Cái Đình
Dumb luck (Số Đỏ) – Vũ Trọng Phụng
Vũ Trọng Phụng sinh năm 1912 tại Hà Nội. Mồ côi cha từ thuở ấu thơ, gia đình nghèo, ông được bà mẹ tần tảo nuôi cho ăn học. Ông viết văn sớm, có truyện đăng báo từ 1930. Vũ Trọng Phụng viết nhiều thể loại nhưng nổi tiếng trên hai lĩnh vực phóng sự và tiểu thuyết. Công chúng đương thời đã tặng ông danh hiệu: "ông vua phóng sự đất Bắc".
Những tác phẩm chính của Vũ Trọng Phụng:
+ Phóng sự: Cạm bẫy người (1933), viết về nạn cờ bạc bịp ở Hà Nội; Kỹ nghệ lấy Tây (1934), viết về nghề lấy Tây để nuôi thân; Cơm thầy cơm cô (1936), viết về cảnh đời những người đi ở.
+ Tiểu thuyết: Giông Tố (1936), Vỡ Đê (1936), Trúng Số Độc Đắc (1938)... trong đó tiểu thuyết trào phúng Số Đỏ là một sáng tạo nghệ thuật độc đáo và đặc sắc hơn cả.
Truyện Số Đỏ xoay quanh nhân vật Xuân Tóc Đỏ, một thằng bé mồ côi lém lỉnh,
tóc bị cháy đỏ do dang nắng. Làm nghề nhặt banh tennis, nhưng nhờ hoàn cảnh
đưa đẩy và nhất là nhờ may mắn bất ngờ, Xuân Tóc Đỏ đã trỏ thành ‘me xừ’, Xuân
sinh viên trường thuốc làm tan nát trái tim bao nhiêu cô gái Hà Nội. Từ đó,
Xuân có dịp làm quen với một số nhân vật thượng lưu trong xã hội, để cuối cùng
trở thành một nhân vật lắm kẻ khen người chê.
Trong Số Đỏ ngòi bút châm biếm của Vũ Trọng Phụng đã lột tả được những cảnh
nhố nhăng rởm đời trong xã hội ông đang sống. ‘Số Đỏ’ lột trần truồng những
‘quái thai thời đại’ trong buổi giao thời Âu hóa, phảng phất trong truyện ta
có thể thấy hình ảnh một vài nhân vật có thực ngoài đời vào những năm 30 của
thế kỷ trước.
*
Hâm mộ phong cách văn chương của Vũ Trọng Phụng, vợ chồng giáo sư sử học Peter Zinoman và Nguyễn Nguyệt Cầm đã dịch tiểu thuyết Số Đỏ sang Anh ngữ với tựa đề là Dumb Luck. Theo bình chọn của nhật báo Los Angeles Times, dịch phẩm này nằm trong danh sách 50 quyển sách hay nhất năm 2003 tại Mỹ. Tiểu thuyết cũng được xếp vào danh mục tác phẩm văn học VN được giảng dạy tại các giảng đường đại học trên toàn nước Mỹ. Trong một cuộc phỏng vấn của đài BBC, giáo sư Zinoman cho biết là ông đọc tác phẩm đầu tiên của Vũ Trọng Phụng vào năm 1989 khi làm đề tài tiến sĩ tại Hà Nội. Những quan điểm về công bằng xã hội trong sáng tác của nhà văn hiện thực phê phán này đã thu hút sự chú ý của Zinoman, khiến ông liên tưởng đến tác giả vĩ đại George Orwell của Anh quốc.
Tuy nổi tiếng, nhưng ngòi bút của Vũ Trọng Phụng không đủ nuôi gia đình. Ngày 18 tháng 10 năm 1939, Vũ Trọng Phụng đã qua đời trong cảnh túng quẫn vì bệnh lao phổi, lúc mới 27 tuổị.
DUMB LUCK
Nguyên tác: Số Đỏ – Vũ Trọng Phụng
Dịch giả: Nguyễn Nguyệt Cầm
Biên tập: Peter Zinoman
128 trang, bìa mỏng (ISBN: 0472068040) + bìa cứng (ASIN: 0472098047)
Nhà xuất bản: University of Michigan Press (04/2003)
Giá (ấn bản bìa mỏng): US$ 19.95
*
Ngoài tiểu thuyết phóng sự và trào phúng, Vũ Trọng Phụng còn viết một số truyện ngắn, nhưng ít người biết. Cái Đình xin giới thiệu đến quí độc giả truyện ngắn ‘Tự Do’ của nhà văn này (xin xem trong mục ‘Văn’)