Lê Ngọc Vân

Hòa Lan sẽ cải tổ xã hội sâu rộng?

Sau 100 ngày ‘du hành thăm dân' của các bộ truởng và thứ trưởng Hòa Lan, một bản đúc kết 83 trang mang tựa đề ‘ Samen werken, samen leven ' với 74 mục tiêu đã được thủ tướng Hòa Lan Balkenende cùng với hai vị Phó thủ tướng Wouter Bos (cũng là Bộ trưởng Bộ Tài chánh) và Andre Rouvoet (cũng là Bộ trưởng Bộ Thanh thiếu niên và Gia đình) công bố tại trụ sở Cathuis ở Den Haag vào ngày 14/06/2007. Đây là kết quả đầu tiên của sự hợp tác giữa ba đảng CDA, PvdA và Christen Unie hiện đang nắm chính quyền.

‘Nước Hòa Lan phải được bền vững, an toàn và mang tính xã hội. Sẽ có thêm những vùng cây xanh được gây dựng chung quanh thành phố. Ít nhất có thêm 200 ngàn người được giúp đỡ tìm công ăn việc làm. Sẽ có những giao ước giữa các trường học cũng như giữa các hội thể thao về cung cách hành xử. Những trại huấn luyện sẽ đưọc thành lập để hướng dẫn những người trẻ phạm pháp trở về con đường ngay...' Đó là vài điểm chính người ta có thể rút ra được từ bản đúc kết này, với con số hứa hẹn là một ngân khoản 10 tỉ euro sẽ được dành riêng cho việc thực hiện toàn bộ kế hoạch (xem tóm tắt những điểm chính ở phần cuối của bài này).

Tuy nhiên đây chỉ là những mục đích được đề ra. Việc thực hiện ra sao còn phải tùy thuộc vào những cuộc thảo luận Liên Bộ. Dù sao 100 ngày thăm dân cũng là một thời gian để quốc hội tạm ‘xả hơi'. Thông thường, sau cuộc bầu cử, quốc hội Hòa Lan sẽ chính thức ra mắt vào tháng 5, và như vậy vừa nhậm chức, các đại biểu quốc hội đã phải làm việc cật lực để bản dự thảo ngân sách năm sau có thể ra mắt kịp lúc vào ngày Prinsendag (vào ngày thứ ba tuần lễ thứ 3 của tháng 9). Lần này, do quốc hội giải thể và cuộc bầu cử được thực hiện sớm hơn, quốc hội Balkenende IV đã khởi đầu nhiệm kỳ từ tháng 02/2007.

Thủ tướng Balkenende cũng đã lưu ý mọi người về những điều hứa hẹn trên: “Đương nhiên chúng tôi không thể nào thỏa mãn hết thảy mọi người. Nhưng ai cũng hiểu điều đó.”

Trong khi thu thập ý dân, đã có những ý kiến rất giản dị nhưng mang một tầm vóc quy mô: một địa chỉ tập trung để ghi nhận những vụ trộm xe đạp, hay ý kiến vì sao không nghĩ đến chuyện lập một hệ thống đường riêng cho những người sử dụng xe dành cho người tàn tật, khi số người này hiện nay càng gia tăng…

Nhưng thực ra người dân trông đợi ở những gì cụ thể hơn: làm sao giải quyết tình trạng tiền bảo hiểm y tế những năm gần đây đã tăng đến mức chóng mặt, trong khi đó chế độ săn sóc người già và người tàn tật ngày càng bị cắt giảm. Vấn đề kẹt xe kể như vô phương giải quyết, còn với tình trạng suy thoái xã hội: băng đảng, thanh toán, tệ nạn ma túy… vẫn chưa có một phương thức cụ thể nào ngoài những lời hứa vu vơ.

Đương nhiên bản công bố cũng là một đề tài để các đảng đối lập có cơ hội đả kích. “Chỉ tiêu đề ra là tới năm 2012 sẽ giảm 50% số học sinh bỏ học nửa chừng thực ra là một thất bại của chính phủ, vì chỉ tiêu này từ lâu đã được đề ra với mốc thực hiện là năm 2010,” theo lời bà Femke Halsema, chủ tịch đảng Tả Xanh (GroenLinks), hay ông chủ tịch đảng PVV Geert Wilders nhận định: “Đây chỉ là một cuốn sách hình được đọc như truyện cổ tích.” Theo ông, bản đúc kết đã không đả động gì đến chuyện người dân sẽ được giảm đóng góp hay không, những từ ‘đền/tín đồ Hồi giáo'… đã không được nhắc đến và các biện pháp ngăn chặn tội phạm không tiến xa hơn được bước phòng ngừa.

Dù sao đi nữa, có những dấu hiệu cho thấy người dân Hòa Lan cảm thấy một chính sách thả lỏng, dựa vào tinh thần tự giác tỏ ra càng ngày càng ít hữu hiệu trong thời đại mới, khi Hòa Lan phải chấp nhận luồng sóng người di dân đổ vào với những quan niệm quá khác biệt, và nhất là trước một thay đổi toàn bộ trong lãnh vực truyền thông, có tác động sâu xa đến cách suy nghĩ và hành xử của người dân ở mọi tầng lớp xã hội.

Lê Ngọc Vân

__________________

Ghi chú bổ túc:
Những điểm chính trong kế sách quốc hội Hòa Lan nhiệm kỳ 2007 - 2010

Vai trò tích cực trên thế giới và trong Âu châu:

– Cùng với các nước bạn trong Liên Âu soạn thảo một giao ước qua đó cho mọi người có cảm giác yên ổn.

– Giúp (mọi người) tiếp cận những mục tiêu phát triển của Liên Hiệp Quốc.

– Ưu tiên đặc biệt cho nhân quyền.

An ninh, ổn định và tôn trọng:

–Giảm thiểu 1/4 số tội phạm trong năm 2010 so với năm 2002 (thêm 500 nhân viên an ninh khu vực và 500 phụ tá điều tra trong những vụ trộm viếng nhà, biện pháp mạnh chống lại sự bạo hành trong gia đình và ngăn những vụ xử tử để giữ danh giá gia đình).

– Tôn trọng nhau hơn (khuyến khích việc soạn thảo những nội qui trong trường học và hội đoàn; gia tăng biện pháp đối với bạo động ngoài đường phố; tài xế, soát vé, bác sĩ, giáo viên phải được an toàn hơn trong công việc).

– Không còn coffeeshop (cửa hàng giải khát có bán ma túy nhẹ) gần trường học.

Một môi trường sống bền vững:

–Tiết kiệm nhiên liệu 2% mỗi năm và sẽ tiến tới việc giảm 30% khí thải CO2.

– Làm nước Hòa Lan xanh hơn và đẹp hơn.

– Thực hiện những biện pháp để những công trình ở Hòa Lan chịu được ảnh hưởng thời tiết (như cải tiến hệ thống đê).

Một nền kinh tế cải cách:

– Tăng chi để năng cao phẩm chất của chương trình giáo dục cao đẳng và công tác nghiên cứu.

– Cho những cơ sở nhỏ được hưởng nhiều rộng rãi (vi tín dụng – microkrediet – cho những cơ sở mới thành lập, đơn giản hóa thủ tục).

– Giao thông dễ dàng đi khắp nơi (Áp dụng từng bước việc thu tiền thuế theo số km lái xe,.những người lái xe sạch và ít tiêu thụ nhiên liệu sẽ trả tiền ít hơn).

Mối liên hệ trong xã hội

– Tham gia lao động và giảm nghèo (giúp cho 200.000 người tìm được việc làm, thị xã có nhiều quyền hạn hơn trong cách biện pháp giảm nghèo).

– Việc hòa nhập vào xã hội (đối với người mới nhập cư) đạt phẩm chất tốt hơn (Năm 2011 phải có 80% sự phối hợp giữa việc hòa nhập và tái huấn nghệ, người mới nhập cư có thể sẽ được giao cho một nhân viện đặc biệt phụ trách công tác này – có tên gọi là burgerbuddy ).

– Tăng cường phẩm chất giáo dục (Số học sinh bỏ học nửa chừng sẽ giảm một nửa vào năm 2012 so với 2002, chú trọng nhiều vào môn văn và toán trong trường cấp 1, sách giáo khoa miễn phí kể từ 2009/2010).

– Các Phòng Cố vấn Sức khoẻ (consultatiebureau) sẽ đổi thành Trung tâm Thanh thiếu niên và Gia đình.

– Thời gian đợi để được hưởng chế độ săn sóc dành cho thanh thiếu niên là tối đa 9 tuần lễ và trong trường hợp khẩn cấp tối đa 1 tuần).

– Tích cực bài trừ bạo hành đối với trẻ em.

– Trong vòng 8 tới 10 năm, 40 khu dân cư sẽ được chuyển đổi thành những nơi cư ngụ, làm việc và sinh hoạt sống động.

– Một chế độ săn sóc tốt, phổ biến đến mọi giới và vừa túi tiền mọi người (Số lầm lẫn có thể tránh được trong điều trị sẽ phải giảm 50%, cải thiện việc chăm lo y tế cho các bà mẹ dưới tuổi thành niên, tăng cường việc chăm sóc bệnh nhân cần điều trị giảm đau lâu dài).

Chính quyền như bạn đồng minh

– Chính quyền phải thực hiện công tác tốt hơn với ít nhân viên hơn (Thị xã được nhiều tự do hơn trong việc quyết định chính sách, 10 phiền nhiễu hành chánh hàng đầu phải được giải quyết, tầng lớp lãnh đạo đến năm 2011 phải có ít nhất 25% là nữ giới, tăng số người có gốc là người nước ngoài trong những nhiệm vụ chỉ huy).

– Thủ tục cứu xét tị nạn tốt và nhanh hơn (Người tị nạn được thông báo rõ ràng và nhanh hơn về khả năng được cấp giấy phép cư trú, hạn chế tối đa thủ tục tái xét).

– Tạo cho thanh thiếu niên có thêm nhiều tiếp xúc với nghệ thuật và văn hóa (Chương trình khuyến khích đọc sách và thành lập quỹ dành cho nghệ thuật không chuyên và cho việc tham gia sinh hoạt văn hóa).