Lê Ngọc Vân

“Cheo cheo lưng bạc” chưa tuyệt chủng

.

Lần cuối cùng người ta còn thấy nó, đã 30 năm trôi qua. Người ta đã xếp nó vào loại “động vật coi như tuyệt chủng ngoài thiên nhiên”. Thế nhưng, báo cáo của những nhà nghiên cứu thiên nhiên được tạp chí Nature Ecology & Evoluon (số 3, năm 2019) công bố vào ngày 11 tháng 11, 2019 đã chứng tỏ điều ngược lại: cheo cheo lưng bạc vẫn còn tồn tại trong rừng.

Với tên khoa học Tragulus versicolor, cheo cheo lưng bạc thuộc loài hươu nai, có dạng nhỏ như con thỏ, tính nhút nhát. Vì thế, tuy chúng còn tồn tại, nhưng người ta không có bằng chứng cụ thể (hình ảnh, dấu chân, phân v.v..), cho dù có vài người còn quả quyết đã nhìn thấy. Người ta cho rằng chúng không còn tồn tại, không phải vì bị hùm beo trăn rắn ăn thịt, mà do bị vướng bẫy của dân đi rừng.

Cheo cheo lưng bạc được ghi chép đầu tiên vào năm 1910 bắt nguồn từ 4 mẫu vật thu thập được quanh Nha Trang. Trước đây, loại cheo cheo này thường được người ta nuôi như thú cưng trong nhà. Đến năm 1990, được tịch thu từ một thợ săn ở miền Trung Việt Nam, đó là con cheo cheo lưng bạc cuối cùng người ta còn thấy ngoài thiên nhiên.

Cuộc săn tìm đã được một nhóm nghiên cứu thực hiện, gồm các thành viên người Việt Nam, Hoa Kỳ, Đức, Úc, được sự giúp đỡ của tổ chức Global Wildlife Conservation. Họ đã dùng các phương tiện hiện đại như máy chụp hình và quay phim tự động, máy định vị v.v. để thu thập hình ảnh trong một vùng rộng lớn thuộc tỉnh Gia Lai, dựa theo các nguồn tin của những người dân nói là họ đã thấy loại cheo cheo này.

Kết quả là nhóm cho biết, qua hơn 2000 phim ảnh thu được đã có bằng chứng rõ ràng của cheo cheo lưng bạc. Báo cáo không cho biết đã phát hiện được bao nhiêu con. Các chi tiết về địa điểm tìm thấy cũng không được công bố để tránh sự săn lùng.

Chính quyền địa phương đã ban hành các biện pháp bảo vệ tối đa sự sống còn của loài cheo cheo này.

.

Lê Ngọc Vân