Uyên Lu

Country road, take me home... (Deel 02)

Cái Đình start in de rubriek Cultuur en Maatschappij een serie dubbele interviews met als titel “Country road, take me home…”. In deze interviews komen steeds twee mensen aan het woord die door omstandigheden langdurig te maken krijgen met een andere taal en cultuur, in de breedste zin van het woord. Ervaring uitwisselen zodat je eventueel iets van elkaar kunt leren is het voornaamste doel van deze interviews.

In deze aflevering komen Marina en Ane aan het woord. Ze wonen samen en hebben inmiddels twee zonen. Een van twee en een van vijf dagen oud. Beiden zijn in de leeftijdscategorie van 31 tot 40. Marina is van Spaanse afkomst en Ane is Nederlands.
Ane heeft elf jaar in Spanje gewoond en heeft Marina daar leren kennen. Drie jaar geleden hebben ze besloten zich in Nederland te gaan vestigen. Wat deze keuze voor hen beiden op dit moment betekent, leest u hieronder.

De interviews konden dankzij het digitale tijdperk op afstand worden afgenomen. Om een compleet en overzichtelijk beeld te krijgen worden de interviews in drie hoofdstukken verdeeld.
Het eerste hoofdstuk gaat over het verleden. Voor Marina gaan de vragen over Spanje en voor Ane over Nederland.
Het tweede deel gaat over hun huidige leven in Nederland en het derde deel over de toekomst.

Vertel iets over je leven toen je nog in Spanje (voor Marina) resp. in Nederland (voor Ane) woonde
1. Hoe voorzag je jezelf in het levensonderhoud?
Marina: Ik werkte in een ingenieursbureau als milieu-ingenieur, projectmanager.
Ane: Ik werkte

2. Marina, wat voor beeld had je van Spanje?
Ane, wat voor beeld had je van Nederland?
M: In Spanje leeft men veel buiten. Er heerst vrolijkheid.
A: Geen concreet beeld omdat ik zelf ook Nederlander ben.

3. M, wat vond je leuk aan Spanje/de Spanjaarden
A, wat vond je leuk aan Nederland/de Nederlanders?
M: Zij willen van het leven genieten, dat is het belangrijkste.
A: Lak aan hiërarchie.

4. M, waar ergerde je je aan Spanje/de Spanjaarden
A, waar ergerde je je aan Nederland/de Nederlanders?
M: Te traditioneel, soms een beetje lui. Men heeft veel moeite met veranderingen.
A: Zuinig, weinig levensvreugde, alleen maar werken.

5. M, welk beeld had je van Nederland/de Nederlanders
A, welk beeld had je van Spanje/de Spanjaarden
M: Pfff, ik kende bijna geen Nederlander en Ane is geen goed voorbeeld. Verder kende ik Nederland alleen van Amsterdam en dat is ook geen goed voorbeeld. Maar ik had het idee dat Nederlanders open maar koel waren. Ze werkten hard en leefden sober.
A: Geen enkel. Nooit geweest voor 1987.

6. M, wat beoogde je toen je in Nederland ging wonen?
A, wat beoogde je toen je in Spanje ging wonen?
M: Mijn vriend is Nederlander en ik wilde het land, de taal en cultuur leren kenen. Bovendien was ik een beetje moe van Madrid...
A: Ik heb een jaar gereisd na mijn studie en via via ben ik in Spanje beland.

7. Heb je in andere landen gewoond buiten Nederland en Spanje?
M: Nee.
A: Thailand, Polen en Indonesië

8. Waar heb je het langst gewoond? Hoe lang?
M: Ik ben in Spanje geboren en heb daar tot mijn 33ste gewoond. En sinds drie jaar woon ik in Nederland.
A: Spanje. Daar heb ik elf jaar lang gewoond.

9. Wat waren jouw ontspanningsbezigheden?
M: Uitgaan, uiteten, naar de films gaan, concerten bezoeken (vooral klassieke muziek), lezen, feesten, veel sociaal leven…
A: Voetbal, zeilen en surfen.

10. Wat was jouw levensmotto?
M: Geniet van het leven!
A: Geniet van het leven, het duurt maar even.

Vertel iets over je leven in Nederland (Marina) en je leven in Spanje (Ane)
11. M, heb je het beeld van Nederland en de Nederlanders moeten bijstellen?
A, heb je het beeld over Spanje en de Spanjaarden moeten bijstellen?
M: Ik had nauwelijks een beeld van Nederland. Ja, van Amsterdam (maar dat beeld klopt alleen voor Amsterdam). Hier op het platteland is het anders.
A: Nee, want ik had er absoluut geen beeld van voordat ik er voor het eerst kwam.

12. M, heb je nu bereikt wat je voor ogen had toen je voor Nederland koos?
A, heb je bereikt wat je voor ogen had toen je voor Spanje koos?
M: Denk ik wel.
N: Ja, overleven en een eigen leven opbouwen.

13. M, wat doe je om je thuis te voelen in Nederland?
A, wat deed je om je thuis te voelen in Spanje?
M: Ik probeer zoveel mogelijk over Nederland en de Nederlanders te leren en daarnaast te begrijpen. Hun taal, gewoonten, emoties, reacties. Ik denk dat dat de beste manier is om je thuis te kunnen voelen. Verder is Ane is half-Spanjaard geworden, wij spreken Spaans thuis, wij eten van alles (Spaans, Frans, Indonesisch, Thai, Italiaans, Vietnamees ook!)
A: Vol in het Spaanse leven storten.

14. M, hoe vaak eet je nu zoals je vroeger thuis at? En wat voor gerecht(en) is(zijn) dat? En wat is jouw lievelingsrecept?
A, hoe vaak at je zoals je vroeger thuis at? En wat voor gerecht(en) was(waren) dat? En wat was jouw lievelingsrecept?
M: Ik eet nu beter dan vroeger. In Madrid kookte ik niet elke dag en als ik kookte, was het simpeler dan nu. Wij hebben nu tijd om met nieuwe recepten te experimenteren, en dat gaat goed. Ik denk dat mijn lievelingsrecept is de Spaanse omelet, zo makkelijk en altijd lekker!!
A: ik at nooit zoals ik vroeger thuis at. Mijn Nederlands favoriet recept was boerenkool en dat was in Spanje niet te krijgen.

15. Welke (praktische) problemen ben je tegengekomen in het begin en hoe ging je ermee om?
M: De taal was het grootste probleem. Ik probeerde het zo snel mogelijk te leren zodat ik een beetje kon communiceren. Ik was alleen thuis overdag en zette de hele dag de televisie aan om aan de Nederlandse klanken te kunnen wennen. Na het leven in Madrid was de eenzaamheid (zonder vrienden en familie) soms een beetje groot. Bovendien was ik zwanger (dus gevoeliger voor alles!). Ik besloot te gaan werken als vrijwilliger in de bibliotheek in het dorp. Dat was geweldig. Je moet een beetje contact met andere mensen zoeken om iets te doen te hebben.
A: Ik had moeite om werkvergunning te verkrijgen. Ik moest de officiële weg bewandelen en die duurde erg lang.

16. Heb je hierbij hulp gekregen? Zo ja, van wie?
M: Ane, familie en vrienden.
A: Ik had hulp van mijn werkgever gekregen om werkvergunning voor elkaar te krijgen.

17. Waarin vind je dat je anders bent dan je Nederlandse resp. Spaanse buren?
M: Mijn zwarte haar? Mijn bruine ogen en huid? Onze Spaanse gewoontes? (wijn, later eten…). Ja, de manier om door het leven te gaan, ze zijn ook ‘koeler’, te praktisch, soms bijna ongevoeliger.
A: Nergens in.

18. Waarin lijk jij op je Nederlandse resp. Spaanse buren?
M: In de grote dingen vind ik dat wij hetzelfde zijn. Het verschil tussen de twee culturen is niet zo groot.
A: Nergens in.

19. M, waar erger je je het meest aan Nederland/de Nederlanders?
A, waar ergerde je je het meest aan Spanje/de Spanjaarden?
M: Sommige gewoontes zoals verjaardagsbezoek. Ze denken soms dat ze beter dan de rest van de wereld zijn...
A: Erg informeel en niet altijd even serieus, waardoor alles langer duurt dan normaliter het geval zou moeten zijn.

20. M, waardoor heb je veel contact met de Nederlanders of waardoor juist niet?
A, waardoor had je veel contact met de Spanjaarden of waardoor juist niet?
M: Door de opleiding die ik op de VU in Amsterdam volg. Verder in Ruinerwold krijg ik niet zoveel contact. Onze vrienden wonen in Friesland en Amsterdam. We gaan daarom bijna elk weekend weg.
A: Door gewoon mee te draaien in het Spaanse sociale leven. Dus buren, vrienden en werk.

21. M, doe je op dit moment ook iets aan cultuur en politiek?
A, deed je ook iets aan cultuur en politiek toen je Spanje was?
M: Actief niks, ik ben altijd een beetje a-politiek geweest. Over cultuur: veel lezen, muziek en filmfestivals (een keer per jaar!). Ik ben bezig met een studie om vertaler te worden en dat heeft ook iets met cultuur te maken, toch?
A: Bioscoopbezoek en lezen. Politiek volgen op televisie en krant en stemmen tijdens Europese Verkiezingen.

22. M, waar geloof je in en kun je je geloof in Nederland praktiseren?
A, waar geloof je in en kon je je geloof in Spanje praktiseren?
M: Ik ben katholiek opgevoed maar ik doe er al jaren niets meer aan.
A: Ik geloof nergens in.

23. M, is het leven nu rijker of ondragelijker geworden en waardoor komt het?
A, was het leven in Spanje rijker of ondragelijker geworden en waardoor komt het?
M: Het is beide. Rijker omdat ik nu kinderen heb. Ondragelijker soms omdat ik mijn vrienden en Spanje mis. Maar dat is normaal…
A: Geen van beide.

24. M, hoe voorzie jij jezelf in het levensonderhoud?
A, hoe voorzag jij jezelf in het levensonderhoud?
M: Nu werk ik niet. Ik ben huisvrouw, moeder en student geworden. Leuk voor een tijdje en Ane zorgt voor de rest…
A: Werken.

25. Vind je belangrijk om je aan te passen? Waarom?
M: Ja, je moet hier leven en het is gemakkelijker als je probeert je een beetje aan te passen.
A: Het gaat automatisch. En als je het niet doet blijf je alleen over.

26. M, vinden de Nederlanders het belangrijk dat je je aanpast, waarom denk je?
A, vonden de Spanjaarden het belangrijk dat je je aanpaste, waarom dacht je?
M: Denk ik wel, het is gemakkelijk voor hen en je bent ook toegankelijker.
A: Nee. De Spanjaarden vonden het niet belangrijk. Als het je niet bevalt, moet je het niet doen en dan blijf je vooral alleen.

27. M, vind je zelf dat je geïntegreerd bent?
A, vond je zelf dat je geïntegreerd was?
M: Ja, ik ken nu de taal, lees Nederlandse kranten dus ik ken ook de actualiteit, Nederlandse literatuur, muziek … en ik kijk elke zondag naar sportjournaal…(grapje).
A: Ja. Mensen dachten vaak dat ik Spanjaard was.

28. M, heb je het beeld over Spanje/de Spanjaarden moeten bijstellen?
A, heb je het beeld over Nederland/de Nederlanders moeten bijstellen?
M: Nee, ik denk dat ik ze goed genoeg ken...
A: Ja. Na lange tijd in het buitenland merkte ik dat Nederlanders toch wel erg bekrompen navelstaarders zijn.

29. M, wat zijn jouw ontspanningsbezigheden?
A, wat waren jouw ontspanningsbezigheden?
M: Met mijn kind spelen!! Veel lezen, lekker koken (samen met Ane), fietsen, Nederland ontdekken (met de fiets of met de auto).
A: Bioscoopbezoek.

30. Wat is jouw levensmotto nu?
M: Blijft hetzelfde. Genieten!
A: Werken om te leven, niet andersom.

31. M, vind je belangrijk om iets aan de Nederlandse taal en cultuur te doen?
A, vond je belangrijk om iets aan de Spaanse taal en cultuur te doen?
M: Ja, omdat het nu mijn tweede taal en cultuur is geworden.
A: Ja, om alles van de Spaanse taal perfect te kunnen begrijpen, waarbij cultuur een mooi hulpmiddel is.

32. M, vind je belangrijk om iets aan de Spaanse taal en cultuur te doen?
A, vond je belangrijk om iets aan de Nederlandse taal en cultuur te doen?
M: Ja.
A: Nee. Ik woonde in ander land en had geen behoefte om met Nederlanders samen te klieken.

33. Wat doe je op dit moment aan je eigen taal en cultuur? En aan de Nederlandse taal en cultuur?
Wat deed je aan je eigen taal en cultuur? En aan de Spaanse taal en cultuur?
M: Ik studeer nu om vertaler Nederlands-Spaans te worden.
A: Ik bleef Nederlandse boeken lezen.

34. Vind je belangrijk dat de kinderen iets aan de Nederlandse taal en cultuur doen, waarom?
M: Jaaaaaaaaaaaaa!!! Ze zijn zowel Spanjaarden als Nederlanders.
A: Ja. Ze moeten met Nederlandse tak van de familie kunnen blijven communiceren en alle culturen zijn mooi meegenomen, dus ook de Nederlandse.

35. Marina, hoe vaak bezoek je Spanje per jaar? Wat neem je mee voor je familie/vrienden in Spanje als je bij hen op bezoek komt? En wat neem je weer mee terug naar Nederland?
Ane, hoe vaak bezocht je Nederland? Wat nam je mee voor je familie/vrienden in Nederland en wat nam je weer mee terug?
M: Twee à drie keer per jaar. Ik neem cadeautjes mee naar Spanje en terug naar Nederland neem ik wijn en olijfolie mee als wij met de auto gaan.
A: Een à twee keer per jaar. In het begin typisch Spaanse dingen zoals wijn, olie, keukenhulpmiddelen. Na 5 jaar ben ik hiermee gestopt. Terug naar Spanje nam ik jenever mee.

36.M, Wat mis je het meest van Spanje?
A, wat miste je het meest van Nederland?
M: De zon. In de herfst is het nog lekker weer daar en hier is het vreselijk. Ik mis het straatbeeld.
A: Familie.

37. M, overweeg je wel eens om weer in Spanje te gaan wonen? Waarom?
A, Je bent sinds drie jaar weer in Nederland gaan wonen. Kun je ook aangeven waarom?
M: Ja. Dat was onze idee sinds we hier zijn gekomen. Maar we hebben geen haast. De reden? Ja, het genieten van het leven, vrienden, het weer, lekker eten. Maar wij doen hier ons best.
A: Nederland was een goede optie omdat op die manier mijn vrouw de taal kon leren en ons kind kan hier geboren worden. Ik heb daarom de zaak in Spanje verkocht en ben hier opnieuw beginnen.

Vertel iets over je plannen voor de toekomst
38. M, je partner is Nederlands. In welke cultuur zou je je kind/kinderen het liefst willen opvoeden en laten opgroeien?
A, je partner is Spaans. In welke cultuur zou je je kind/kinderen het liefst willen opvoeden en laten opgroeien?
M: Allebei. Nu hier, misschien straks in Spanje. Een mix van allebei. En tweetalige opvoeding natuurlijk.
A: In beide opvoeden. Opgroeien kan maar in een keer en daar zijn we nog niet helemaal uit.

39. Waar zou je het liefst je oude dag willen doorbrengen? Waarom?
M: In Spanje vanwege het weer, het leven en vrienden…
A: In Spanje omdat het leven daar relaxter is! Je kunt daar ook beter eten!

Tot slot
40. Heb je ooit contact met de Vietnamezen gehad? Wat voor beeld heb je van hen?
M: Ik heb in Spanje een Frans-Vietnamese man ontmoet. Een bijzondere man, artistiek, een goede kok, intelligent, interessant en een beetje gek ook. Ik ken daarom een beetje de Vietnamese keuken en ik vind het heerlijk.
A: Geen specifiek beeld.

41. Heb je tips voor een geslaagde integratie?
M: Iedereen moet zijn eigen weg naar integratie zoeken door middel van werken, studeren, de goede dingen aanpassen, respect voor de gewoonten. En daarnaast zo goed mogelijk de taal en de geschiedenis leren, actualiteit bijhouden.
A: Aan aanpassen ontkom je niet, dus probeer dat zo goed mogelijk te doen, zonder je eigen identiteit op te geven.

Je hebt de lezers van Cái Đình deelgenoot gemaakt van je wereld. Hartelijk dank daarvoor. Cái Đình wenst je een rijk cultureel leven toe.

Aan de lezers van Cái Đình:
Wilt u reageren op deze interviews dan kunt u uw reactie mailen naar: info@caidinh.com

Uyên Lu
Mei 2004