Nguyễn Lê Hồng Hưng

 Giáng Sinh Trắng

Vòng cửa kiếng trong phòng bếp của chiếc Tina có đường kính rộng đúng sáu tấc tây, đủ để nhìn không gian bên ngoài biến đổi từng vùng, từng mùa. Bây giờ là mùa đông, ngoài boong dầy lên một lớp trắng mịn, vậy mà trên không tuyết cứ tuôn xuống ào ào. Cái mửng nầy tiếp tục cho tới ngày tàu xuống hàng mặc sức thủy thủ đoàn vừa xúc tuyết đem đổ vừa lạnh teo...

Chiếc Tina cặp bến Bremen nhằm chiều hăm bốn tháng Chạp dương lịch, tàu đậu nối đuôi chiếc Đại Dương. Sáng nay bên chiếc Đại Dương xuống hàng với hai cần trục và rất nhiều xe vận tải chạy tới chạy lui dẫm tuyết lên bùn nhầy nhụa. Trông công việc gấp rút chắc chắn chiếc Đại Dương sẽ khởi hành trong vài giờ sắp tới. Vậy là thủy thủ đoàn bên chiếc Đại Dương sẽ mở tiệc Giáng Sinh trên biển và luôn cả tết tây tàu họ vẫn còn lênh đênh trên sóng nước.

Chiều hôm qua thuyền trưởng thông báo chiếc Tina đậu lại qua Giáng Sinh mới khởi hành. Ông nhắc đầu bếp chuẩn bị lo cho bữa tiệc Giáng Sinh trưa hôm nay. Dĩ nhiên không cần ông phải nhắc nhở, tôi là đầu bếp, đó là nhiệm vụ tôi phải lo. Tôi đã ướp gà tây, thỏ và chuẩn bị những món nhậu sẵn từ chiều hôm qua. Mùa Giáng Sinh bên Âu châu người ta ăn uống nhiều lắm. Mặc dầu mấy ngày nầy thức ăn luôn lúc nào cũng đầy bàn, đầy tủ lạnh. Vậy mà ngày nào đầu bếp cũng nghe hỏi:

– Xếp!!! Hôm nay có món nào đặc biệt không?

Đặc biệt! Thực đơn thường ngày cho thủy thủ đoàn, tuy không sang trọng như nhà hàng nhưng phẩm chất ăn đứt những căn tin tập thể trên đất liền và hơn hẳn bữa ăn bình thường ở nhà. Bữa ăn nào cũng năm món và một vài món tráng miệng. Ấy vậy có tên ngồi trước mâm ngó dáo dác không biết ăn món nào. Cuối cùng đứng dậy đi vô phòng bếp hỏi đầu bếp món đặc biệt. Khi đầu bếp hỏi lại:

– Cái gì đặc biệt?

Thì hắn ta giơ tay lên gãi gãi đầu, đưa cái bản mặt đần độn ra, nói:

– Không biết. 

Nếu là thủy thủ bình thường có ba trợn chút đỉnh coi cũng được. Đây là chuyên viên trong trường kỹ thuật hàng hải, lâu lâu lẫn lộn một vài tên ngốc nghếch xuống tàu làm rối loạn trật tự và phiền nhiễu mọi người. Làm như trong ngày Giáng Sinh không ăn được thỏ và gà tây thì sau khi chết sẽ sa vào hỏa ngục hay sao. Hễ cứ đến tháng Chạp thì có người nhắc nhở đầu bếp phải đặt mua hai loài vật nầy để sẵn trong tủ đông đá. Phải chi thịt gà tây và thịt thỏ là món ngon lành gì cho cam, đằng nầy gà thì khô khốc, lạt nhách, không mùi vị hấp dẫn. Nếu may mắn gặp đầu bếp khéo tay ướp gia vị đúng cách, pha nước xốt ngon mới ăn được, bằng không hai miếng thịt dưới ức coi như đồ bỏ. Thỏ nấu rượu chát trước kia còn có người ăn, ngày nay dọn ra để ngó chơi chớ ít thấy người rớ tới.

Hơn hai mươi năm làm đầu bếp trên tàu buôn, tuy tôi chưa từng cắt cổ, nhổ lông thú vật nhưng ngày nào tay tôi cũng dính máu, không con nầy cũng con kia. Trong những ngày cuối năm, tôi thịt ít nhứt cũng một chục ký gà tây và bốn năm con thỏ, đó là chưa kể tới những món thịt khác và tôm, cá mà tôi chế biến thức ăn hàng ngày và các món nhậu lai rai. Quả thật, nếu có luân hồi, quả báo thì kiếp sau tôi khó trở lại làm kiếp con người.

– Xếp có chuyện gì phụ không?

Tôi ngoái lại thấy Bobby đứng ngoài cửa phòng bếp. Tôi chỉ tay qua bình cà phê, nói:

– Có, nhưng rót cà phê uống và ăn cái gì đi đã.

Bobby mới xuống tập sự, nó theo đạo Tin Lành, gặp mấy tên thủy thủ hải hành hơn nó vài năm, theo đạo Hồi. Mấy tên thấy ma mới, bèn hè nhau đì thằng nhỏ. Vì vậy Bobby không biết chơi với ai nên nó mới lẽo đẽo theo làm quen với tôi. Tôi rất thông cảm cho Bobby, có cơ hội tôi giúp đỡ và an ủi nó. Nhưng bề mặt lúc nào tôi cũng giữ khoảng cách, là đầu bếp muốn thân thiện với người nào cũng cần phải có thời gian, hấp tấp kết bạn lỡ gặp tên không biết điều sẽ gây rắc rối trong việc ăn uống sau nầy. Chờ Bobby ăn uống xong, tôi phân công nó lột tôm và chỉ cách đánh nước xốt làm cốc-tai. Phần tôi thì lo nướng gà và hầm thỏ.

– Xếp à.

– Gì đó?

– Năm nay mình có Giáng Sinh trắng.

– Vùng nầy mùa đông nào lại không có tuyết.

– Hồi nhỏ tới lớn lần đầu tôi thấy tuyết.

– Vậy là ở In Ðô Giáng Sinh đen.

– Ha ha...

– Cười khỉ gì, nếu không trắng thì đen, nhưng Giáng Sinh bên mầy có ăn gà tây và thỏ không?

– Có những gia đình theo đạo Tin Lành và Thiên Chúa thôi, chớ đạo Hồi thì không.

– Hèn chi..

– Gì xếp?

– Đúng ra giờ nầy thủy thủ xuống, dọn dẹp trang hoàng phòng ăn, chớ có đâu mạnh thằng nào nấy nằm trong phòng riêng lo sụt cặc.

– Ha ha, để tôi lột tôm, đánh xốt xong tôi ra trang hoàng phòng ăn cho. Hôm kia thuyền phó thấy cây thông bị sóng lắc ngã kêu mấy ông dựng lại. Mấy ông nói, Giáng Sinh không phải lễ của đạo Hồi nên không ông nào chịu làm.

– Chờ người ta làm sẵn nhào vô đớp. Đạo gì mà khôn quá vậy.

– Đạo Hồi chớ đạo gì.

– Phải chi được ở bên In Ðô tao cũng theo đạo Hồi cho sướng. Chiều hôm qua hội nhà thờ xuống tặng quà ông nào cũng vui vẻ đón nhận và rối rít cám ơn, nhưng khi người ta đi rồi mấy ông lựa lấy quà còn sách báo, kinh thánh mấy ông đem liệng thùng rác. Nhưng thôi, bỏ cái chuyện đạo Hồi qua một bên. Hôm nay Giáng Sinh mình lo chuyện đạo Chúa cái đã. Mầy cũng không cần phải trang hoàng phòng khách làm gì. Mầy thấy đó, trên tàu thuyền trưởng nghịch với thuyền phó, thợ máy chánh, thợ máy phụ cũng không thuận thảo gì cho lắm. Thủy thủ có bốn thằng mà cũng chia phe chia cánh. Trông cái mửng nầy bữa tiệc không kéo dài hơn một giờ đồng hồ đâu. Nấu cho người ăn thì phải khác hơn cho ngợm, bày biện nhiều ra chỉ tốn công vô ích.

Trong phòng ăn không căng giấy màu, cây thông dựng tuần trước bị sóng vật ngã mấy lần làm lá thông rụng sạch không còn lấy một màu xanh, những nhánh cây khẳng khiu bám vào thân cây xám xịt, mấy món đồ chơi và dây kim tuyến treo lủng lẳng làm quằn chiếc cành, vài nhành bị gãy cụp xuống, đèn điện bóng cháy bóng tắt. Quả thật, nếu khắp nơi người nào cũng mừng Chúa giáng sinh với cành thông thê thảm như vầy, tôi tin chắc ông Jêsu sẽ không bao giờ trở lại trần gian như lời ông đã hứa.

Thuyền trưởng ôm thùng quà xuống, phát cho mỗi người một gói giống như người ta phát quà cứu nạn bão lụt. Không có nhạc Giáng Sinh, không nâng ly mời rượu, không chúc lành nhau. Mạnh ai nấy ăn, nấy uống giống như dân Phi Châu bị nhịn đói lâu ngày...

Đúng như tôi tiên đoán, chưa đầy một giờ đồng hồ, bàn tiệc bắt đầu rời rạc. Mấy ông thủy thủ In Ðô định đứng dậy về phòng. Chợt nghe đầu bếp thông báo, chiều phòng bếp đóng cửa. Như hay tin bão lụt tới nơi, mỗi anh bốc thức ăn bỏ đầy dĩa bưng lên phòng dự trữ. Đám sĩ quan ngồi cầm cự một lát rồi cũng đứng lên về phòng. Bữa tiệc chấm dứt chưa tới ba giờ chiều.

Xong công việc. Tôi tắm rửa sạch sẽ, rồi leo lên giường đánh một giấc. Chiều thức dậy, tôi sửa soạn đi chơi. Giáng Sinh xa nhà, tôi ưa lang thang ngoài trời, sau đó ghé hội quán mua chai rượu đỏ, tới chiếc bàn trong góc nơi dựng cây thông, ngồi đây tôi có thể vừa nhâm nhi rượu vừa ngửi mùi dầu thông tỏa thơm ngai ngái và nhìn được sinh hoạt bên trong hội quán.

Khi bước lên bến, tôi thấy Bobby tay kẹp điếu thuốc đi tới đi lui trên kè đá. Ngạc nhiên tôi hỏi nó:

– Sao mầy còn đứng đây?

Mặt rưng rưng buồn, nó nói:

– Tôi không biết đi đâu hết Xếp à.

– Sao mầy không theo xe hội quán?

– Mấy người kia không cho tôi theo.

– Xe của hội quán chớ xe của mấy người kia sao?

Bobby lắc đầu:

– Tôi không biết.

Nhưng tôi biết. Đã sống chung chạ với dân In Ðô ngót hơn hai mươi năm, tôi đâu còn lạ gì tánh tình của họ, mười người hết bảy tám, mới ra làm việc nước ngoài mặt thằng nào cũng ngơ ngơ ngáo ngáo như người rừng ra phố. Sau một hai năm, quen bơ, quen sữa bắt đầu hống hách nghênh ngang. Muốn chứng tỏ văn minh hơn đồng hương, không còn cách nào khác ngoài chuyện bỏ tập tục ăn bốc và chê món ruốc khô (trassie), món quốc hồn quốc túy của In Ðô, thúi ăn không vô. Lại thêm cái màn ma cũ bắt nạt ma mới. Mấy tháng nay Bobby bị mấy ông đì. Tôi biết hết nhưng đó là chuyện riêng tư của họ, tôi không muốn xía vô. Biết đâu Bobby đi được một vài năm thì cũng cá mè một lứa. Mặc kệ nó, tôi nhấn mạnh gót giày, quay lưng cất bước.

Chiếc Đại Dương rời bến hồi nào không biết. Dấu nhầy nhụa như bùn của những bánh xe bốc hàng ban sáng đã bị tuyết lấp không còn dấu vết nào. Tôi có thói quen mùa Hè tôi bận áo mỏng, Xuân, Thu tôi khoác áo dầy vừa phải, mùa Đông tôi bận áo dầy cộm, choàng khăng cổ, nhờ vậy tôi cứ thản nhiên tà tà thả bộ năm ba cây số là chuyện thướng.

Đêm hôm ấy người ta kết hàng ngàn bóng đèn nhỏ thành hình ngôi sao, trái tim và hình cây thông gắn trên những chiếc cần trục dọc theo bến cảng. Chiếc cầu dài bắt ngang dòng sông Elbe rực rỡ ánh đèn, uốn cong dưới nền trời tăm tối. Tiết trời lạnh, không gian im lìm nhưng tràng đầy thánh thiện. Vạn vật như thể hồi sinh câu chuyện cách đây hơn hai ngàn năm ở thành Bết-lê-hem.

Khi chưn bước đều và tâm tư lắng đọng, chợt gương mặt dàu dàu của Bobby hiện ra làm tôi chạnh lòng. Trong đời tôi cũng có một lần trong đêm Giáng Sinh bị bạn bè vu khống, nhờ còn nghĩ chút tình đồng hương, nếu không tôi đã bị ăn đòn hội chợ. Sau khi thu hết những lời lẽ bẩn thỉu, hạ cấp, nhục mạ tôi vô băng nhựa, cả bọn tống cổ tôi ra khỏi nhà như tống một con vật dơ dáy. Đêm hôm ấy tôi lang thang giữa trời đầy tuyết. Trong lúc tôi toan tính chuyện rửa hờn, thì chợt nghe thinh không chuông nhà thờ reo inh ỏi. Tôi đứng lịm hồi lâu, lạ thay tôi cảm thấy trong không gian lạnh lẽo kia vẫn còn có sự ấm áp. Ý nghĩa của đêm Giáng Sinh là đây. Tôi không theo đạo, nhưng từ trong tâm thức vọng về hai tiếng ăn năn. Cũng từ đó trở đi, đêm Giáng Sinh tôi hay lang thang ngoài trời để tận hưởng sự huyền dịệu của đêm vô cùng.

Có lẽ tâm trạng của Bobby bây giờ cũng giống như tôi trong đêm Giáng Sinh năm ấy, cô đơn, tủi nhục và nhớ nhà. Trên bước đường xa xứ nó không còn hy vọng trong tình đồng hương, vậy tôi còn hẹp hòi gì không chia sẻ cho nó chút tình người.

Tuyết lại đổ nữa rồi. Tôi ngoái lại thấy Bobby đứng trơ như pho tượng mặt ngó ra dòng sông Elbe, tuyết tuôn lên người mà nó vẫn không xuống tàu trốn tuyết. Tôi chụm hai bàn tay lên miệng làm loa kêu lớn:

– Bobby!!!

Lâu lắm rồi tôi mới nghe tiếng kêu của mình rền vang trong không khí. Ngày còn là ngư phủ bên bờ vịnh Thái Lan, tôi đã từng quát tháo mỗi khi gặp bầy cá nổi ngoài khơi. Âm thanh ấy đêm nay vẫn còn mãnh lực làm giựt mình cái pho tượng đứng trơ mặt ra dòng sông Elbe. Bobby tức tốc day lại và đi nhanh về phía tôi đứng:

– Chuyện gì đó xếp?

– Mầy muốn đi chơi với tao không?

Như người đắm thuyền bá được phao, nó nói nhanh:

– Dĩ nhiên.

– Nhưng tao đi bộ lên hội quán chơi thôi.

– Được, được! Xếp đi đâu tôi theo đó.

– Vậy thì mình đi.

Bobby hỏi tôi:

– Đêm nay trên hội quán có gì vui?

– Vui buồn là do lòng mình, tôi câu vai thân mật nói tiếp, đêm nay ngồi nơi yên ổn uống rượu nho, nghe nhạc Giáng Sinh ấm áp vô cùng. Nhưng, nếu trên hội quán không làm mầy được vui thì năm nay mầy cũng có một Giáng Sinh trắng. Phải không?

Gương mặt đưa đám ma ban nãy biến mất, nó cất tiếng cười vang:

– Ha ha... đúng lắm, đúng lắm.... Đêm nay tôi với xếp uống cho say mới được.

Nguyễn Lê Hồng Hưng
Biển Bắc tháng Giêng 2002