Kim Chi

Chiếc bánh chưng chiên

.

Mấy ngày Tết ở xứ người qua thật nhanh. Trước đó, tôi phải chuẩn bị dọn dẹp nhà cửa thật sạch sẽ, gọn gàng. Tôi lo đi chợ búa, làm ít món đồ ăn, mua trái cây, mua hoa chưng bày trong nhà, chăm sóc hoa ngoài sân vườn… Càng ở xứ người lâu, tôi càng thấm thía buồn mỗi mùa Tết. Tôi gắng mua cho đủ lễ vật cúng trên bàn thờ cho giống những ngày Tết nơi quê nhà dù có nhiều món gia đình tôi không ăn (như mứt và hạt dưa…). Giống như tôi bỏ tiền ra mua cho tôi cái Tết được một vài giờ….

Rồi mỗi năm, tôi gia giảm từ từ, tôi chợt nhận ra Tết chỉ còn đến… trong lòng của tôi mà thôi!

Tôi đón Tết chỉ… một ngày là cuộc sống hầu như trở lại bình thường. Mỗi năm đều như thế, giao thừa nào cũng như thế, đã ba mươi năm rồi mà Tết nào cũng thế… Đêm giao thừa, tôi ngồi chờ nhang tàn, trăm nghìn nỗi buồn, nhớ, thương, sầu tủi… tơi tả cả nỗi lòng…

Hôm nay, sau Tết đã vài tuần, tôi vẫn còn cất lại một vài cái bánh chưng. Tôi đem hấp cách thủy lại rồi tháo lá ra, đặt vào chảo, ép dẹp xuống để chiên dòn ăn, trước là để đổi khẩu vị, sau là để nghiền ngẫm lại cái giấc mơ kỳ lạ, một giấc mơ mà tôi cứ nhớ lại mỗi dịp Tết đến, mỗi lần ăn bánh chưng chiên, và tôi nhớ ba tôi rất nhiều….

*

Khi tôi còn sống bên Canada, ba má và tất cả anh chị em của tôi thì đang sống ở Úc. Ngược hẳn với thời tiết tháng hai ấm áp của xứ Úc, Canada vẫn còn là mùa Đông, vẫn còn vài trận bão tuyết, đường sá rất trơn trợt, từng ụ tuyết hai bên lề đường màu trắng ngà, trộn với màu nâu của sình đất, những ụ tuyết lớn, nhỏ… lụn tàn dần khi có một cơn mưa rắc lên. Khắp nơi, đất trơ trẽn một màu nâu xám xịt, phơi những cây khô cằn cỗi trụi lá. Từng nhánh cây như từng nỗi đau đớn của con người và vạn vật ôm lấy cái giá rét của đất trời, cố gắng chống chọi với những khắc nghiệt để hy vọng một mùa Xuân ấm áp đang sắp ghé đến…

Ở Toronto lúc ấy, mỗi ngày nhiệt độ ngoài trời cỡ chừng âm 15, 20 độ Celsius. Trong nhà tôi để máy sưởi chạy tự động 22 độ cho ban ngày, ban đêm thì chỉ 18 độ vì đã đắp mền ấm áp.

Năm ấy là năm 1998. Sau Tết hơn mười ngày, tôi dọn dẹp đồ cúng kiếng đã từ vài ngày trước. Trên bàn thờ chỉ còn vài thứ như xoài, cam, quýt, bưởi, ít mứt và hạt dưa… Tôi lấy cái bánh chưng cất trong tủ lạnh ra để hấp sơ lại rồi chiên dòn ăn. Gia đình tôi thích ăn món này hơn ăn bánh chưng tươi, có lẽ tại con tôi thích đồ chiên… Sau đó, khoảng 10 giờ đêm, chúng tôi đi ngủ. Trong giấc ngủ, tôi đã nằm mơ thấy một giấc chiêm bao quá sức là kỳ lạ và huyền hoặc, đã ảnh hưởng đến sự ra đi vĩnh viễn của ba tôi…

Tôi mơ thấy tôi đang nằm ngủ trên lầu của căn nhà yêu dấu thuở xưa ở Việt Nam. Cái giường ngủ ngày xưa của tôi bằng sắt sơn màu xanh nước biển, mặt của tôi hướng nhìn ra ngoài balcony. Đêm ngủ, chúng tôi hay mở toang hai cánh cửa cái trên lầu vì đã có cửa lưới chặn muỗi. Dù ban ngày nóng cách mấy, nhưng ban đêm nhà tôi rất mát. Ngủ phải đắp mền khá dày…

Bỗng dưng, đang nằm ngủ ( trong giấc mơ), tôi nghe tiếng chân ai lọc cọc thật đều như đi diễn hành ở ngoài balcony. Trong giấc mơ, tôi choàng tỉnh và nhìn ra cái cửa lưới của balcony. Ngọn đèn đường hắt vào đã cho tôi thấy khá rõ có hai người đứng dậm chân ở đó. Người đàn ông mặc nguyên bộ đồ bốn túi màu trắng, chính là ông ngoại của tôi. Và một người đàn bà mặc bộ bà ba màu đen có vẻ xa lạ, tôi chưa thấy rỏ mặt được vì bà ta đội một nón lá lụp xụp…

Tôi bật ngồi dậy liền và reo lên:

– “A! Ông ngoại! Ông ngoại về… Để con ra mở cửa…”

Tôi chạy lại cửa. Tôi chỉ cần đẩy nhẹ cái cửa lưới là cửa mở ra ngay vì nó chỉ khép hờ thôi. Bên ngoài trời gió mát lắm, gió ùa vào trong nhà theo bước chân của ông ngoại, mang theo hương thơm thoang thoảng của cây hoa sứ, bụi dạ lý hương mà tôi trồng ngay trước cửa nhà.

Ông ngoại tôi có mái tóc bạc trắng xóa được cắt rất ngắn. Gương mặt ông ngoại hình chữ điền, với một bên má lúm đồng tiền to và thật sâu, giống y hệt cái đồng tiền của má tôi. Nhìn ông ngoại trạc 75 tuổi, không có nét già nua lụ khụ, mà chỉ thấy ông rất khỏe mạnh, hồng hào, đẹp lão. Bộ đồ 4 túi nửa tây, nửa ta, làm ông ngoại thêm nét phương phi và rất khí phách. Khi ông đứng đợi ngoài cửa balcony, ông chỉ nhấc chân lên, để xuống, lên… xuống,… lên xuống thật đều đặn như ta đi diễn hành. Tôi còn nhìn thấy rất rõ đôi guốc vông ông ngoại mang màu trắng ngà, khi ông ngoại nhấc chân lên, để xuống, đã tạo nên âm thanh “lộc, cộc, lộc, cộc…” Rồi ông bước vào trong nhà cũng với bước chân diễn hành đều đặn 1, 2, 1, 2…. Lộc, cộc. Lộc, cộc… Cánh tay ông đánh nhịp đồng xa, đong đưa cũng đều đặn như bước chân quân hành của ông…

Tuổi thơ của tôi không được sống gần ông ngoại bao nhiêu. Lúc tôi lên 4, ba tôi bị đổi từ Saigon ra làm việc tận Quảng Trị, mà ông ngoại thì ở Cai Lậy, Mỹ Tho… Khi ba tôi vừa được rút về làm việc ở Biên Hòa mới có một vài năm thì ông ngoại mất. Nếu tôi chỉ mơ thấy ông ngoại, thì chắc cũng không đến nỗi ngạc nhiên. Nhưng mà tôi muốn kể về người đàn bà, người đàn bà đứng kế bên ông ngoại trong giấc mơ.

Bà đứng cạnh ông ngoại, đội một chiếc nón lá dù lúc ấy là ban đêm. Bà nhìn trạc tuổi 60, mặc nguyên bộ bà ba màu đen, tương phản với ông ngoại thật rõ rệt. Cái quần Mỹ A đen mun dưới ánh đèn đêm, chiếc áo bà ba của bà thì bằng vải “xoa” đen có 2 cái túi, mặc chồng trên một áo bà ba màu trắng bên trong. Bà cũng giống như ông ngoại, bà dậm chân, dậm chân, đều đặn, cùng nhịp điệu, cùng tiết tấu với ông ngoại, “lộc, cộc, lộc, cộc, …1, 2, 1, 2…”

Tôi nhìn bà định nói một lời chào hỏi. Trong giấc mơ, dưới ánh sáng của ngọn đèn đường hắt vào, và dưới cái nón lá rộng vành kia, tôi thấy thật rõ cái mặt của bà chỉ có MỘT con mắt, vỏn vẹn một con mắt mà thôi. Tôi không thấy được con mắt còn lại, tôi không biết tại sao tôi chỉ thấy cái mặt của bà chỉ có một con mắt mà thôi…. Tôi sững sờ, chăm chăm nhìn thật lâu vào mặt bà để tìm xem còn một con mắt kia... đang… ở đâu?!

Tôi chưa kịp chào hỏi bà, thì bà đã lên tiếng:

– “Bà đói bụng quá! Bà muốn ăn bánh chưng. Con có bánh chưng lấy cho bà ăn đi….”

Tất cả có 18 chữ. Trong câu nói này vỏn vẹn có 18 chữ. Nhưng tôi vẫn nhớ như in trong đầu cho đến bây giờ, không bao giờ quên được.

Tôi giật mình. Dù bà không quen biết, dù bà chỉ có một mắt, nhưng vì bà đi chung với ông ngoại nên tôi vẫn lễ phép với bà, tôi trả lời:

– “Thôi chết rồi bà ơi… Ôi! Con mới vừa ăn cái bánh chưng cuối cùng sáng nay, Con đã chiên nó lên và lỡ ăn hết rồi... Nhưng, không sao đâu bà, để con dẫn bà và ông ngoại xuống lầu rồi con kiếm món gì khác cho bà với ông ngoại ăn nha?! Hay là con làm cho bà mì xào nhé?!”

Trong giấc mơ, thâm tâm của tôi lúc ấy thật là áy náy vô cùng vì không còn cái bánh chưng nào cho bà nữa cả. Tôi tự nhiên thấy ân hận vì sao mình lại ăn đi cái bánh chưng cuối cùng này vậy thế, mà tại sao bà lại xin đúng cái bánh chưng vậy không biết nữa….

Tôi nhanh nhẹn dẫn đường ông ngoại cùng bà xuống lầu. Ông ngoại và bà im lặng đi theo tôi mà không hề nói gì. Tiếng guốc của ông ngoại và bà khách vẫn gõ đều đặn “lộc-cộc, lộc-cộc,… 1-2, 1-2,…”

Trong mơ, tôi mở tủ lạnh ra, loay hoay lấy bông cải trắng, cà rốt, hành, tỏi, mì để ra ngoài bàn bếp. Đến đây thì tôi bỗng giật mình choàng tỉnh giấc… như một cuốn phim đang chiếu bỗng bị cắt ngang, rồi đèn rạp hát phực sáng…

Tôi tỉnh giấc, ngồi thẫn thờ trên giường một hồi lâu rồi mới bật đèn sáng lên. Đồng hồ trên tường lúc ấy chỉ đúng 4 giờ sáng của thứ tư. Cả nguyên người của tôi ướt như vừa tắm xong mà chưa kịp lau khô mặc dù nhiệt độ trong nhà đang lạnh 18 độ. Tôi nhìn quanh tôi để biết chắc chắn rằng đây là nhà ở Canada của tôi, chứ không phải nhà ở VN. Mà sao tôi vẫn cảm thấy như vẫn còn ở VN, tôi vẫn còn nhớ rõ ràng gương mặt chữ điền của ông ngoại, tiếng guốc gõ nhịp diễn hành, và con mắt, cái con mắt trên khuôn mặt của người đàn bà trung niên, người đàn bà đi cạnh ông ngoại tôi chỉ có một con mắt. Tại sao tôi chỉ thấy có một con mắt? Con mắt kia đâu sao tôi không thấy?

Tại sao tôi vẫn nhớ rõ mồn một từng chi tiết rất nhỏ như gió thật mát với hương thơm của bông sứ, dạ lý khi tôi mở cửa? Tôi nhớ hết những đồ đạc trong căn phòng mà tôi đã không còn sống nơi ấy cũng đến hơn mười mấy năm rồi! Cái máy may Singer màu đen nằm ngay giữa nhà, cây đàn mandolin của má tôi treo bên cạnh bức ảnh của dì Bảy, cái mền tôi đắp là mền lính Mỹ, màu rêu xanh, có chất len nên lúc đắp vừa ấm, vùa ngứa ngáy… Tôi cũng nhớ lại cái cảm giác khi mở tủ lạnh ra, tôi cầm củ cà rốt mát lạnh tay, bó hành hương thơm nồng như còn phảng phất mùi trên tay tôi… Và tại sao bà kia chỉ có một con mắt? Còn một con mắt nữa của bà… ở đâu?? Dưới vành nón lá kia đã dấu đâu một con mắt?!

Chồng tôi lồm cồm thức dậy, anh thường rất khó tính đến… khó chịu khi đang ngủ mà bị thức giấc. Nhưng, anh nói, sao mặt của tôi quá xanh, chưa bao giờ anh thấy mặt tôi xanh như vậy. Và đúng thật là bất thường, mái tóc dài của tôi ướt nhèm nhẹp, mồ hôi vẫn còn đầy trên trán và rơi lả chả… Quần áo tôi đang mặc sũng nước lạ kỳ, toàn thân tôi ướt như vừa tắm sauna xong trong căn nhà lạnh…18 độ đã làm anh cũng lo lắng đến phải yên lặng lắng nghe tôi kể lại giấc mơ lạ lùng. Anh sau đó cũng lo lắng giống như tôi về con mắt của người đàn bà trong giấc mơ. Lấy nhau bao nhiêu năm, tôi đã mơ một vài giấc mơ lạ kỳ và sau đó là có chuyện tốt có, xấu có đã xảy ra ngay sau giấc mơ. Anh an ủi và.. dịu dàng bảo tôi gọi điên thoại qua Úc hỏi má tôi liền đi. …

Bên Úc thời gian đi trước Canada 16 tiếng, hay 14 tiếng tùy mùa. Lúc ấy là 6 giờ chiều của thứ tư bên Úc. Khi tôi phone qua thì má tôi đang bận rộn cơm chiều cho đám cháu ngoại. Nhưng khi tôi nói tôi vừa mới mơ thấy ông ngoại với một người đàn bà chỉ có một con mắt, má tôi đã ngưng tay lại, và im lặng nghe tôi kể. Tôi kể rất chi tiết giấc mơ và cuối cùng, tôi gặng hỏi má tôi có ai trong gia đình, bà con của mình chỉ có một con mắt không? Thật là ngoài sức tưởng tượng của tôi, má tôi buồn-buồn bảo… có, đó là bà Mười, là bà họ, hay rõ hơn, bà là em họ của ông ngoại tôi. Má tôi kể, trong chiến tranh bà bị miểng mìn nổ văng vào con mắt, nên bị hư mất một con. Bà mất sớm hơn ông ngoại, mất khi chúng tôi đang còn ở Quảng Trị nên tôi chưa thấy, chưa biết tới bà bao giờ!!!….Tôi hỏi ngược lại má tôi vậy thì tại sao tôi lại thấy bà trong mơ? Má tôi không trả lời được, chưa ai trả lời được…. Má tôi chỉ biết bảo tôi đi mua ngay bánh chưng cúng liền đi.

Tôi không thể ngủ được, chờ trời sáng là tôi lái xe hơi đi ngay ra chợ VN để mua vài cái bánh chưng về đặt lên bàn thờ thắp nhang.

Trong lúc ấy, ở bên Úc, sau cú phone của tôi, ba tôi bỗng dưng đau bụng cả tuần lễ. Lúc đầu lâm râm, rồi sau đó quặn đau nhiều lên. Má tôi và các anh chị em bên Úc quyết định chở ba vào bệnh viện. Ba tôi bị bịnh suy tim nên mỗi ngày phải uống thuốc trợ tim. Bác sĩ nói ba vì uống thuốc trợ tim có chất acid nhiều nên bào mỏng ruột của ba đến… loét, chảy máu. Máu chảy trong ruột của ba làm ba bị đau bụng. Ba tôi vào bệnh viện thứ sáu của Úc ( Thứ năm bên Canada). Đêm thứ Sáu ấy, tất cả các anh chị em, tất cả dâu rể, tất cả cháu chắt đều vào thật đông. Ba tôi rất vui dù đang ở trong nhà thương, chỉ thiếu có mình… gia đình tôi đang sống ở Canada, không hề hay biết gì…

Đến rạng sáng hôm sau, thứ bảy, vào lúc 2 giờ sáng, ba tôi đang ngủ chợt tim yếu dần, yếu dần, rồi ba… đi luôn. Khi chị Cả chở má tôi vào bệnh viện thì người ta đang ráng nhồi tim, hô hấp nhân tạo cho ba tôi, nhưng không có kết quả…

Ba tôi mất lúc ông 83 tuổi. Mất sau giấc mơ lạ lùng của tôi đúng 10 ngày. Tôi mơ hồ cảm thấy cái giấc mơ kỳ lạ kia phải có một kết nối tới sự ra đi của ba tôi.

Sau đó tôi mới tìm hiểu về những giấc mộng, nghiên cứu, đọc sách báo, và tôi cũng phone hỏi người đoán điềm giải mộng, tôi mới biết rằng: Nằm mơ thấy những người thân khuất mặt trong bà con quyến thuộc của mình về thăm và xin ĂN gì đó… Nếu trong giấc mơ mà mình không cho, thì sẽ không có chuyện gì xảy ra. Nhưng nếu mình mời ăn hay cho đồ ăn, nó đồng nghĩa là mình cho phép họ dẫn một người thân trong nhà đi theo họ về thế giới của họ.

Bây giờ, cứ mỗi lần Tết đến, không bao giờ tôi quên món bánh chưng để tôi cúng cho cả tháng Tết. Tôi cất trong ngăn đá vài cái để ra Giêng tôi vẫn còn để cúng. Tôi thầm nhủ nếu có nằm mơ lần sau, tôi sẽ nhất quyết… không cho ai… đồ ăn của tôi nữa cả…

Sau khi ba tôi mất, tôi bắt đầu tin rằng có một thế giới huyền bí, linh thiêng sau lưng chúng ta, mà chúng ta không thể nhìn thấy nó được..

Ngồi ôn lại và viết xuống câu chuyện này, tôi vẫn còn cái cảm giác rợn người, bàng hoàng… Tôi ôn những kỷ niệm vui buồn đặc biệt giữa tôi với ba tôi… Nhớ cái miệng ba cười nhếch một bên khi tôi làm vỡ một cái bát vì cái vụng về của… tuổi dậy thì. Ba đã không la tôi, mà còn chọc tôi bằng câu nói của người Tày: ” Kin mi kin, nòn mi nòn, kin chắc mà nòn” có nghĩa là “ăn không ăn, ngủ không ngủ, không thiết gì cả”. Nhớ bước chân ba tôi… lê lết, mỏi mệt, đôi mắt lặng lẽ, rươm-rướm lệ mỗi lần nhận thực phẩm thăm nuôi của gia đình trong trại học tập… Nhớ cảnh người anh một cha khác mẹ từ ngoài Hà Quảng, Cao Bằng vào trong Nam để được thấy ba tôi hầu như là lần đầu tiên trong đời khi tuổi anh đà trên 30. Ba và anh, một già, một trẻ, một tóc bạc trắng, một mái đầu xanh trong cái trại học tập, ôm nhau khóc ngất, nức nở… Như tôi, cũng đã khóc ròng như thế sau 10 ngày thấy giấc mơ huyền hoặc quỷ quái kia…

Và cả hôm nay, sắp đến giỗ của ba, con xin ba, xin ông ngoại, bà Mười đang ở thế giới nào đó hãy linh thiêng về đây phù hộ cho chúng con … 

Nam mô..!

Kim Chi

________

Kim Chi là bút danh của Nông thị Ngọc Điệp. Khi còn ở Sài Gòn, từng là diễn viên ca vũ kịch. Vượt biển năm 1985, là thuyền nhân tại Galang, Indonesia. Định cư tại Canada năm 1986, sống ở thành phố Toronto. Từ 2005, di dân qua Úc, hiện sống ở thành phố Melbourne. Công việc: nội trợ và sinh hoạt Cộng Đồng tại địa phương. Tham dự Viết Về Nước Mỹ của Việt Báo từ tháng 2-2016 và nhận Giải Danh Dự Viết Về Nước Mỹ 2016.