Gerda Jansen Hendriks

De lessen uit Vietnam

‘Een eervolle aftocht is het moeilijkste wat er is', zegt Frank Snepp. ‘De situatie in Vietnam tijdens die laatste dagen leende zich daar niet voor. Eervol betekent dat je al je eigen mensen meeneemt. Dat kon niet.' Ook Stuart Herrington gelooft niet dat het in Vietnam anders had kunnen aflopen. ‘Het was zo'n rotzooi geworden, er waren in de loop der jaren zoveel verkeerde beslissingen genomen. Een echt nette uitkomst was onmogelijk'. Beide heren verschillen echter van mening over wat er dan nu in Irak moet gebeuren. Dat komt mede omdat er gedurende de lange bemoeienis van Amerika met Vietnam verschillende strategieën zijn geweest en er onder historici nog altijd discussie is over het succes van deze of gene strategie.

Herrington vindt dat vietnamisering een succes had kunnen zijn als er veel meer tijd voor was uitgetrokken. Hij is er van overtuigd dat zijn zuidvietnamese collega's van het ANVR op de lange duur de communisten wel hadden kunnen verslaan. Dat dat niet is gebeurd wijt hij aan het gebrek aan langdurige steun van de Amerikanen. Uit deze opvatting komt voort dat Herrington een groot voorstander is van een langdurige Amerikaanse aanwezigheid in Irak. Alleen dan kunnen Amerikaanse militairen hun Iraakse collega's goed opleiden. Bovendien vindt Herrington dat het ook eigenbelang is om in het olierijke Midden Oosten een stevige Amerikaanse militaire aanwezigheid te handhaven. Hij ziet veel in een systeem van permanente Amerikaanse bases, zoals ze er ook nog altijd zijn in Zuid-Korea, of Duitsland. Dat is het ideaal. Het is korte tijd ook het standpunt geweest van voormalig presidentskandidaat McCain. Die is daar inmiddels op terug gekomen. Herrington beseft ook dat de politieke haalbaarheid van zijn ideeën op dit moment klein is.

Frank Snepp waarschuwt vooral. Hij gelooft niet in het recept van vietnamisering, ook niet als dat de tijd krijgt. Hij wijst op de corruptie van de Iraakse regering. Het land staat in de zojuist verschenen jaarlijkse lijst van meest corrupte landen inmiddels op de derde plaats, na Somalië en Birma. Hij wijst op het sektarische geweld. Dat is afgenomen, maar Irak kan toch nog niet worden gezien als een staat waarin alle inwoners zich verenigd voelen. Hij wijst op het wantrouwen dat de regering Maliki tentoon spreidt ten opzichte van niet verwante bevolkingsgroepen. En Snepp benadrukt vooral dat als je troepen terugtrekt, dat je het dan grondig moet voorbereiden. In het geheim. Al erkent hij dat dat razend moeilijk is. Zijn grootste angst is de snel afnemende belangstelling van Amerikanen voor wat er in Irak gebeurt. Dat kan een belemmering worden voor een goede afwikkeling van de Amerikaanse aanwezigheid in Irak. En dan zouden de gebeurtenissen van Saigon zich wel eens kunnen herhalen.

tekst, samenstelling en regie: Gerda Jansen Hendriks
research: Rob Bruins Slot
Uit: Geschiedenis.vpro.nl