Nguyễn Hiền

Hội ngộ 40 năm tàu Neddrill 2

.

Heerhugowaard, 14/09/2019.- “40 năm rồi mà họ còn nhớ tới mình, không tưởng tượng được,” một người trong buổi hội ngộ đã nói với tôi. 40 năm qua đi, nhưng hình ảnh chiếc ghe nhỏ bé trôi nổi trong biển bão đã in đậm nơi những vị ân nhân. Tôi muốn nói tới ông thuyền trưởng Han de Jong, và ông Al Dibb, chuyên viên lặn, phục vụ trên tàu giàn khoan Neddrill 2 vào cuối thập niên 70 của thế kỷ trước. hai vị khách mời danh dự của buổi hội ngộ các thuyền nhân đã được tàu này vớt, được tổ chức ngày 14/09/2019 tại hội trường De Deel trong thị xã Heerhugowaard..

***

Gặp gỡ được hai vị ân nhân là chuyện vô cùng hy hữu. Ông Han de Jong hai năm trước tình cờ biết được một người Việt thuộc thế hệ thứ hai, có cha mẹ được tàu Neddrill 2 vớt. Từ mối quan hệ đó, một số người cùng đi chung ghe đã liên lạc trao đổi thông tin với ông, để dẫn đến cuộc hội ngộ đầu năm 2018 giữa ông và gia đình các thuyền nhân đã được Neddrill 2 vớt vào tháng 6/1979. Bài tường thuật về buổi hội ngộ này được đăng trên website Cái Đình ---> (bấm vào đây để xem bài tường thuật ). Sau đó, cũng qua một sự tình cờ, một người bạn của ông Al Dibb thấy tấm hình và tên tàu Neddrill 2 nên đã kể cho ông Al Dibb nghe, và ông này, qua trang mạng Cái Đình, bắt liên lạc được với một thuyền nhân thuộc chiếc ghe VT999 gần bốn mươi năm trước đã được chính ông chứng kiến và ra tay giúp đỡ họ lên tàu giàn khoan Neddrill 2. Thời điểm 40 năm là lý tưởng để tổ chức một buổi hội ngộ. Ông thuyền trưởng Han de Jong tuổi đã ngoài 80, sức khỏe rất yếu, đang phải điều trị căn bệnh hiểm nghèo, nhưng cuối cùng ông đã quyết định ngồi xe lăn đến dự, cùng với hai người con gái. Đây phải nói là cố gắng phi thường của ông. Gặp lại ông sau một năm rưỡi, tôi thấy sức khỏe của ông đã xuống dốc rất nhiều. Có lẽ ông đoán biết đây là lần hội ngộ cuối cùng chăng? Ông Al Dibb bay từ Brighton (Anh quốc) tới, lần đầu tiên ông mới gặp lại các thuyền nhân, nay hoàn toàn đổi khác. Mọi người già đi, lớp trẻ sinh ra và lớn lên, nhưng ông tỏ ra rất hài lòng thấy người Việt ở Hòa Lan được an cư đúng nghĩa.

***

Buổi hội ngộ được thành hình phần lớn là do sự kêu gọi và bảo trợ của anh Tấn thuộc ghe LA9127.

Anh Ngọc Anh (trái) và anh Tấn (phải), hai vị đã tích cực vận động tổ chức buổi hội ngộ

Buổi hội ngộ diễn ra trong một bầu không khí thân mật. Khoảng một trăm người đã đến tham dự, giờ đây có 3 thế hệ cùng hiện diện. Sau lời cám ơn của đại diện Ban Tổ chức gởi tới hai vị khách danh dự, bà Hylkje de Jong đã thay mặt cha đọc lời cảm nghĩ và chúc mừng gởi đến quan khách. Ông Al Dibb cũng chia xẻ những kỷ niệm của ông với mọi người. Ông Đinh Đức Quyết đã kể lại sơ lược câu chuyện và nhấn mạnh một số điểm. Thứ nhất: ngày ông Han de Jong vớt các thuyền nhân trên chiếc ghe "đi chui" có anh trong đó, chiếc ghe mới đóng chỉ có số tạm PH0000, cũng là ngày ông bàn giao chức vụ lại cho ông Cees Hoek, do đó nhiều người chưa từng biết ông Han. Thứ hai: Ba ngày sau khi Neddrill 2 vớt ghe "đi chui", ghe LA9127 (đi bán chính thức) cũng được Neddrill 2 cứu vớt, khi chiếc ghe này bị lật, một phần tư số thuyền nhân đã bỏ mạng. Câu chuyện những gì thuyền nhân trên hai chiếc ghe sau đó phải trải qua là một câu chuyện hết sức thương tâm. Neddrill 2 là tàu giàn khoan đang hoạt động, không thể đưa thuyền nhân đến một nơi tạm cư. Chính phủ Việt Nam đã bày ra trò dùng áp lực buộc công ty Deminex (đang hợp doanh với Việt Nam thuê Neddrill 2) phải mua chiếc tàu VT999 cho họ ra đi, Deminex điều tàu hộ tống để toàn bộ thuyền nhân trên giàn khoan xuống VT999 đi tiếp đến Singapore. Thế rồi khi ra đến hải phận quốc tế, hải quân Việt Nam đã dùng vũ lực kéo tàu VT999 về nước, mọi người bị bắt giam. Hai tháng sau, thuyền nhân trên ghe bán chính thức LA9127 được phép xuất cảnh tị nạn, còn thuyền nhân của ghe đi chui bị tống giam nhiều năm về tội vượt biên. Cho tới 9 năm sau, do nhiều vận động tích cực khắp nơi trên thế giới, những thuyền nhân của ghe này mới được Hòa Lan can thiệp trực tiếp và Việt Nam đành phải chấp nhận cho họ đi Hòa Lan tị nạn (xem thêm một số tình tiết trong bài tường thuật ghi trên). Số đăng ký tạm PH0000 của ghe đi chui thường không được nhắc tới vì những hồ sơ khiếu nạn, can thiệp chỉ ghi số hiệu VT999, là chiếc ghe bị kéo về Việt Nam.

Bà Hylkje de Jong và ông Al Dibb bày tỏ cảm tưởng

Những buồn đau giờ đã vơi đi nhiều - hay là tạm quên, các thuyền nhân trên hai chiếc ghe đã tạo lập được sự nghiệp, xây dựng tương lai cho mình và cho thế hệ sau, phần lớn họ định cư tại Hòa Lan và Đức. Một số thuyền nhân thuộc ghe LA9127 đã lập được ban nhạc Mây Hồng, hiện là ban nhạc số 1 tại Hòa Lan. Nhưng khung cảnh hội trường không đủ rộng cho một ban nhạc trình diễn, nên trong buổi này mọi người tự đóng góp qua phần karaoke, xen vào đó là những mẩu chuyện vui buồn của một số quan khách, trong khi mọi người được thưởng thức một bữa ăn khá thịnh soạn.

Ông Đinh Đức Quyết kể chuyện hai chiếc ghe,
và ông Steve, bạn ông Al Dibb cũng giúp vui với những bản nhạc do ông soạn

Buổi hội ngộ chỉ chấm dứt sau khi mọi người đã no bụng và không còn ai hát. Những tấm hình lưu niệm cũng đã được chụp. Không ai dám nghĩ mười năm nữa sẽ có được một buổi hội ngộ đúng nghĩa như ngày này.

.

Nguyễn Hiền
(09/2019)