Human Rights Watch

Vietnam: Acht Vietnamese schrijvers ontvangen prestigieuze prijs voor mensenrechten
Schrijvers zijn verbannen, gecensureerd, bedreigd en gevangen genomen

(New York, 22 juli, 2008) – Acht Vietnamese schrijvers, uit een groep van 34 uiteenlopende schrijvers uit 19 landen, ontvangen de Hellman/Hammett Awards van dit jaar in de erkenning van de moed die zij hebben getoond jegens politieke vervolging, Human Rights Watch bericht vandaag.

De Hellman/Hammett prijzen, beheerd door Human Rights Watch, worden jaarlijks uitgereikt aan schrijvers over de hele wereld die als doelwit zijn gevallen van politieke vervolging of van misbruik van de mensenrechten. De toekenning begon in 1989 toen de Amerikaanse toneelschrijfster Lillian Hellman wilde dat haar nalatenschap wordt gebruikt om ondersteuning te geven aan de schrijvers die in financiële nood verkeren als gevolg van de uiting van hun standpunt.

Tot de prijswinnaars dit jaar uit Vietnam behoren Pastoor Nguyen Van Ly, één van de leiders van de democratische beweging in Vietnam. Hij is meermaals gevangen gezet in de afgelopen 30 jaar voor zijn oproep in schrift voor de mensenrechten, vrijheid van godsdienst en voor de vrijheid van meningsuiting. Op de meest recente rechtszaak in maart 2007, waarin hij tot nog acht jaar gevangenisstraf werd veroordeeld, heeft de politie hun handen op zijn mond geplaatst ter voorkoming van zijn uiting.

“Het Vietnamese gezegd voor censuur, 'bit mieng' betekent de mond dichten," zei Brad Adams, Directeur Azië van Human Rights Watch. "Er is geen sterker beeld van de ellendige staat van de vrijheid van meningsuiting in het huidige Vietnam dan de foto van het fysiek muilkorven van Vader Ly door de politie tijdens zijn rechtszaak."

De Vietnamese autoriteiten hebben dit jaar zowel officiële als onofficiële sancties gebruikt om de Hellman/Hammett prijswinnaars uit Vietnam tot stilzwijgen op te leggen. Dissidente schrijvers zijn bedreigd, mishandeld, aangeklaagd, gevangen gezet op valse beschuldigingen, ontslagen uit hun baan, sociaal geïsoleerd, vastgehouden en ondervraagd door de politie, het publiek is vernederd in de officieel gedirigeerde ‘Volksrechtbank' en mensen laten verwonden door officieel lastigvallen of gerichte ‘verkeersongelukken'.

"Veel mensen over de hele wereld weten niet dat de Vietnamese schrijvers eenvoudigweg worden opgesloten vanwege de uiting van hun standpunten", zei Adams. "Dat maakt het belangrijker dan ooit de dappere schrijvers te erkennen, die hebben geleden onder vervolging of hun vrijheid hebben opgeofferd, met het doel een zet te geven voor een vrije pers, voor de mensenrechten, en voor een meerpartijdig systeem in Vietnam."

Human Rights Watch heeft de Hellman/Hammett Awards in 19 jaar van het programma, sinds 1989, aan bijna 700 schrijvers toegekend. Het Hellman/Hammett programma verleent zo ook kleine noodhulp aan schrijvers die een dringende behoefte hebben om hun land te verlaten of onmiddellijk onder medische behandeling staan na het uitzitten van de straf of in verband met foltering.

Hieronder zijn de korte biografieën van zeven van de acht Vietnamese schrijvers die veilig kan worden gepubliceerd:

Le Quoc Quan, 36, is een advocaat die heeft uitgebreid geschreven over burgerlijke rechten, politiek pluralisme en de godsdienstvrijheid. Hij werd aangehouden door de politie vier dagen na zijn thuiskomst na één jaar studie in de Verenigde Staten op een beurs van National Endowment for Democracy. Gedurende een aantal dagen na zijn arrestatie was zijn verblijfplaats onbekend en er geen aanklachten tegen hem werden gepubliceerd. Quan werd later veroordeeld op grond van artikel 79 van het Wetboek van Strafrecht voor ‘de activiteiten gericht op het omverwerpen van de regering.' Hij werd vrijgelaten op 16 juni 2007, maar tegen hem lopen nog andere zaken. . Op 27 november 2007, tijdens een poging aanwezig te zijn bij in een terechtzitting aan twee collega-advocaten, werd Quan geslagen en meegenomen naar een plaatselijk politiebureau om hem te verhinderen die hoorzitting bij te wonen.

Le Thi Cong Nhan, 29, is een advocaat die wijd en zijd erkend is als een leider van een nieuwe generatie van jonge activisten die bezig zijn de organisaties in Vietnam op te richten, met links naar de groepen buiten Vietnam. Ze was één van de oprichters van de Commissie voor de Mensenrechten in Vietnam en de woordvoerster van de Progressieve Partij Vietnam, één van de vele oppositiepartijen die tijdens een korte periode in 2006 opdoken toen de Vietnamese overheid tijdelijk de beperkingen van de vrijheid van meningsuiting had verlicht. Als frequente schrijfster van oproep voor democratische veranderingen in online-kranten en blogs was ze bedreigd, geïntimideerd en stond onder huisarrest. Ze werd gearresteerd in maart 2007, en veroordeeld tot vier jaar gevangenis, die later tot drie jaar werd teruggebracht, op beschuldiging van het verspreiden van propaganda tegen de regering op grond van artikel 88 van het Wetboek van Strafrecht.

Nguyen Phuong Anh, 36, is één van de meest productieve en veel gelezen dissidente schrijvers in het huidige Vietnam. Als voormalige zakenman is hij eigenaar van een 1000-plaatsen restaurant en een bloeiend import-export bedrijf. Nadat hij raakte betrokken te zijn bij de strijd voor mensenrechten en voor democratie, begon hij met het schrijven van satirische kritieken op de regering op de Vietnamese websites. Hij is een staflid van het To Quoc (Vaderland) illegale bulletin, dat wordt informeel in Vietnam gedistribueerd en via het internet verspreid. Zodra hij een activist was geworden, werd hij opgeroepen voor het politie-hoofdkwartier en werd gemaand zich tot zijn eigen bedrijf te beperken. Toen hij de waarschuwingen had genegeerd, begon een volledige intimidatie. Politie kwam naar zijn restaurant in uniform, op de staatkranten stonden verdraaide verhalen, en zijn restaurant ging failliet. De door zijn bedrijf geïmporteerde goederen werden in beslag genomen, al zijn boekhouders vertrokken ineens, zijn bedrijf kreeg een boete voor het niet betalen van belastingen en ging ten onder. Naast dit alles is hij herhaaldelijk vastgehouden en geslagen door de politie.

Pastoor Thadeus Nguyen Van Ly, 60, één van de oprichters van het ondergrondse Tu Do Ngon Luan (Vrijheid van Meningsuiting) tijdschrift, ontvangt de Hellman/Hammett subsidie voor de tweede keer. Voor meer dan 30 jaar schreef Vader Ly oproep voor de vrijheid van godsdienst, vrijheid van meningsuiting en voor een meerpartijdig systeem in Vietnam, een poging met als resultaat een 15 jaar gevangenisstraf sinds 1977. Tijdens een gevangenis-incident in 2001 werd er gesuggereerd dat hij werd vergift en geslagen vóór een bezoek van een delegatie van het Amerikaanse Congres, waardoor zijn woorden waren onduidelijk en tot de strafbare feiten te hebben bekend. Hij werd vrijgelaten in 2005. Vader Ly was één van de oprichters van de democratische beweging in Vietnam, bekend als Blok 8406, genoemd naar de datum van haar oprichting op 8 april 2006. Zijn laatste aanhouding in februari 2007 leidde tot een andere gevangenisstraf van acht jaar op de beschuldiging van het verspreiden van propaganda tegen de regering.

Nguyen Xuan Nghia, 58, is een journalist die ook romans, korte verhalen, gedichten en essays schrijft. Hij komt uit een familie met een sterke revolutionaire achtergrond: zijn vader sloot zich bij de Vietnamese Communistische Partij (VCP) in 1936 aan en zijn oudste broer werd vermoord in de eerste Indochina oorlog. Nghia blijft een lid van de Vereniging van de Vietnamese Schrijvers, ondanks zijn uitspraak tegen het standpunt van de VCP. Als journalist had hij voor alle belangrijke kranten van de regering geschreven tot 2003, toen de regering hem dit verbood vanwege zijn pro-democratische activiteiten. Sindsdien is hij meerdere keer gearresteerd en ondervraagd, zijn huis is twee keer doorzocht; hij is veroordeeld via een publieke bijeenkomsten en raakte sociaal geïsoleerd. Hij is redactielid van het To Quoc (Vaderland) bulletin, een ondergronds pro-democratisch tijdschrift. Hij is tevens lid van de parlementaire commissie van Blok 8406 en lid van de Alliantie voor Democratie voor de Mensenrechten. Op 27 november 2007 werd hij zwaar mishandeld door de politieagenten bij het rechtbanksgebouw in Hanoi toen hij daar vescheen bij een demonstratie ter ondersteuning van twee collega-dissidenten die op dat moment werden berecht.

Nguyen Xuan Tu, alias Ha Sy Phu, 68, is een onderzoeker in biologie en een van Vietnam meest gerespecteerde dissidente schrijvers. Onder zijn pseudoniem van Ha Sy Phu, werd hij voor het eerst bekend in 1987 met zijn essay, "Hand in Hand de Wegwijzer van de Wijsheid Volgen". Hij bleef filosofische essays, satirische stukjes en poëzie schrijven, die in het buitenland zijn gepubliceerd en in het geheim in Vietnam verspreid. Gedurende afgelopen 20 jaar heeft hij geleden onder repressie, sociale isolatie, politie verhoor, detentie, gevangenschap en huisarrest. Vanwege zijn brede invloed op de andere dissidente schrijvers en de democratische beweging is hem de laatste 11 jaar een verbod opgelegd voor het bezitten van een telefoon en voor het gebruiken van internet. Ondanks de slechte gezondheid, blijft hij schrijven en deelnemen aan het debat over democratie.

Pham Hong Son, 40, is een arts die artikelen en open brieven schreef, die van hand tot hand werden verspreid in Vietnam en op de websites van de Vietnamese diaspora verschenen. Hij werd gearresteerd en gevangen gezet in maart 2002 op beschuldiging van spionage op grond van artikel 80 van het Wetboek van Strafrecht voor het schrijven over mensenrechten en over democratie en voor het posten van deze stukken op het internet. Vrijgelaten in augustus 2006, ging hij daarna onmiddellijk weer schrijven, ook al was hij nog voorwaardelijk in vrijheid gesteld, een vorm van huisarrest. Als één van de meest prominente dissidenten in Vietnam is hij, sinds zijn vrijlating, er niet in geslaagd om een baan te vinden ondanks zijn opleiding als arts en in bedrijfskunde.

Origineel: ‘Vietnam: Eight Vietnamese writers receive prestigious Human Rights Prize', Human Rights Watch (www.hrw.org)
Vertaald door Le Ngoc Van