H. Nguyen

Alarm voor de economie van Vietnam

Ongeveer 1000 medewerkers van Panasonic Communication Vietnam (PCV) in Hanoi hebben op 31/05 jl. het werk neergelegd met de eis op een loon- en toeslagensverhoging. Ze zeiden dat PCV de belofte voor de toeslagen en voor de overwerkvergoeding niet was nagekomen. PCV assembleert oa. desktop telefonen en faxmachines. In vier fabrieken werken meer dan 3000 personen. Gemiddeld verdienen de medewerkers 1.050.000 VND per maand (ca. € 40,-). Deze norm loopt nu sterk achter de trends in een land dat opeens kampt met de onverwachte hoge inflatie van 25% op jaarbasis (cijfer mei 2008).

Dit is slechts één voorbeeld van de veel stakingen in Vietnam laatste tijd. Volgens Nguyen Thu Minh, persmanager van PCV is ongeveer een kwart van de medewerkers in Vietnam in staking gegaan. Stakingen worden een steeds groter probleem voor buitenlandse bedrijven die in Vietnam geïnvesteerd hebben. Uit de overheidsstatistieken zijn er in de eerste 3 maanden van 2008 in totaal 300 stakingen uitgebroken, 3 keer zoveel in vergelijking met dezelfde periode in 2007. De grootste staking tot nu toe is de staking in april jl. bij een fabriek waar Nike-schoenen gemaakt worden, waarbij ongeveer 21.000 medewerkers de oproep volgden.

Sinds de toetreding tot WTO in januari 2007 is Vietnam overspoeld met buitenlandse bedrijven, voornamelijk in de kleding- en schoenensector. Deze bedrijven trokken tienduizenden mensen uit de dorpen in de omgeving aan. Nietsvermoedend verlieten de boeren hun woonplaats voor een leven in een fabriek, dat totaal afhankelijk bleek te zijn van de omgeving met de daarbij behorende faciliteiten. De prijs van de goederen en de huurprijs van woningen stegen, onder de druk van de economie en de toename van de vraag, enorm. Binnen één jaar is de huurprijs in sommige locaties (bijvoorbeeld in de directe omgeving van de bedrijven) met 40% gestegen, als gevolg van de hoge olieprijs – men gaat verhuizen om op de reiskosten te bezuinigen en om een kortere reistijd. Toen de olie- en voedselcrisis in het voorjaar van 2008 uitbrak, begon de prijs van alles met de dag te stijgen. De overheid heeft in de eerste maanden van 2008 harde maatregelen getroffen, zoals het verbod op de rijstexport en het bevriezen van de rente, maar het bleek al te laat of onvoldoende.

Het slechte nieuw over de matige groei in economie, of zelfs een stilstand van de economie, sloeg over in de aandelenmarkt. Begin mei maakten de Vietnamese aandelen een vrijval die nog nooit was voorgekomen in de geschiedenis. In 25 dagen achterelkaar dook de VN-Index tot een onvoorspelbaar bodem van 370 punten (11/06/2008). In vergelijking met de top in 03/2007 (1170 punten) betekent dit een koersdaling van liefst 68,3%, een wereldrecord. Mensen gingen massaal aandelen verkopen om goud en harde valuta's te hamsteren, dat leidde tot een waardevermindering van de Vietnamese Dong tot 30% in de eerste 5 maanden op de zwarte markt.

Kredietbeoordelingsbedrijf Standard & Poor's, bekend om de S&P 500, en zijn grote rivaal op dit gebied, Moody's, hebben begin juni dezelfde beoordeling over de economische positie van Vietnam gegeven, een omslag van ‘positief' naar ‘negatief'. Fitch kwam met dezelfde conclusie. Echter blijven er een aantal investeerders en landen die Vietnam ondersteunen nog steeds positief over de toekomst van Vietnam. Sean Doyle, vertegenwoordiger van de EU in Vietnam, heeft bij de bekendmaking van het economische rapport 2008 over Vietnam op 30/05 nog gezegd dat Vietnam, als een belangrijk exportland van rijst, deze crisis praktisch heeft doorstaan en dat hij in de adequate maatregelen van de Vietnameze regering vertrouwt.

Economen vrezen echter dat de inflatieproblemen tot een economische crisis kunnen leiden als er geen noodmaatregelen getroffen worden. Peter Reward, Hoofd van de afddeling Rentestrategie van Barclays Capital zei onlangs bij een interview met Reuters dat de sleutel voor dit dilemma de olieprijs is. “Maar als de olieprijs tot boven 150 dollar stijgt, dan beginnen de dominostenen te vallen. Vietnam is één van de eerste stenen,” aldus Peter.

H. Nguyen
(06/2008)