Lam Ngo

Nobelprijs

Het bericht dat de Nobelprijs voor de Vrede dit jaar aan een Chinese dissident in gevangenschap is toegekend doet mij goed. Liu Xiaobo, van harte gefeliciteerd! En u zult me vast niet kwalijk nemen dat ik hoop deze prijs ooit ook zal worden toegekend aan een Vietnamese dissident. Aan de boeddhistische monnik Thích Quảng Độ bijvoorbeeld, die in 2008 als een van de kanshebbers voor deze prijs werd genoemd.

Toch beschouw ik de prijs van dit jaar ook een signaal is voor een land als Vietnam. Vietnam volgt min of meer het Chinese ontwikkelingsmodel oftewel, zoals het formeel heet ‘de socialistische markteconomie’. In werkelijkheid heeft dit model geleid tot, zoals sommige critici zeggen, en niet geheel ten onterechte, ‘een schizofrene situatie’. Want rijk worden is niet meer vies, zolang als de communistische partij haar machtsmonopolie maar blijft behouden, met alle daarbij behorende kenmerken als onderdrukking van fundamentele menselijke vrijheid en de vertrouwde retorische partijpropaganda.

Terwijl arbeiders met lage lonen en lange werkdagen moeten blijven werken, kunnen anderen, niet zelden leden van het hoge partijkader en hun families, rondrijden in dure auto’s. Terwijl boeren hun gronden voor nieuwe projecten moeten afstaan, wonen hoge functionarissen in zeer riante woningen. Wie hiertegen protesteert, wordt beschuldigd van een poging tot ondermijning van de staat van het volk. Nog merkwaardiger is, is dat deze protesten heel snel worden bestempeld als het werk van het Westers imperialisme.

Desondanks kunnen de machthebbers van landen die formeel nog communistisch zijn en andere ondemocratische staten het democratiseringsproces van de wereldeconomie moeilijk tegenhouden. Aan de ene kant kan een politiek systeem de mens verzieken. Aan andere kant geloof ik dat ieder mens vroeg of laat het verschil tussen goed en kwaad kan onderscheiden. Het gebeurt in Vietnam van nu steeds vaker dat als een hooggeplaatst partijlid afscheid neemt van zijn functie, hij ineens oproept voor meer democratie en verzoening. Het zou nog mooier zijn, als hij tijdens zijn carrière tot dit inzicht was gekomen.

Ik pleit er daarom nu voor om de Boeddhistische leer in de Nationale Academie voor Publieke Administratie te introduceren. Als dit gaat gebeuren, lijkt het mij dat de weg naar duurzame welvaart en democratie een stuk sneller bereikt kan worden.

Lam Ngo
Uit: BOS 16/10/2010