác dụng chống viêm, bao gồm những hạt còn nguyên vỏ, rau (đặc biệt là rau xanh), trái cây, trái dâu berries, các loại hạt (gồm cả hạnh nhân), hạt và dầu olive. App The Flow, có thể tải xuống miễn phí tại IOS và Android (tìm ‘Flow – Depression’), sẽ hướng dẫn quý vị hiểu thấu đáo cách ăn uống như thế nào để giảm trầm cảm.

Tập thể dục

Với cả nhiều tháng trước mặt trong đại dịch này, giữ việc tập thể dục là điều quan trọng. Các thử nghiệm lâm sàng cho thấy tập thể dục thường xuyên giúp cơ thể tiết ra các hóa chất như dopamine và serotonin, đó là những chất có hiệu quả trong việc giảm các triệu chứng của trầm cảm nhẹ. Đa số chúng ta không có cơ hội đến các phòng tập thể dục trong cuộc khủng hoảng này, do đó rất là quan trọng trong việc tạo một thói quen tập tại nhà. Các chuyên gia khuyên là mỗi lần tập khoảng 30 - 40 phút, 3 - 4 lần một tuần đến khi ra mồ hôi. Người bị trầm cảm thường hay phải vật lộn với việc tập thể dục, vì vậy hãy bắt đầu từ từ bằng cách đi bộ ngắn khoảng 10 phút, rồi mỗi ngày tăng lên vài phút.

Ng

Chín mươi phần trăm những người bị trầm cảm phải vật lộn với giấc ngủ, điều này thường tăng lên với nỗi lo sợ về siêu vi khuẩn corona. Một giấc ngủ ngon là một phương cách trị liệu qua đêm và làm tăng cơ hội để đối phó với những xúc cảm mạnh. Hãy cố gắng thức dậy và đi ngủ đúng giờ mỗi ngày. Ngủ được tám giờ, tắm nước nóng, chỉnh nhiệt độ trong phòng ngủ ở 18 độ C và không coi các màn ảnh trong hai giờ trước khi ngủ cũng sẽ giúp dễ ngủ hơn. 

Thiền định

Những nghiên cứu khoa học cho thấy rằng người thiền định thường xuyên dùng "hệ thống giây phút hiện tại" trong não bộ khi họ cảm thấy buồn, trong khi người không thiền định dùng "hệ thống đánh giá của não bộ". Có nghĩa là người không thiền định bị ảnh hưởng của các tư tưởng về sự buồn bã như " Tại sao tôi cảm thấy như thế này?” “Làm sao chấm dứt được nó đây?” "Có chi đó sai trái?" trong khi người thực hành thiền định có thể dễ dàng thoát khỏi những tư tưởng này.

.

Nguyên tác: COVID-19 and Mental Health – What Can Be Done? – Touch Neurology, 21.04.2020
Tác giả: Daniel Mansson
Mai Tuyết Ánh dịch sang Việt ngữ, Nguyễn Hiền hiệu đính

________

Tham khảo:

  1. Basso J, Suzuki WA. The effects of acute exercise on mood, cognition, neurophysiology, and neurochemical pathways: a review. Brain Plast. 2017;2:127–52.
  2. Schuch FB, Vancampfort D, Richards J, et al. Exercise as a treatment for depression: A meta-analysis adjusting for publication bias. J Psychiatr Res. 2016;77:42–51.
  3. Tsuno N1, Besset A, Ritchie K. Sleep and depression. J Clin Psychiatry. 2005;66:1254–69.
  4. Nishida M, Pearsall J, Buckner RL, Walker MP. REM sleep, prefrontal theta, and the consolidation of human emotional memory. Cereb Cortex. 2009;19:1158–66.
  5. Vermeulen E, Stronks K, Snijder MB, et al. A combined high-sugar and high-saturated-fat dietary pattern is associated with more depressive symptoms in a multi-ethnic population: the HELIUS (Healthy Life in an Urban Setting) study. Public Health Nutr. 2017;20:2374–82.
  6. Farb NAS, Anderson AK, Mayberg H, et al. Minding one’s emotions: mindfulness training alters the neural expression of sadness. Emotion. 2010;10:25–33.

 

Direct link: http://www.caidinh.com/trangluu1/khoahockythuat/covid19vasuckhoe.htm


Cái Đình - 2021