Trên đời, có những nghệ sĩ sinh ra với số phận bạc bẽo. Tác phẩm của họ nổi tiếng, nhưng dường như chắng ai biết tác giả là ai. Hoặc nếu có ai nhắc đến tên, người nghe cũng chỉ lắc đầu chịu thua. Nhạc sĩ Thanh Bình là một trong những người này.
Minh Hạnh
Tưởng nhớ nhạc sĩ Thanh Bình (1932-2014)
Trên đời, có những nghệ sĩ sinh ra với số phận bạc bẽo. Tác phẩm của họ nổi tiếng, nhưng dường như chắng ai biết tác giả là ai. Hoặc nếu có ai nhắc đến tên, người nghe cũng chỉ lắc đầu chịu thua. Nhạc sĩ Thanh Bình là một trong những người này.
Những người sống ở miền Nam trước 1975 chắc chắn đã nhiều lần nghe qua radio bài “Những Nẻo Đường Việt Nam” được dùng làm nhạc hiệu cho một chương trình của Đài Phát thanh Sài Gòn:
Những nẻo đường Việt Nam
Suốt từ Cà Mâu thẳng tới Nam Quan
Ôi những nẻo đường Việt Nam
Ôi những nẻo đường Việt Nam...
Còn những người thích karaoke chắc hẳn đã hơn một lần gởi lòng theo lời của bản “Tình Lỡ”:
Thôi rồi còn chi đâu em ơi. Có còn lại chăng dư âm thôi. Trong cơn thương đau men đắng môi.
Yêu rồi tình yêu sao chua cay. Men nào bằng men thương đau đây. Hỡi người bỏ ta trong mưa bay...
Hai bản nhạc bất hủ này là một trong những sáng tác của nhạc sĩ Thanh Bình. Nhưng ông là ai?
***
Nhạc sĩ Thanh Bình tên thật là Nguyễn Ngọc Minh, sinh năm 1932, quê ở Bắc Ninh. Cuộc đời của ông là một chuỗi bất hạnh liên tục. Ông mồ côi mẹ từ năm 10 tuổi, cha cũng mất sau đó vài năm. Nhà có 4 anh chị em nhưng 2 người đã mất, ông còn một cô em kế sống ở Pháp nhưng không có liên lạc. Sau ba cuộc hôn nhân sớm đổ vỡ vào thời trai trẻ, năm 1973 ông lập gia đình một lẩn nữa, nhưng rồi tổ ấm lại tan sau 3 năm. Khi người con gái của ông vì kinh doanh phải mắc vòng lao lý, ông già 81 tuổi bị người con rể mang bỏ ở bến xe miển Đông, sống cảnh màn trời chiếu đất cho đến khi hai người cháu gái của ông tìm thấy và cho tá túc. Tuy thế, bốn tháng sau ông đã qua đời (23/05/2014) vì nhiều tật bệnh mang trong người. Vận xui theo ông tới cuối đời, khi ca sĩ Ánh Tuyết, người đã vì lòng thương người nhạc sĩ gặp vận không may, đã vận động tổ chức một đêm nhạc vào tháng giêng năm nay (2014) để vinh danh và giúp đỡ ông, nhưng số tiền quyên góp 230 triệu gửi trong trương mục người con gái nên ông không lấy được. Ông ra đi hoàn toàn tay trắng, con gái trong tù không được gặp cha, và những người quen biết đã chung nhau mua cho người quá cố chiếc hòm đơn sơ.
Trước khi là nhạc sĩ, Thanh Bình từng là nhà văn, nhà báo viết cho nhiều tờ báo thời bấy giờ với cùng bút hiệu. Ngoài ca khúc Tình Lỡ và Những Nẻo Đường Việt Nam, ông còn là tác giả của một số tác phẩm ra đời trong thập niên 1950 - 1970 như: Tiếc một người, Chiều vàng trên sóng, Còn nhớ hay quên, Ðừng đến rồi đi, Gặp gỡ duyên nhau, Hợp đoàn mà ca lên, Mưa qua sông, Kẻ ở (thơ Quang Dũng), Bông súng đồng quê, Thương nhau hát lý qua cầu... Tuy nhiên những bài này coi như đã chìm vào quên lãng.
Để tưởng nhớ người nhạc sĩ bạc phận, mời quý vị nghe lại hai bản nhạc:
Những Nẻo Đường Việt Nam – Hợp ca (Như Quỳnh – Mạnh Đình – Thế Sơn – Mỹ Huyền)
Minh Hạnh
(Tháng Năm/2014)