Wageningen UR

Vietnam: Groenteverkoop in supermarkt geen oplossing voedselveiligheidsprobleem

Met het afdwingen van verplaatsing van de verkoop van verse groenten van straatmarkten naar supermarkten gaat de Vietnamese overheid niet het gewenste effect te bereiken. Het overheidsbeleid is ingegeven door zorgen om voedselveiligheid en betere controle van de keten, maar consumenten hebben zo hun eigen redenen om inkopen te doen op de markt. Promovendus Sigrid Wertheim-Heck legde die sociale mechanismen bloot. Vrijdag 20 november promoveert ze aan Wageningen University.

Daarnaast stuurt de overheid aan op het opheffen van de traditionele markten en het stimuleren van private supermarkten. De overheid verwacht dat supermarkten met hun voedselveiligheidseisen en hygiënestandaarden een logisch alternatief vormen voor minder gecontroleerde en onhygiënische markt- en straatverkoop, zegt Wertheim-Heck. "Men verwacht dat consumenten uit zorg voor de voedselveiligheid hun aankopen in de supermarkt gaan doen. Consumenten verkiezen echter informele straatverkoop boven supermarkten als traditionele markten worden teruggedrongen."

Sociale functie van de markt

De praktijk is namelijk dat slechts 2 procent van de groenten in supermarkten gekocht wordt. Supermarkten zitten niet in de routine en sociale netwerk van consumenten, maakt de Wageningse promovenda in haar proefschrift "We have to eat, right?" duidelijk. "Veertig procent van de bevolking verdient te weinig om überhaupt boodschappen te kunnen doen in de supermarkt. Ook is een belangrijk deel van de mensen sociaal afhankelijk van de eigen wijk, voor kinderopvang, bejaardenzorg en andere diensten. Dan koop je ook bij elkaar. Het is walking and talking. Daarnaast zijn er de mensen met haast, met drukke banen en gericht op het eigen gezin, die onderweg even gauw inkopen doen zonder van hun motor af te stappen. De enige groep die wel de supermarkt bezoeken zijn jongere consumenten die nog geen marktroutine hebben en dichtbij zo'n winkel wonen."

Eigen oplossingen

Over voedselveiligheid maken veel Vietnamezen zich zorgen, maar ieder heeft daar zo zijn eigen oplossingen voor, constateert Wertheim-Heck. "Mensen kopen in de eigen buurt of vertrouwen op hun vaste adressen. Ze hebben een voorkeur voor seizoensproducten en verkiezen een wortel of knol boven bladgroente. Ook vinden ze iets met vraatsporen veiliger en vertrouwen de ene regio meer dan de ander.  Garantiesystemen en certificaten zoals wij die kennen, zeggen hen niets."

Toekomst

De overheid moet daarom niet zo streng naar dat ene ideaaltypische supermarktmodel kijken, stelt Wertheim-Heck. "Aanpassingen binnen bestaande praktijken hebben meer kans van slagen. Denk aan een drive-in supermarkt of winkels met een sociale functie. Zoals in Europa en de Verenigde Staten supermarkten en alternatieve voedselnetwerken veelal als tegenpolen worden gepresenteerd terwijl consumenten vaak een middenweg kiezen en beide bezoeken, zoeken ook Vietnamezen naar hybride oplossingen."

Bron: Wageningen UR (http://www.groentennieuws.nl/artikel/133428/Vietnam-Groenteverkoop-in-supermarkt-geen-oplossing-voedselveiligheidsprobleem)