InleidingUyên Lu
De rol van jongeren in het debat over vrijheid en democratie in Vietnam
(De vertaling van de lezing op 9 juni 2013 – Conferentie over Democratie voor Vietnam)
Inleiding
Beste aanwezigen,
Vandaag ga ik het met jullie hebben over het volgende thema ‘De rol van jongeren in het debat over vrijheid en democratie in Vietnam’.
Allereerst wil ik vragen wie van jullie de Vietnamese taal nog machtig is om deze lezing te volgen. De hand outs zijn in het Engels voor het geval dat je de kern van het verhaal mist.
Maak je verder niet ongerust, mijn Vietnamees is ook niet meer zoals het geweest is. Je zult merken dat ik veelal makkelijke woorden gebruik. Dit levert voor mij ook een extra voordeel op. In het onderzoek van Daniel Oppenheimer (Princeton) heeft hij namelijk ontdekt: hoe simpeler taalgebruik, hoe hoger je intelligentie wordt geschat(Consequences of Erudite Vernacular Utilized Irrespective of Necessity: Problems with Using Long Words Needlessly)
De tweede vraag is wie van jullie is voormalig bootvluchteling?
Kort over mijzelf
Mijn naam is Lu thi Tuong Uyen, 49 jaar, getrouwd, 2 kinderen van 17 en 15. Ik kwam naar Nederland op mijn 16e als bootvluchteling. Ik ben tot voor kort werkzaam als Marketeer bij een verzekeringsmaatschappij. Op dit moment ben ik bezig met het opzetten van een eigen praktijk als Psychosociale therapeut.
Om te kunnen debatteren over Vrijheid en Democratie moet je eerst vaststellen wat deze twee begrippen betekenen. Vervolgens stel je de vraag waarom je (meer) Vrijheid en Democratie voor Vietnam wilt en pas als laatste, hoe kun je Vrijheid en Democratie bereiken.
Het is overigens niet mijn bedoeling om uitgebreid deze begrippen te behandelen in een historische en politieke context. Daarvoor moet je bij de politicologen onder ons zijn. Ik wil hier alleen de uitgangspunten van deze twee begrippen vaststellen, zodat wanneer wij in debat gaan, wij over hetzelfde hebben. De nadruk van deze lezing ligt bij punt 3.
1. Wat betekent Vrijheid en Democratie?
Deze twee begrippen worden vaak in één adem met elkaar genoemd. In zekere zin zijn ze verwant aan elkaar. Maar er zijn fundamentele verschillen tussen deze twee begrippen en soms staan ze lijnrecht tegenover elkaar.
Vrijheid gaat over een toestand dat individuen dingen mogen doen, zonder daarin door anderen beperkt te worden.
Democratie is de manier waarop wetten van de overheid tot stand komen en de besluitvorming is in principe op basis van meerderheid.
Het volk heeft echter een stevige stem in een aantal basisprincipes, wetten, belastingheffing en de legitimatie om te mogen ingrijpen en te straffen (dat heet “de zwaardmacht”). Het is dus meer dan 50% + 1. Het gaat ook om de kwaliteit van het bestaan en om de wijze waarop met de rechten van minderheden wordt omgegaan. Wetten is slechts één van de producten. Het gaat ook om de manier waarop er mee omgegaan wordt en dat ze voor iedereen gelijk zijn, dat ze politie en leger en de machthebbers (regering, lokaal bestuur, de koning, de keizer) aan banden kunnen leggen etc.
Degenen die net als ik bootvluchteling zijn, hebben in principe De Communistische Partij van Vietnam de rug toegekeerd. De meeste vluchtelingen die in een democratisch land zijn opgenomen, hebben daadwerkelijk op den lijve ondervonden wat het echt betekent om een land van Vrijheid en Democratie te leven.
In de 33 jaar dat ik in Nederland woon heb ik zeker gevallen meegemaakt van Vietnamese bootvluchtelingen die deze vrijheid niet aankunnen en hier misbruik van maken. Er zijn mensen die de democratie zogenaamd omarmen maar zelf moedwillig junglewet hanteren. Tussen het verlangen naar vrijheid en democratie en het daadwerkelijk beleven en uitdragen van deze waarden, waar men het leven voor waagde, zit een wereld van verschil.
Westerse mensen of andere allochtonen kunnen overigens evengoed misbruik maken van vrijheid en democratie. Niet dat ze de rechten en plichten niet kennen of niet omarmen, want deze mensen vind je in alle lagen van de maatschappij. Het heeft eerder te maken met een beschadigde jeugd waardoor hebzucht en eerzucht de kans krijgen te ontwikkelen. Maar goed, dat hoort bij een andere discussie.
Kortom, vrijheid in een democratisch land kent rechten en plichten. Al ben je het hier niet altijd mee eens, moet je je hieraan conformeren, wanneer dit in de wetten zijn opgenomen. Een legale manier om hieraan te ontsnappen is emigreren. Maar aangezien democratie op dit moment wordt gezien als het beste alternatief onder alle soorten staatsinrichting, heb je weinig keuze.
Je wordt met de wetten onaangenaam geconfronteerd wanneer je je plichten niet nakomt of de wetten overtreedt. Maar deze wetten beschermen je ook wanneer anderen moedwillig iets kwaads tegen jou aanrichten, zelfs wanneer het een vertegenwoordiger van de overheid betreft.
Daarnaast moeten we ons bewust zijn van het feit dat een democratisch land geen paradijs is waar iedereen even gelukkig en tevreden is. Er zijn rijke mensen die zich verrijken over de rug van andere (armere) mensen door corruptie, fraude. Doofpotten zijn in het westen ook niet onbekend. En rechtelijke macht is niet onfeilbaar. Er zijn ook schrijnende gevallen over misbruik van alcohol, huiselijk geweld, incest, homofobie, pedofilie, xenofobie enz.
Tot zover over de twee begrippen Vrijheid en Democratie.
2. Wat wil je bereiken met Vrijheid en Democratie?
Vietnam is nu officieel een Socialistische Republiek. Het land wordt geregeerd door de enige partij, De Communistische Partij. Over twee jaar heerst deze partij in totaal 40 jaar onafgebroken over heel Vietnam.
Onder Vietnamezen wordt de roep om meer Vrijheid en Democratie luider. De wens is duidelijk. Iedereen roept hetzelfde. Maar zodra je dieper doorvraagt, hoe men dit concreet ziet dan komen er verschillende oplossingen. Ik deel ze grofweg in twee groepen:
Er zijn mensen die trouw blijven aan de communistische ideologie, de Communistische Partij en Ho chi Minh. Ze dichten de economische successen ook aan de wijsheid van de Partij.
Waar zij ontevreden over zijn is het machtsmisbruik van het overheidsapparaat en de individuele wethandhavers. Hierdoor is volgens hen het land door en door corrupt geworden. De normen en waarden vervagen. Men is echter van mening dat de leefomstandigheden nu sterk verbeterd zijn ten opzichte van pakweg 15, 20 jaar terug. Waar Vietnam vroeger als derdewereld land wordt beschouwd, is Vietnam de laatste 10 jaar uitgegroeid tot één van de economische tijgers uit het Zuidoosten waar de hele wereld graag zaken meedoet.
Waar vroeger alleen arme mensen waren, zijn er nu arme én rijke mensen. De mensen mogen weer eigen bedrijf hebben, ze mogen naar het buitenland reizen, zij het in beperkte mate. Waar vroeger politieke dissidenten gelijk als criminelen worden geëxecuteerd of in de gevangenis gegooid zonder enige vorm van proces, komen er nu openbare processen. Er is in principe meer openheid in communicatie, in religie, in kunst, men heeft zelfs toegang tot internet.
Volgens deze groep is er al veel meer Vrijheid en Democratie dan vroeger. Maar de rotte appels moeten eruit, zodat de leefomstandigheden die van het Westen kunnen evenaren.
Oplossing van deze groep: éénpartijstelsel handhaven; het overheidsapparaat vernieuwen en verbeteren (zie ook voorbeeld van de staatsinrichting van Singapore!)
Een andere groep heeft of in de Vietnamese Republiek én Socialistische Republiek geleefd of door te reizen, studeren, vrienden in het buitenland te hebben of dankzij het digitale tijdperk in aanraking zijn gekomen met de Democratie in het westen. Deze groep is van mening dat zolang éénpartijstelsel bestaat, er geen sprake is van Vrijheid en Democratie. De Communistische Partij moet óf omver geworpen worden óf meerdere politieke partijen naast zich dulden, zodat de meerderheid beslist à Europees model
Oplossing deze groep: meerpartijstelsel, Vrijheid en Democratie volgens Westers model!
Dit zijn fundamentele verschillen waarover je samen een weg moet zien te vinden. Anders krijg je de situatie zoals in India en Pakistan. Eerst de gezamenlijke vijand wegjagen, daarna komen de onderlinge verschillen. Wat erop volgt is een bloederige burgeroorlog.
Ga nu je ogen sluiten en beeld je in dat de Partijsecretaris op de zeepkist staat en het volgende aankondigt: vanaf vandaag is Vietnam een Democratisch land en alle Vietnamezen hebben recht op vrijheid. Het is gedaan met De Communistische Partij en het Socialistische Republiek.
Natuurlijk geloof je eerst je oren en je ogen niet. Je knijpt een paar keer in je arm om er zeker van te zijn dat je niet droomt. Vervolgens barst je in snikken uit, val je op je knieën van dankbaarheid. Je bedankt je voorouders, de Keukengod, Boeddha, God, Allah enz. Na een dag of wat, als de eerste euforie voorbij is, dan ga je je afvragen, maar hoe nu verder? Wat moet er op korte termijn gebeuren en wat is het stip aan de horizon?
We kunnen natuurlijk op een abstract niveau blijven roepen dat we het volgende wensen:
Dat de Vietnamese regering Mensenrechten volgens Universele Verklaring van de Rechten van de Mens respecteert. Dat we een menswaardiger bestaan voor Vietnam willen waarin de rechten en plichten van zowel de overheid als de burgers vastgelegd en nageleefd worden. Maar dit zegt nog niets over welke concrete veranderingen wij voor ogen hebben. Ik hoop dat je hier goed over na denkt.
Ik herinner mij nog een leus die ik in mijn jeugd vaak gehoord heb op de televisie: đừng nghe những gì Cộng sản nói, hãy nhìn kỹ những gì Cộng sản làm = Luister niet naar wat de Communisten vertellen, kijk goed naar hoe ze handelen. Een andere oneliner die ik ook gehoord heb, nadat Saigon in handen van de communisten viel: als je van de communisten wilt winnen, moet je de communisten laten winnen.
Deze twee oneliners zijn sterk met elkaar verbonden. Want de communisten zijn meester in het propageren van de communistische ideologie. De meeste westerse marketeers zouden er een puntje aan kunnen zuigen. Maar zodra de communisten aan de macht zijn, laten ze pas hun ware aard zien. Dan worden de mensen pas wakker geschud.
3. Hoe kun je meer Vrijheid en Democratie bereiken in Vietnam?
Vaak wordt in het debat over deze onderwerpen politieke, religieuze en of economische argumenten aangevoerd. Er wordt druk gestreden tegen het Vietnamese Communisme of voor Democratie of beide. Hiervoor wordt een partij opgericht, er worden aanhangers voor geronseld.
Aan liefde en betrokkenheid voor Vietnam geen gebrek maar wat ik tot nu toe zie, is dat de overzeese Vietnamezen weinig respect tonen voor elkaars ideeën. Men is veelal bezig om de persoonlijke pijn uit het verleden te bestrijden door op elkaar af te reageren. Onnuttige discussie over welke vlag te gebruiken, wel of geen volksliedje te zingen kost alleen onnodig tijd en brengt weinig op bij discussie. Mensen laten elkaar niet in hun waarde waardoor enthousiaste mensen diep beschadigd raken en uiteindelijk afhaken.
Men probeert anderen op intimiderende wijze te overtuigen van hun gelijk. Politiek met een botte bijl (soms letterlijk) kan en mag niet, zeker niet in een land waar alles gebaseerd is op democratie. Het middel dat men op die manier toepast in de strijd tegen het communisme is in feite net zo totalitair als het totalitaire regime zelf.
Het doel heiligt niet het middel. Elk leven verdient respect. Men vergeet dat er niet één methode die het beste is. Er is alleen sprake van een methode die het beste bij je past.
Een andere manier van strijden tegen het Communisme in Vietnam is boycotten. Het idee hierachter is dat Vietnam zonder financiële steun van familieleden, liefdadigheids-instellingen, ontwikkelingshulp sterk verarmd zou worden en vanzelf ten onder zou gaan onder deze armoede. Of beter nog, uit deze armoede en de bijbehorende woede onder het proletariaat zou er een revolutie kunnen ontstaan, à la Franse en Russische revolutie.
Mijns inziens gaat elke revolutie gepaard met geweld, ontbering, opoffering, het gevoel van onmacht, pijn en verdriet. Als de machtelozen eenmaal aan de macht zijn, hanteren ze vaak hetzelfde geweld om andersdenkenden te onderdrukken. En vallen ze zelf ten prooi aan de verleiding van macht en hebzucht.
Maar uiteindelijk heeft iedereen het recht om datgene te doen waarvan hij of zij overtuigd is binnen de wetten. Waar ik vandaag mijn ideeën over wil uitdragen is waar ik in geloof. Het is een van de effectieve methodes is, die naast alle andere wegen, naar Rome kan leiden. Ik sta open voor aanvullingen, opmerkingen die tot verbetering van deze ideeën kunnen leiden.
Vanuit mijn achtergrond als psychosociaal therapeut en senior marketing professional wil graag laten zien hoe je deze twee vakgebieden kunt toepassen om meer Vrijheid en Democratie te bereiken in Vietnam.
Allereerst iets over Psychologie en specifiek over de theorie van humanistische psychologie. De grondlegger van deze theorie is o.a. Abraham Maslow (1902 – 1987). Maslow gaat ervan uit dat de mens vrij bij geboorte. En dat de mensen een aangeboren drang hebben tot zelfactualisering. De mens kan verder kijken dan zijn dierlijke instincten en kan zich engageren in creatieve activiteiten die zowel zijn welzijn als die van de maatschappij verbeteren. Onder gunstige omstandigheden kan een mens uitgroeien tot een autonoom, vrij en verantwoordelijk wezen. De meeste informatie heb ik trouwens van Wikipedia gehaald, omdat het in deze lezing niet zozeer om de theorie gaat, dan wel de toepassing hiervan voor mijn activiteiten. Kijk meer op Google voor meer informatie hierover.
Maslow is van mening dat een mens volgens de natuur een aantal fundamentele behoeften heeft die hij graag bevredigd ziet worden. Onder gunstige omstandigheden, gezonde omgeving kan het individu opgroeien tot een zelfstandige persoon met een besef van vrijheid en verantwoordelijkheid.
Deze behoeften kennen een bepaalde volgorde die Maslow in een piramide heeft vastgelegd, de bekende behoeftenpiramide van Maslow (Maslow’s Hierarchy of Needs)
De eerste fundamentele behoefte is de fysische behoefte, zoals eten, drinken, slapen.
Zolang de behoefte onderaan de ladder nog niet voldaan zijn, is er geen aandacht voor andere behoeften.
Een andere iets hogere behoefte in deze ladder is de behoefte aan veiligheid. Wanneer je fysische behoeftes voldaan zijn, ontstaat er behoefte om zich veilig te voelen. Je hebt behoefte aan bescherming van wat je hebt zoals je lichaam, je gezondheid, je bezittingen. Men verlangt naar een veilige maatschappij, beschermd wetten, religie enz.
De derde hogere waarde van de mens in deze ladder is familie, vriendschap en sexuele intimiteit. Dit is de behoefte om je aan te sluiten bij familie, vrienden, verenigingen enz. Om zelf, vriendschap, troost en liefde te bieden maar ook om vriendschap, troost en liefde te ontvangen.
Wanneer deze waarden gerealiseerd zijn, volgt de behoefte om erkend te worden in je eigenwaarde. Wanneer je erkend wordt om wie je bent, krijg je het inzicht waarom de eigenwaarde van een ander ook belangrijk is. Dan pas kun je respectvol met elkaar omgaan.
In de hoogste fase zou de mens zich bezig houden met het volledig accepteren van zichzelf en anderen zonder vooroordelen. Men wil een zinvol leven bereiken, men leeft niet meer voor zichzelf maar voor een ander. Het Zelf heeft zich weten te integreren in een groter geheel. Dit komt tot uiting wanneer men in staat is zijn of haar capaciteit, talenten volledig te benutten.
In deze laatste fase zie je enigszins gelijkenis met het Confucianisme. Van jongsaf aan worden de kinderen al onderwezen om zichzelf te plaatsen in een groter sociaal-maatschappelijke context. Het individu maakt zich ondergeschikt aan het collectieve belang. Het collectivisme is belangrijker dan het individualisme.
Het belangrijke verschil tussen deze twee stromingen is, bij Confucianisme wordt het hoogst bereibare ideaal opgelegd. Bij de humanistische psychologie wordt het individu begeleid in het ontdekken van zijn natuurlijke proces om zichzelf te realiseren. De weg naar het hoogst bereibare is zelfs interessanter dan het bereiken daarvan.
Als we Vietnam als land in deze piramide plaatsen dan zien we het volgende.
Vietnam is niet meer één van de armste landen in de wereld. Waar tot voor kort Arbeid maakt Macht wordt gepredikt en de bevolking bewust arm wordt gehouden, wordt handel nu volop gestimuleerd. Staatswinkels verdwijnen en handel in luxe- en vooral geïmporteerde goederen wordt toegestaan.
Een deel van de bevolking leeft op het welvaartsniveau van het westen. Dankzij de globalisering heeft men het levensstandaard van het westen kunnen afkijken en nabootsen. De fase 1 van Maslow heeft men bereikt.
Nu men meer bezittingen heeft, volgt de behoefte aan veiligheid om wat men heeft vast te houden. Pas in deze fase heeft men oog voor Vrijheid en Democratie. Want hoe meer men heeft, hoe banger men wordt om dit te verliezen. Alleen Vrijheid en Democratie in een rechtsstaat kunnen de mensen een relatief veilig gevoel geven. Men verkeert in fase 2 van Maslow.
Het duurt zeker nog decennia voordat Vietnam fase 4 of 5 kan bereiken maar dat is voor mij ook gelijk het stipje aan de horizon. De veranderingen waar ik vandaag het over hebt zijn de veranderingen in de fase 2 en 3.
In fase 2 is het volgens mij het juiste moment om over Vrijheid en Democratie te praten.
Om te beginnen zie ik vijf manieren om te veranderen. Deze manieren worden ook weer gerelateerd aan de Maslow’s piramide en leggen de kiem voor fase 3, 4 en 5.
De stappen hoeven echter niet volgordelijk zijn. Ze kunnen ook parallel aan elkaar lopen.
Hoe vertalen we deze stappen in concrete acties en wat zijn de valkuilen?
Deze stappen zijn gebaseerd op de vijf behoefte van Maslow in combinatie met Social Media. Zie de piramide van John Antonios.
Acties fase 1: Levensstandaard verhogen
Acties fase 2: Bewustwordingsproces
Actie stap 3: Connecting
Actie stap 4: verhogen en ontwikkelen eigenwaarde
Actie stap 5: samen eigen ideaal bereiken
Valkuilen
Zoals eerder gesteld de veranderingen in fase 2 moeten de kiem leggen voor fase 3, 4 en 5. Dit vereist een lange adem.
Slot
Je hebt vast ook gemerkt dat ik tot nu toe de rol van jongeren niet speciek genoemd heb in het debat over vrijheid en democratie in Vietnam’. En de rol van vrouwen in deze strijd al helemaal niet.
Ik heb bewust dit deel van het thema gelaten voor wat het is. In deze strijd in dit tijdperk ben ik van mening dat iedereen het bovenstaande kan doen ongeacht je leeftijd, je geslacht, je huidskleur en je geaardheid.
Het enige waar je op moet focussen is, ontdekken in welke fase van de piramide van Maslow je zit, ontdekken waar je goed in bent en zet dit in voor de strijd voor Vrijheid en Democratie in Vietnam. Ik ben er heilig van overtuigd dat elke individu de kracht in zich heeft om deze veranderingen teweeg te brengen!
En hoe graag je de wereld om je heen ook wilt veranderen, de eerste verandering begint bij jezelf!
Bedankt voor jullie aandacht.
Uyên Lu
______________
(1) Conferentie over democratie voor Vietnam is in het Conferentiecentrum De Glind (te De Glind, Amersfoort) gehouden. Aan deze driedaagse conferentie (van 07 t/m 09/06/2013) hebben een klein 40 vertegenwoordigers van de Vietnamese organisaties en Vietnamese activisten uit 11 landen deelgenomen.