Chu Nguyễn

Vụ án ở Spalding có phát giác mới: Con giết mẹ, chị giết em!

.

Cho tới nay vấn đề con người sinh ra vốn tính “thiện” hay bản chất “ác” vẫn chưa thuyết phục được các nhà giáo dục.

Từ xưa, triết gia như Mạnh tử của Đông phương, J.J. Rousseau của Tây phương tin rằng bản chất của nhân loại sinh ra là có sẵn lòng thiện (nhân chi sơ tính bản thiện) hay vốn có “lương tâm”, “bản năng thần thánh, tiếng nói bất hủ và thiêng liêng, hướng dẫn viên chắc chắn hướng dẫn con người vốn u mê và giới hạn trong việc hành xử” (Conscience! Conscience! Instinct divin, immortelle et céleste voix; guide assuré d’un être ignorant et borné).

Niềm tin thực lạc quan, trái với quan niệm “tính ác” quá bi quan. Kẻ hoài nghi tính thiện tin rằng lọt lòng mẹ, con người đã mang mầm ác (quan niệm của Tuân tử hay bản chất ‘dark triad’ như Machiavelli chủ trương) nên phải giáo dục để theo đường chính, phải trừng phạt tội ác để nhân loại hướng thiện.

Vụ án thiếu niên phạm tội ác dã man ở Spalding, Anh quốc trong đầu tháng 6, 2017 được tái thẩm và lý lịch những đứa trẻ sớm nhúng tay vào máu, coi việc giết người vô tội như việc vui chơi, trước kia được luật pháp bảo vệ thiếu niên, nay được phô bày rõ ràng khiến người biết chuyện rùng mình, phụ huynh hốt hoảng vì không ngờ!

Không ngờ và hốt hoảng là phải vì đây chẳng phải những vụ sát nhân vô nghĩa mà vô cùng ý nghĩa: Phải chăng nền đạo đức trong thời đại chúng ta đã băng hoại và “con người quả thực đã trở thành chó sói đối với người” (homo homini lupus như Hobbes từng nhận xét)?

Cái chết của Elizabeth Edwards và con gái Katie Edwards

Bà Elizabeth Edwards là một phụ nữ gần 50 tuổi, phụ coi sóc một căng tin cho một trường tiểu học, St Paul’s Primary School, ở Spalding. Người quen biết ai cũng khen bà Liz (Elizabeth Edwards) là người vui vẻ và cư xử hòa thuận với mọi người. Học trò được ăn bữa trưa ngon lành cũng rất mến chuộng “dinner lady” Liz có gia đình nhưng đã chia tay với ông chồng nghiền ma túy và ưa bạo hành. Ba cô con gái thì chỉ còn Katie, 13 tuổi ở với mẹ. Ngôi nhà lại mới xây nên tổ ấm hy vọng thêm ấm áp và dễ chịu. Nào ngờ nguy cơ rình rập, không phải ở đâu xa mà cũng từ cộng đồng và cũng chẳng phải trong bóng tối mà âm mưu giữa ban ngày.

Tử thần cũng chẳng phải là kẻ chuyên giết người, cướp của mà là hai thiếu nhi nam nữ “con hoang của học đường” nhưng còn lê đũng quần trên ghế nhà trường

Bắt đầu bi kịch từ chuyện tình điên dại. Vào tháng 5, 2015. Có hai đứa trẻ, một trai một gái, ở tuổi 14, ở Spalding, Lincolnshire – một thị xã ở Anh, gặp nhau ở trường và quấn quýt bên nhau vì cùng một khuynh hướng thích cô độc, cùng sở thích, ưa phá phách, chán học hành và có nhiều hành vi gây nguy hại tới an toàn người xung quanh nên cảnh sát chú ý. Trước đó, chúng tình cờ gần gũi khi cùng xếp hàng chờ tới lần mình học kỹ thuật mạng.

Tháng ba, 2016, bé trai bị đuổi khỏi trường vì hung hăng với bạn bè, từng liệng ghế trong phòng học và đứa con gái thì có triệu chứng khủng hoảng tinh thần, xa lánh gia đình.

Hai tâm hồn nổi loạn gặp nhau. Chúng gắn bó với nhau, cặp kè bên nhau và xem ra có những hành vi khó hiểu nhưng cộng đồng không cho biểu hiện này là quan trọng vì Spalding ít khi xảy ra những chuyện rắc rối khiến người lớn phải lo nghĩ.

Nhưng sự lơ là với tuổi trẻ lạc hướng là một lầm lẫn chết người của phụ huynh.

Tháng tư, 2016, sau này mới biết chúng hẹn hò ờ một tiệm McDonald tại Spalding và bàn kế hoạch giết người. Trước đây không mấy người hiểu vì sao chúng chọn nạn nhân là người coi câu lạc bộ trong trường là bà Edwards và cô con gái của nạn nhân là Katie để ra tay giết hại.

Chỉ biết nam sát thủ vào giữa đêm 14-04-2016, lọt vào trong căn nhà của nạn nhân tại số 5 Dawson Avenue, mang theo bốn con dao nhọn và vào phòng ngủ của nạn nhân.

Cả hai mẹ con bà Liz đều ngủ. Đứa con trai nhẩy lên giường nạn nhân Liz, chẹn lấy cổ nạn nhân và dùng dao đâm túi bụi vào cổ họng nạn nhân, rồi dùng gối chẹn mặt vì sợ nạn nhân kêu cứu.

Sau đó khi tắm máu bà mẹ, chúng sang phòng con gái nạn nhân là Katie và cũng chẹn cổ dùng dao đâm xối xả vào nạn nhân. Cũng như bà Liz, Katie chỉ kịp kêu một tiếng đã mất mạng.

Sau khi gây án, hai kẻ sát nhân, như đứa con gái thú thực, rất sợ trông thấy máu nên rủ nhau vào phòng tắm của nạn nhân kỳ cọ kỹ lưỡng.

Nhìn thấy xác chết, có lẽ chúng mới bắt đầu thấy sợ nên bàn nhau tìm thuốc ngủ trốn cơn hoảng hốt. Nhưng chỉ là ý thoáng qua như sau này chúng thú nhận, trước mắt chúng là xác thịt, là món ngon nên chúng bỏ ý định tìm cái chết mà yêu cuồng sống vội. Chúng ra ngoài phòng khách leo lên sofa hành lạc, rồi thản nhiên lấy cà rem và bánh ngọt trong tủ lạnh ra ăn uống và xem những tập phim kinh dị và gợi cảm là tập Twilight với những tài tử nam nữ trẻ trung đẹp đẽ và khêu gợi như Robert Pattinson, Kristen Stewart và Taylor Lautner… Chúng đã ở lại hiện trường 36 tiếng đồng hồ sau khi gây án và hình như quên việc đào thoát…

Hai hôm sau bà Liz và con gái không thấy ra khỏi nhà, mà hàng xóm thấy kính cửa sổ bể tại ngôi nhà ở Spalding, Lincolnshire nên báo với cảnh sát. Cảnh sát tới nơi nạn nhân cư ngụ thì khám phá ra vụ thảm sát. Khi nguồn tin thảm sát truyền rộng trong cộng đồng Spalding thì mọi cư dân đều ngạc nhiên. Cái chết của bà Liz và bé Katie không phải hậu quả của một vụ cướp của hay hiếp dâm và cũng chẳng phải vì thù hằn. Vì đâu nên nỗi?

Hung thủ bị bắt ngay và mọi người thêm tròn xoe con mắt vì chúng chỉ là đứa trẻ 14 tuổi đầu. Động cơ nào khiến chúng hành thích một cách man rợ hai mẹ con một phụ nữ hiền lành? Chỉ có giải thích: có thể nói đó là hành vi điên cuồng, bệnh hoạn của một số trẻ em trong thời đại chúng ta.

Điều đáng lưu ý trong vụ án này kẻ chủ mưu lại chính là đứa con gái. Đứa con trai tuy mang theo dao và sẵn sàng nhúng tay vào máu nhưng trước khi ra tay chút điểm lương tâm lóe lên, nó phân vân và không ngừng nhiều lần hỏi đứa con gái: “Có chắc phải giết không?” Đứa con gái luôn luôn khẳng định phải giết không tha.

Tại sao phải giết kẻ vô tội và không khả năng tự vệ? Nữ sát thủ điềm nhiên nói vì nhu cầu tâm lý. Nó còn kể lại sau khi xui bạn trai gây tội ác dã man, nó chẳng nghĩ gì cả. Khi hỏi cảm nghĩ ra sao khi nhúng tay vào máu? Đứa con gái lắc đầu và chỉ cho biết rất ghê tởm với máu: “Tôi quyết định tắm rửa để chúng tôi sạch sẽ và không còn mùi máu nữa. Chúng tôi ở trong phòng tắm khoảng 20 phút. Sau đó, nghĩ tới tự tử, rồi khát nước, thích ăn kem. Tôi thích cuốn phim Twilight và tôi bảo bạn tôi. Ra sofa…mở bộ phim tình cảm ghê rợn đó ra coi đi vì tôi biết nó cũng thích phim đó như tôi.”

Đứa con trai ra tòa nhận tội ngay và cúi đầu không nói thêm lời nào. Phiên tòa xử nữ sát thủ kéo dài năm ngày tại tòa án ở Nottingham Crown Court. Cả hai đều bị cáo buột tội cố sát và trong tương lai gần, khó tránh bản án chung thân.

Trong phiên xét xử, có dư luận so sánh hành vi của chúng với cặp sát thủ Bonnie và Clyde của Mỹ. Hai tên cướp đường này nổi danh vào khoảng trước Thế chiến thứ hai ở Mỹ từng giết gần chục mạng người và tấn công nhiều tiệm buôn, cuối cùng bị cảnh sát bắn chết. Tại sao có sự so sánh này vì Bonnie và Clyde là đôi tình nhân gắn bó, cùng mang máu sát nhân.

Phát giác lý lịch của hai sát thủ nhí!

Không thể ngờ và kẻ hoài nghi nhất cũng không thể ngờ. Vụ án được tái xét tại tòa kháng án London’s Court of Appeal vì có nhu cầu phúc thẩm vì bản án dành cho vị thành niên xem ra chưa đúng mức trừng phạt. Tái thẩm có nhu cầu vạch rõ tội trạng của hai sát thủ mà dư luận muốn biết, nên chánh án chủ trì cho phép tiết lộ tên tuổi của các bị cáo. Mọi người, trừ hàng xóm láng giềng nạn nhân, đều chưng hửng tới mức khó tin.

Trước hết bị cáo nữ có tên là Kim Edwards và bạn trai là Lucas Markham. Cả hai khi nhúng tay vào máu đều 14 tuổi.

Kim là ai? Chính là một trong ba cô con gái của bà Elizabeth Edwards, và là chị của bé Katie, nhưng thường bỏ nhà đi hoang. Tại sao con lại giết mẹ và chị lại đang tay hạ sát em thơ.

Trong vụ án ở Spalding, đôi trẻ sát nhân này cũng chung xu hướng và sở thích. Như tâm lý gia Philip Joseph, chuyên viên tâm bệnh được mới tới tham dự phiên xử, nhận xét chính mối liên hệ vừa dữ dội “intense” vừa bệnh hoạn “toxic” là nguyên nhân chính gây ra vụ thảm sát. Chúng chẳng khác trường hợp Bonnie và Clyde trước đây… chính sự lôi cuốn về đam mê khiến họ dửng dưng với thế giới bên ngoài và chống lại xã hội.”

Hàng xóm láng giềng cho biết đứa con gái từ tuổi chín mười đã có cách sống xa lạ với bạn bè, chỉ thích mặc đồ đen chứ không thích đồ màu và không chơi với ai, nếu gặp ngoài đường có ai chào hỏi cũng lảng tránh và có lúc được gửi vào viện tâm thần trong vùng để chẩn đoán nhưng các bác sĩ chỉ cho rằng ở tuổi phát dục, có kinh nguyệt, có thể ảnh hưởng tới tâm lý đứa bé gái và sau này mọi chứng ngang bướng, lạnh lùng tự tách mình khỏi xã hội sẽ giảm đi.

Chứng trạng không giảm vì gặp cực khác tính là đứa con trai máu nóng, hay sinh sự thu hút nó. Cả hai kết hợp, chỉ biết sống cho nhau và mỗi lúc một tách rời khỏi người chung quanh và coi họ như kẻ thù địch. Chúng chỉ biết dấn thân sâu vào phim ảnh ca tụng tình dục, bạo hành và ma quái, thuộc lòng tác phẩm Stephenie Meyer với ma cà rồng (vampire) và ma sói (werewolf). Thế giới hoang đường trong tưởng tượng cụ thể dần bằng hành động sát nhân. Như đứa con gái bệnh hoạn thú nhận:

“Có lúc tôi cảm thấy muốn giết người… sự việc vì thế xảy ra” (I’ve felt like murdering for a while… it just sort of happened’).

Phiên tái thẩm đầu tháng 6, 2017 cho thấy một động cơ bệnh hoạn hơn nữa.

Tại sao lại âm mưu cùng bạn trai giết mẹ? Kim khai rằng vì thù hận. Có lần lúc 8 tuổi bị mẹ tát chỉ vì một lỗi nhỏ. Cái tát này tuy chỉ rát mặt lúc bấy giờ nhưng vết hận trong lòng cho tới năm sáu năm sau vẫn hằn như mới hôm nào.

Tại sao lại giết em thơ? Kim khai rằng vì ghen với em. Sát thủ kể lại em Katie được mẹ chiều như thiên thần, bao món ngon vật lạ, đồ đẹp em đều được hưởng trong khi mình bị ghẻ lạnh, ghét bỏ. Kim đổ tội cho em là đã cướp tình thương của mẹ!

Kim tâm sự: “từ ấu thơ đã không hợp với mẹ, biết mẹ chỉ thích em gái. Còn em gái thì bênh mẹ chằng chằng và mình mở miệng ra cãi là nó la ‘câm miệng lại!?”

Kim cũng cho rằng bị mẹ đàn áp tới mức phải hành động. Trước hết Kim muốn tìm cách tìm tình thương ở người cha, ông Peter Edwards, đã ly thân với mẹ nhưng bị cấm cản. Hơn nữa, cuộc tình với Lucas Markham cũng bị mẹ phản đối vì cho rằng Lucas rồi sau này cũng chẳng khác gì chồng cũ của bà là Peter Edwards chỉ là đồ vô lại, thích bạo hành và nghiện ngập!

Kim thú nhận chính mình khiến bạn trai phạm tội và khai ra vào cái đêm oan nghiệt, chính mình khi thấy mẹ và em đã ngon giấc, đã gõ cửa sổ ba tiếng ra hiệu để bạn trai là Lucas leo lên mái nhà. Tiếp đó, bị cáo cho biết đã mở cửa sổ phòng tắm cho Lucas lọt vào nhà. Ban đầu đã phân công, như bị cáo tiết lộ, Lucas sẽ giết bà Liz, mẹ bị cáo còn bị cáo sẽ đâm cổ bé Katie. Nhưng phút chót, Kim rụt lại, và chính Lucas trở thành đao phủ thủ lấy cả hai mạng người.

Hai sát thủ, nhờ ở tuổi vị thành niên nên không lãnh bản án chung thân nhưng cũng phải bóc lịch ít nhất gần hai chục năm trong tù.

Bản án về mặt luật pháp khép lại nhưng trong tâm tư, người dân Spalding chẳng bao giờ quên thảm án. Câu hỏi vì đâu nên nỗi còn mãi trong lòng mọi người? Phải chăng nguồn gốc từ cha mẹ ly thân, ai nấy chỉ biết lo cho mình và bỏ bê con cái? Hay vì thái độ thiên vị của bà mẹ “con yêu con ghét”? Tội tại xã hội truyền bá văn hóa bạo hành như Twilights? Hay trách nhiệm từ học đường chỉ biết dạy chữ nhưng không quan tâm tới đạo đức?

Chu Nguyễn